Thành lập lực lượng quốc tế tại Gaza:Cơ hội hòa bình đứng trước nhiều thách thức

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngày 17-11 (giờ New York, Mỹ) đã thông qua nghị quyết lịch sử về việc thành lập một lực lượng quốc tế tại Gaza nhằm khôi phục trật tự, bảo vệ dân thường và mở đường cho công cuộc viện trợ, tái thiết quy mô lớn tại vùng lãnh thổ này. Nghị quyết do Mỹ bảo trợ có tới 13 phiếu thuận và không bị thành viên nào phản đối.

Nghị quyết cho phép thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF) nhằm phối hợp với Ai Cập, Israel và lực lượng cảnh sát của Palestine bảo vệ các khu vực ranh giới và phi quân sự tại Dải Gaza. ISF cũng đảm đương nhiệm vụ "giải giáp vĩnh viễn vũ khí của các nhóm vũ trang phi nhà nước", bảo vệ dân thường và bảo đảm an ninh cho các hành lang viện trợ nhân đạo. Bên cạnh đó, một cơ quan điều hành giai đoạn chuyển tiếp có tên là “Hội đồng Hòa bình” cũng sẽ được thành lập. Nghị quyết đồng thời đề cập đến khả năng thành lập một Nhà nước Palestine, trong đó nêu rõ một khi chính quyền Palestine thực hiện các cải cách theo yêu cầu và việc tái thiết Gaza diễn ra thuận lợi, "các điều kiện cuối cùng có thể được đưa ra để mở đường cho quyền tự quyết của người dân Palestine và thành lập Nhà nước Palestine".

Theo giới quan sát, yếu tố then chốt giúp nghị quyết được thông qua là sự ủng hộ của các quốc gia Arab và Hồi giáo. Trước đó, Ai Cập đã nhiều lần ủng hộ việc thành lập lực lượng quốc tế ổn định, nhưng chức năng của lực lượng này không phải để điều hành Gaza, mà để "hỗ trợ người Palestine tự quản thông qua vai trò giám sát viện trợ". Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres cũng từng nhấn mạnh rằng, lực lượng này “phải có tính hợp pháp quốc tế đầy đủ”, để có thể thiết lập lòng tin và giữ được sự ủng hộ của người dân Gaza.

Đáng chú ý, nội dung nghị quyết cũng được đánh giá là vượt xa phạm vi lệnh ngừng bắn mong manh ở Gaza để hướng tới nền hòa bình bền vững hơn. Các ý kiến cho rằng, diễn biến lịch sử này cũng mở ra cơ hội thành lập một Nhà nước Palestine trong tương lai.

Ngay sau khi nghị quyết được thông qua, dư luận thế giới đã có những phản ứng tích cực. Trên mạng xã hội, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định, động thái này sẽ dẫn tới một nền hòa bình trên toàn thế giới. Chính quyền Palestine cũng hoan nghênh nghị quyết; đồng thời đánh giá cao nỗ lực của những quốc gia ủng hộ người dân Palestine nhằm chấm dứt sự chiếm đóng, đạt được tự do, độc lập theo cam kết thúc đẩy một giải pháp công bằng và toàn diện đối với hòa bình, ổn định và an ninh cho khu vực, cũng như trên toàn thế giới. Anh, Pháp, Hàn Quốc, Đan Mạch, Slovenia và nhiều quốc gia đã bày tỏ quan điểm ủng hộ, coi nghị quyết là "cơ hội tốt nhất cho hòa bình lâu dài" ở Gaza.

Tuy nhiên, phía trước vẫn còn nhiều trở lực, theo Al Jazeera, nhiều nghi ngại đang nảy sinh về cách thực thi nghị quyết, với những câu hỏi như: Ai chỉ huy lực lượng, cơ chế giải quyết xung đột đối với Israel ra sao, lộ trình rút quân Israel có hoặc không có điều kiện rõ ràng... Một số nhà phân tích lo ngại nếu ISF không được triển khai với cơ chế minh bạch và giám sát quốc tế chặt chẽ, có thể trở thành lực lượng kiểm soát thay vì gìn giữ hòa bình, làm người dân Gaza mất quyền tự quyết thực chất.

Quan điểm này cũng là mối lo lắng của phong trào Hồi giáo Hamas, vốn cho rằng, việc ủy thác cho lực lượng quốc tế các nhiệm vụ và vai trò bên trong Dải Gaza, bao gồm cả việc giải giáp đội quân kháng chiến, sẽ tước bỏ tính trung lập của lực lượng này và biến họ thành một bên tham gia xung đột, đồng nghĩa ủng hộ sự chiếm đóng. Phong trào Hồi giáo Hamas cũng cho rằng, văn kiện không đáp ứng các quyền và yêu cầu của người dân Palestine.

Nhìn chung, dù còn nhiều thách thức, không thể phủ nhận nghị quyết mới của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là bước tiến nghiêm túc trong việc ổn định Gaza, không chỉ về mặt nhân đạo mà còn là cơ chế lâu dài để quản trị và tái thiết. Vì thế, triển khai hiệu quả nghị quyết sẽ tạo ra những hiệu ứng tích cực, giảm thiểu rủi ro và thúc đẩy việc tìm kiếm hòa bình bền vững cho khu vực.

(Theo The Guardian, WAFA, Al Jazeera)