“Phát hiện” các nhạc sĩ phối khí
Văn hóa - Ngày đăng : 08:27, 18/12/2005
Nhạc sĩ Lê Minh Sơn vừa đoạt giải "Ca khúc của tháng" trong chương trình "Bài hát Việt tháng 11"
Một phần không thể thiếu của đời sống ca khúc
Một sản phẩm âm nhạc hoàn chỉnh là kết quả của 3 yếu tố: nhạc (và lời), phần thể hiện của ca sỹ và phần hòa âm phối khí. Nói cách khác, nhạc sỹ sáng tác, nhạc sỹ hòa âm phối khí và ca sỹ là “bộ ba” không thể thiếu làm nên một ca khúc. Một bản nhạc trên giấy dưới bàn tay của người phối khí trở nên “lung linh”, có “hồn” và khi được thể hiện bằng giọng hát phù hợp sẽ “đẩy” ca khúc đạt được những hiệu quả nhất định. Nhạc sỹ phối khí bằng cảm nhận của riêng mình đã sáng tạo ca khúc một lần nữa. Nhạc sỹ Nguyễn Cường, thành viên của Hội đồng thẩm định BHV cho rằng: “Công lao của nhạc sỹ phối khí có khi chiếm 70-80% thành công của một ca khúc”.
Công việc “bếp núc” khi phối khí một ca khúc khó kể hết trong một bài báo, nhưng có thể hiểu một cách nôm na đó là việc tạo màu sắc, không khí và không gian âm nhạc cho bài hát. Công việc không đơn thuần về kỹ thuật mà đòi hỏi cảm nhận tinh tế, đồng điệu của người làm nhạc. Vì vậy, nhạc sỹ phối khí có thể độc lập sáng tạo hoặc trao đổi với “cha đẻ” của ca khúc để thống nhất về ý tưởng. Cùng một bài hát nhưng với các cách phối khí khác nhau sẽ tạo nên cảm xúc và hiệu quả thẩm mỹ không giống nhau. Một bản phối khí thành công thường in rõ dấu ấn của sự tìm tòi và đầu tư kỹ càng của người phối khí.
Độingũ nhạc sỹ phối khí khá hùng hậu
Nhạc sỹ khi sinh ra đứa con tinh thần đều có thể tự phối khí để nó trở thành tác phẩm âm nhạc hoàn chỉnh. Nhưng đây là công việc đòi hỏi công sức và nhiều thao tác kỹ thuật khá tỷ mỷ, trong khi, với khoảng thời gian đó, anh dồn tâm sức sáng tác chắc chắn sẽ hiệu quả hơn. Vì vậy, không khó nhận ra các nhạc sỹ phối khí thường rơi vào “cánh trẻ”. Hầu hết các nhạc sỹ trẻ sáng tác ca khúc được tiếp thu công nghệ ghi âm và kỹ thuật hiện đại của phòng thu đã nhanh chóng nắm bắt những thao tác chuyên môn để bắt tay hòa âm ca khúc.
Việc hình thành một đội ngũ các nhạc sỹ khá hùng hậu trong vài ba năm trở lại đây là dấu hiệu đáng mừng cho sự phát triển của đời sống âm nhạc nước nhà, đặc biệt là khu vực nhạc nhẹ. Nó cho thấy tính chuyên nghiệp của thị trường âm nhạc đang dần được xác lập, dù nhiều lúc, nhiều chỗ còn sơ khai và bộc phát. Có thể kể đến những tên tuổi nhạc sỹ được nhắc đến nhiều trong thời gian gần đây, như: Quốc Trung, Anh Quân, Huy Tuấn, Trần Mạnh Hùng, Đức Trí, Đỗ Bảo, Vũ Quang Trung, Lê Minh Sơn... Đó là chưa kể đến những tên tuổi nhạc sỹ lớn chuyên phối khí cho các bản nhạc giao hưởng, thính phòng như: Đặng Hữu Phúc, Hoàng Lương, Trọng Đài... và nhiều những người trẻ đang ngồi trên ghế nhạc viện cũng mạnh dạn thử sức với công việc này.
“Ghi danh” với BHV
Từ tháng 7-2005, giải “Nhạc sỹ phối khí hiệu quả nhất” lần đầu xuất hiện trong “sân chơi” BHV và trở thành một trong những giải thưởng chính thức của chương trình. Nhạc sỹ Anh Quân với phần phối khí của ca khúc “Qua lới nọ Hạ Long” (Trương Ngọc Ninh), người “mở hàng” cho giải thưởng này của BHV có lần tâm sự: “Giải thưởng đã cổ vũ rất lớn cho những người xưa nay vẫn làm công việc “đỡ đẻ” cho ca khúc”.
BHV đã thu hút những nhạc sỹ phối khí hàng đầu của VN, như: Đỗ Bảo, Anh Quân, Huy Tuấn, Minh Đạo, Lê Quang, Hoài Sa, Đức Trí, Tuấn Khanh, Nguyễn Đạt... và trở thành cuộc đua tài của nhiều nhạc sỹ phối khí trong cả nước. Các thành viên của ban nhạc Anh Em, Đồng Đội... cũng lần lượt tham gia phối khí cho các ca khúc trong chương trình. “Khi tác giả gửi bài về tham dự BHV đều được yêu cầu nêu rõ ý tưởng dàn dựng và ca sỹ thể hiện. Nhiều bản phối khí tốt của chính tác giả ca khúc được giữ nguyên”, nhạc sỹ Lương Minh, Trưởng tiểu ban âm nhạc của VTV3, cho biết.
Tại Lễ trao giải BHV sẽ diễn ra vào cuối tháng 2-2006, bên cạnh các giải “Bài hát của năm”, “Bài hát được khán giả yêu thích nhất”, “Nhạc sỹ khuynh hướng mới”, “Ca sỹ thể hiện bài hát hiệu quả nhất”... còn có giải thưởng “Bản phối khí hiệu quả nhất” nhằm tôn vinh nhạc sỹ phối khí và khích lệ tất cả các thành phần đồng sáng tạo ca khúc. Hiện Hãng phim Trẻ và VTV đang thỏa thuận để ra mắt albumcác ca khúc thành công của BHV vào đầu năm tới.
Dẫu còn nhiều điều phải bàn nhưng BHV thật sự đã khuấy động được phong trào sáng tác ca khúc trong giới trẻ với các ca khúc lành mạnh, trong sáng, góp phần đẩy lùi nhạc chế, nhạc bi lụy... Hy vọng chương trình sẽ thu hút nhiều hơn nữa các nhạc sỹ phối khí tham gia để góp phần phát hiện và bồi dưỡng đội ngũ những người sáng tác nhạc Việt ngày càng tăng về cả chất và lượng.
HNM