Hình thành một đội ngũ luật sư chuyên nghiệp

Theo quy định của Pháp lệnh Luật sư (LS), kể từ ngày 1/10/2004, tất cả những LS đang là cán bộ, công chức nhà nước sẽ không được kiêm nhiệm đồng thời cả 2 công việc này. Vào thời điểm đó, quy định nói trên đã khiến không ít LS phải băn khoăn, trăn trở khi cân nhắc “ngã rẽ” riêng cho sự nghiệp của mình…

Sau 1 năm quy định chính thức có hiệu lực, đến nay hầu hết những LS và công chức này đều đã ổn định và phát triển công việc của mình. Khác với nhiều suy đoán, điều ngạc nhiên và thú vị hơn cả là hầu hết các LS sau khi rờibỏ biên chế nhà nước cùng những đồng lương hưởng trực tiếp từ ngân sách đều rất hài lòng với sự lựa chọn của mình.

“Nếu phải quyết định lại, tôi vẫn chọn làm luật sư”

Đoàn LS Hà Nội (LSHN) hiện có tổng số 802 LS. Trong đó, có 3 LS đã xin nghỉ việc tại các cơ quan nhà nước; 6 LS vẫn kiêm nhiệm thêm công việc tại các cơ quan nhà nước nhưng chứng minh được họ không phải là công chức mà chỉ làm công ăn lương theo hợp đồng kinh doanh hoặc làm việc tại các cơ quan không hưởng lương từ ngân sách nhà nước nên không thuộc phạm vi đối tượng điều chỉnh của quy định trên.

Một năm qua, 3 LS xin thôi làm công chức nhà nước đều đã có những thành công riêng cho mình. LS Lê Khắc Hải thành lập Văn phòng LS Việt Dũng. LS Ngô Ngọc Thủy (nguyên là Chủ nhiệm Khoa Tố tụng hình sự của trường Đại học Luật, một trong số những người đầu tiên nộp đơn xin nghỉ việc sau khi quy định mới có hiệu lực) vừa thôi việc tháng trước, tháng sau đã mở Văn phòng LS riêng trên đường Hoàng Quốc Việt. Chưa “đầy tuổi tôi”, Văn phòng LS Ngô Ngọc Thủy đã mở rộng thêm với sự cộng tác hữu hiệu của 4 LS chính thức và 14 LS tập sự. Hỏi LS Ngô Ngọc Thủy không tiếc chức vụ Chủ nhiệm khoa của mình? Ông cười, bảo: “ Tôi không quan niệm đó là chức quyền mà chỉ coi đó là công việc. Khi còn làm Chủ nhiệm khoa, mức lương trung bình của tôi vào khoảng 4,5 triệu đồng/tháng. Bây giờ, nghỉ ‘’hưu non” tôi được gần 1,5 triệu đồng/ tháng. Ba triệu đồng còn lại tôi tự kiếm và thậm chí còn có thể kiếm được nhiều hơn thế (cười). Nói thật, tôi rất hài lòng với quyết định của mình. Nếu cho lựa chọn lại tôi vẫn giữ nguyên quyết định đó”.

“Làm luật sư - dạy học”: Vẹn cả đôi đường

Người cách đây 1 năm chỉ mất có “ 15 phút suy nghĩ” cho việc cân nhắc, lựa chọn - LS Phạm Hồng Hải - cũng đã toại nguyện, vừa làm LS lại vừa được đi dạy học. Tuy nghỉ không giữ chức Trưởng phòng Nghiên cứu của Viện Nhà nước và Pháp luật (thuộc Viện Khoa học xã hội Việt Nam), LS Phạm Hồng Hải vẫn tiếp tục cộng tác với Viện, tham gia giảng dạy các lớp cao học Luật, hướng dẫn cho nghiên cứu sinh, học viên của Học viện Tư pháp, Cảnh sát nhân dân… Hơn thế, ông Hải còn mở thêm Công ty Tư vấn và Dịch vụ quốc tế Delta của riêng mình, bước đầu đã gây dựng được uy tín trong giới chuyên môn. Mới 1 tuần trước đây, ông còn được các đồng nghiệp tín nhiệm bầu làm tân Chủ nhiệm Đoàn LSHN. Tuy nhiên, điều mà LS Hải thấy “tâm đắc “ hơn cả là ông có thêm điều kiện, thêm thời gian tiếp xúc với thực tiễn xét xử và áp dụng pháp luật… để từ đó làm phong phú hơn các bài giảng của mình, giúp các nhàlàm luật tương lai nghiên cứu ứng dụng và đưa ra những quy định phù hợp, nhiều tính khả thi, sát thực với cuộc sống của người dân.

Trên thực tế, hoàn toàn có cơ sở khi Pháp lệnh LS không cho phép kiêm nhiệm, bởi lẽ, mỗi “cán bộ- luật sư” đó đều khó có thể cùng lúc tập trung làm tốt cả 2 chức năng. Việc đồng thời phải thực hiện trách nhiệm của công chức, vừa tham gia tố tụng tại phiên tòa sẽ khiến cho LS không có nhiều thời gian cũng như thiếu tập trung và luôn bị động khi làm việc ở cơ quan hay nghiên cứu hồ sơ vụ án. Tuy nhiên, mục đích quan trọng hơn cả là Nhà nước muốn xây dựng đội ngũ LS chuyên nghiệp, có tính chất độc lập trong công việc, hoàn toàn tách rời và không liên quan tới những công việc khác của các cơ quan nhà nước. Điều này cũng phù hợp với xu thế phát triển chung của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế, LS sẽ phát triển và trở thành một nghề nghiệp có vị trí quan trọng trong hoạt động tố tụng. Gần 1 năm “sự lựa chọn triệt để” mà Pháp lệnh LS yêu cầu đi vào thực tế, thời gian không quá dài đối với một quy định pháp luật, nhưng chúng ta đã nhìn thấy sự hứa hẹn sẽ hình thành một đội ngũ LS chuyên nghiệp trong tương lai.

HNM