Chuyển đổi năng lượng xanh - Động lực kiến tạo thành phố sạch

Hướng đi tất yếu trong tiến trình phát triển xanh

Sáng 7-11, tại Hà Nội, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Môi trường và Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch”. Sự kiện có sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành trung ương, đại diện các tổ chức quốc tế, nhà khoa học, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, nhằm thảo luận, đề xuất các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh, hướng tới mục tiêu xây dựng các đô thị xanh, sạch, đáng sống.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành khẳng định, trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức to lớn từ biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên, việc lựa chọn con đường phát triển xanh, chuyển dịch sang năng lượng sạch không chỉ là xu thế tất yếu của thời đại, mà còn là trách nhiệm chung của toàn nhân loại.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành, Việt Nam đã thể hiện rõ quyết tâm chính trị trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy phát triển năng lượng xanh thông qua hàng loạt chính sách trọng tâm, như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Chiến lược, Quy hoạch, Kế hoạch bảo vệ và quản lý chất lượng môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050; cùng các kế hoạch hành động về giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô-dôn và thích ứng với biến đổi khí hậu.

“Phát triển năng lượng xanh không chỉ giúp Việt Nam giảm phát thải khí nhà kính và bảo đảm an ninh năng lượng, mà còn mở ra hướng đi bền vững cho các đô thị lớn, trung tâm kinh tế - văn hóa - xã hội, như: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng”, Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, chủ đề Diễn đàn năm nay mang tính thời sự sâu sắc, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi năng lượng. Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật hay công nghệ, mà còn là định hướng chiến lược gắn liền với mô hình phát triển bền vững, bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.

Tại các đô thị lớn, việc kiểm soát khí thải từ giao thông, phát triển hạ tầng năng lượng tái tạo, cùng với tích hợp các tiêu chuẩn môi trường trong quy hoạch đô thị đang được xem là ba trụ cột quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu “thành phố sạch”. Việc phát triển giao thông xanh, sử dụng nhiên liệu thân thiện môi trường, mở rộng các công trình xanh, hệ thống chiếu sáng tiết kiệm năng lượng… không chỉ góp phần giảm phát thải, mà còn cải thiện đáng kể chất lượng không khí, nâng cao chất lượng sống của người dân.

Lan tỏa tinh thần hành động vì tương lai xanh

Tại diễn đàn, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Ngọc Thạch cho biết, sự kiện được tổ chức với mục tiêu tạo ra không gian đối thoại, chia sẻ và kết nối giữa các cơ quan quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và cộng đồng - những chủ thể trực tiếp thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng xanh.

Theo ông Nguyễn Ngọc Thạch, khi mỗi đô thị, mỗi doanh nghiệp và mỗi người dân cùng hành động vì năng lượng xanh, “thành phố sạch” sẽ không còn là khẩu hiệu, mà trở thành hiện thực sống động trong từng con đường, từng khu dân cư, từng mái nhà. “Thông điệp của diễn đàn hôm nay là lời kêu gọi hành động mạnh mẽ, để mỗi chính sách, mỗi khoản đầu tư và mỗi bước phát triển đều hướng tới mục tiêu chung: Kiến tạo tương lai xanh cho Việt Nam”, ông Nguyễn Ngọc Thạch nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ diễn đàn, các đại biểu đã thảo luận nhiều nội dung thiết thực, như: Phát triển hệ sinh thái năng lượng sạch, chú trọng các nguồn năng lượng tái tạo (mặt trời, gió, sinh khối, điện rác); khuyến khích sử dụng nhiên liệu đạt chuẩn, giảm dần năng lượng hóa thạch; ứng dụng công nghệ xanh trong giao thông, xây dựng và quản lý đô thị; đồng thời đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy đầu tư năng lượng xanh và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ.

Nhiều chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hình thành mạng lưới hợp tác Nhà nước - doanh nghiệp - nhà khoa học - truyền thông, coi đây là bốn trụ cột trong tiến trình chuyển đổi năng lượng xanh. Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò của cộng đồng dân cư trong thực hành tiêu dùng bền vững, tiết kiệm năng lượng, giảm rác thải nhựa và hạn chế phát thải trong sinh hoạt hằng ngày.

Diễn đàn cũng khẳng định, muốn hiện thực hóa mục tiêu “thành phố sạch”, Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư hạ tầng năng lượng tái tạo, thúc đẩy chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng điện, mở rộng không gian xanh trong đô thị, song song với việc hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Theo đánh giá của các đại biểu, quá trình này sẽ chỉ thành công khi được thúc đẩy đồng bộ từ chính sách đến hành động, từ cấp quốc gia tới từng địa phương, từng doanh nghiệp và mỗi người dân.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành khẳng định, đây là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và tổ chức cùng trao đổi, đề xuất giải pháp cụ thể cho từng lĩnh vực. Những kết quả thảo luận, kiến nghị sẽ là gợi mở quý báu giúp các cơ quan quản lý hoàn thiện chính sách, giúp doanh nghiệp xác định rõ hướng đi và lan tỏa mạnh mẽ thông điệp: Phát triển năng lượng xanh - kiến tạo thành phố sạch - vì tương lai Việt Nam xanh”.

Thứ trưởng cũng kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội, từ cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế đến mỗi người dân cùng hành động, cùng đổi mới, cùng đầu tư cho tương lai năng lượng xanh của đất nước.

Tại diễn đàn, các đại biểu thống nhất quan điểm, Nhà nước tiếp tục đóng vai trò kiến tạo, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy chuẩn khí thải. Doanh nghiệp tiên phong đổi mới công nghệ, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và giảm phát thải trong sản xuất. Các tổ chức, hiệp hội và cơ quan báo chí làm cầu nối, lan tỏa thông tin, nâng cao nhận thức xã hội, khơi dậy tinh thần hành động vì tương lai xanh.

Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp, các nhà khoa học và toàn xã hội, Việt Nam đang từng bước tiến tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, xây dựng các đô thị thực sự xanh, sạch, đáng sống, nơi con người được hít thở bầu không khí trong lành, sống trong môi trường an toàn và thịnh vượng.