Đại biểu Quốc hội lo ngại “thuế chồng thuế” khi chuyển nhượng vàng miếng

Các giải pháp làm lành mạnh hóa thị trường vàng

Góp ý về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, đa phần người dân coi vàng như là tài sản tích lũy do tiết kiệm được mà có, chắt góp được trong quá trình sinh hoạt đời sống hằng ngày để dự phòng chi cho các hoạt động cưới hỏi, ốm đau... Vàng có thể mua được từ khoản tiền tiết kiệm, tức là sau khi đã trừ thuế, nay khi bán vàng lại tiếp tục bị đánh thuế. “Đây có phải là thuế chồng thuế hay không?”, đại biểu đặt câu hỏi.

Việc đánh thuế nhằm vào đối tượng đầu cơ, lũng đoạn thị trường với mục đích là ổn định thị trường vàng. Tuy nhiên, theo đại biểu, với thuế suất chỉ 0,1% thì chưa đủ để ngăn chặn việc đầu cơ trong mua bán vàng; không đáng kể so với mức lãi mà giới đầu cơ có thể thu được từ hoạt động kinh doanh. Thay vào đó, đại biểu cho rằng, nên có biện pháp để hạn chế đầu cơ, quản lý và lành mạnh hóa thị trường vàng.

Về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng, với những người kiếm lợi nhuận từ chuyển nhượng, đầu cơ vàng miếng thì phải đánh thuế, song mức thuế 0,1% đối với những người này “không là gì”.

Vì vậy, đại biểu đề nghị xem xét lại việc đánh thuế với đối tượng này, điều tiết lại thu nhập để hạn chế việc đầu cơ làm mất ổn định thị trường vàng. Đối với những người, những gia đình mua vàng để dự trữ, tích lũy đề phòng khi có ốm đau, bệnh tật thì không nên đánh thuế chuyển nhượng.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) cho biết, việc đánh thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng chưa có nước nào thực hiện. “Quy định này mới nhưng rất hợp lý với đặc thù thị trường vàng của Việt Nam”, đại biểu nói và nhất trí với đề xuất đánh thuế chuyển nhượng vàng miếng.

Đại biểu nêu quan điểm, không thể nói rằng mua vàng để tiết kiệm mà lại “thức đêm, thức hôm” từ 3 giờ sáng để mua vàng. Khi không mua được vàng miếng thì chuyển sang mua vàng nhẫn ép vỉ, rất khó để phân biệt giữa đầu cơ và tiết kiệm. Vì thế, đại biểu đề xuất nên giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị giao dịch vàng miếng chịu thuế, ví dụ 200 triệu đồng/lần hoặc 1 tỷ đồng/năm.

Căn cứ biến động giá cả để tính giảm trừ gia cảnh

Thảo luận về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho biết, mức giảm trừ gia cảnh được nhiều đại biểu đề cập và cho rằng quy định “căn cứ tình hình biến động giá cả, thu nhập để Chính phủ quyết định mức giảm trừ” có ưu điểm là linh hoạt, kịp thời, không phải chờ sửa luật. Tuy nhiên, thuế là lĩnh vực thuộc thẩm quyền Quốc hội và liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ căn cứ diễn biến thực tế để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định mức giảm trừ, đồng thời, cần quy định nguyên tắc mức giảm trừ điều chỉnh không thấp hơn mức tăng cao nhất của chỉ số giá hoặc thu nhập bình quân.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn thành phố Hồ Chí Minh) quan tâm đến việc khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế, chống gian lận bổ sung hồ sơ nêu tại khoản 5 Điều 12 dự án Luật. Cụ thể, dự án Luật cho phép người nộp thuế khai bổ sung hồ sơ trong 5 năm nhưng thực tiễn cho thấy nhiều trường hợp lợi dụng cơ chế này để né thanh tra, điều chỉnh số liệu vào thời điểm nhạy cảm.

Vì thế, đại biểu đề nghị cân nhắc bổ sung cơ chế cảnh báo rủi ro mọi hồ sơ khai bổ sung làm thay đổi số thuế lớn hoặc nộp trong thời điểm sát kỳ kiểm tra phải đưa vào diện kiểm tra sau bổ sung. Theo đại biểu, biện pháp này góp phần giảm thất thu, nâng cao tuân thủ và phù hợp với nguyên tắc quản lý rủi ro đã nêu tại Điều 6.

Về gia hạn nộp thuế tại khoản 6, Điều 14, dự thảo Luật cho phép Chính phủ quyết định gia hạn trong trường hợp đặc biệt. Đây là quy định hợp lý nhưng khá mở, dễ bị hiểu rộng. Vì thế, đại biểu đề nghị cân nhắc xác lập rõ tiêu chí cho trường hợp đặc biệt gồm: Biến động kinh tế vĩ mô, thiên tai, dịch bệnh, khủng hoảng chuỗi cung ứng hoặc yêu cầu ổn định kinh tế do Quốc hội giao. Việc quy định rõ nguyên tắc sẽ tạo tính tiên liệu cho doanh nghiệp, tránh lạm dụng chính sách gia hạn và tăng tính minh bạch trong điều hành thuế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo phát biểu tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội nêu.