Từ vụ tranh chấp lao động tại văn phòng Cty Gedeon Richter: Thắng lợi của lẽ phải

Vụ tranh chấp lao động mà TAND quận Hoàn Kiếm đưa ra xét xử sơ thẩm ngày 20-9 vừa qua là vụ việc thu hút sự chú ý của dư luận. Bị đơn là một công ty dược phẩm có tên tuổi trong “làng dược Việt Nam”: Cty Gedeon Richter (với sản phẩm nổi bật là viên thuốc tránh thai khẩn cấp Postinor 2) và bản án cuối cùng được tuyên có khoản tiền bồi thường cho nguyên đơn lên tới hơn 20.000 USD - số tiền khá lớn so với thông lệ bồi thường hợp đồng lao động ở nước ta.

 Phía sau vụ án là những bài học kinh nghiệm: khuyến khích người lao động mạnh dạn tìm đến cơ quan pháp luật khi bị xâm phạm quyền lợi chính đáng; nhắc nhở những người sử dụng lao động cần tôn trọng và nghiêm túc chấp hành pháp luật của Việt Nam.

Từ chuyện quảng cáo thuốc tránh thai… đầy tai tiếng

Đầu tháng 11-2004, các báo Quân đội nhân dân, Hànộimới, Vnexpress (báo mạng)… đồng loạt lên tiếng về những vi phạm của Cty Gedeon Richter trong việc quảng bá sản phẩm của mình - viên thuốc tránh thai khẩn cấp Postinor 2. Theo báo Hànộimới, trình dược viên của hãng này đã phát những tờ rơi dành cho cán bộ y tế để giới thiệu thuốc Postinor 2 cho sinh viên. Đây là tài liệu vốn dành cho những người có kiến thức chuyên môn nên khi phát cho các đối tượng không có chuyên môn, mà thông tin về thuốc đưa ra lại không đầy đủ là điều hết sức nguy hiểm; trong khi Postinor 2 có chứa Levonorgestrel là dược chất được xếp vào danh mục “Thuốc độc bảng B” hiện hành. Hơn nữa, những tờ rơi này vốn đã hết hạn được lưu hành. Và so với nội dung, hình thức đăng ký ban đầu thì Cty Gedeon Richter đã tự ý sửa đổi khá nhiều theo hướng có lợi cho việc kinh doanh sản phẩm, “phớt lờ” không nhắc đến những tác hại và hậu quả xấu mà thuốc có thể gây ra cho người sử dụng.

Đến chuyện đuổi việc một nhân viên “dám” đứng về phía người tiêu dùng

Nếu câu chuyện chỉ có vậy thì những vi phạm này chỉ liên quan đến lĩnh vực kinh tế và quản lý nhà nước. Thế nhưng, nguồn gốc phát sinh tranh chấp lao động đã nêu trên cũng bắt đầu từ đây. Bởi nguyên đơn trong vụ án trên từng là Phó trưởng đại diện Cty Gedeon Richter tại Hà Nội (trụ sở P803, tòa nhà Sao Bắc, số 4 Dã Tượng, quận Hoàn Kiếm): Tiến sỹ Nguyễn Thị Kim Nga. Suốt 8 năm làm việc tại Cty Gedeon Richter, bà luôn được đánh giá là người có năng lực, làm việc hiệu quả và có cống hiến cho việc phát triển hoạt động kinh doanh. Thế nhưng, “tội” của bà là “vẫn đặt quyền lợi của Cty ở dưới quyền lợi của người sử dụng thuốc” - điều mà mỗi bác sỹ như bà luôn được nhắc nhở từ khi mới bước vào nghề y, nhưng một người làm kinh doanh đơn thuần như ông Ritter Tamas (Trưởng đại diện của Cty) thì không thể hiểu nổi. Trong việc quảng cáo thuốc Postinor 2, bà Nga đã nhiều lần phản đối và yêu cầu ông Ritter Tamas xin đủ các loại giấy phép quảng cáo, nhưng ông không đồng ý. Trước đó, trong một số vụ tranh chấp về sở hữu trí tuệ giữa Gedeon Richter và các Cty dược của Việt Nam, bà Nga cũng “mất điểm” đối với ông Ritter Tamas vì vẫn “nặng tình” với phía Việt Nam khi ủng hộ hướng giải quyết có tình, có lý mà Thanh tra Bộ Y tế đưa ra.

Do đó, ngay trong tháng 11-2004, ông Ritter Tamas đã cắt hợp đồng lao động của bà Nguyễn Thị Kim Nga với lý do hết sức vu vơ: “Bà Nga đang là cán bộ công chức theo pháp luật Việt Nam”. Từ đó yêu cầu bà lập tức chấm dứt công việc đang thực hiện, rời khỏi Cty và không được nhận bất cứ một khoản trợ cấp, chế độ nào. Sau nhiều lần thương thuyết hòa giải không thành, tháng 3-2005, bà Nga quyết định khởi kiện vụ việc ra TAND quận Hoàn Kiếm.

Luật pháp luôn bảo vệ lẽ phải

Tại phiên tòa, luật sư của bà Nguyễn Thị Kim Nga đã dễ dàng chứng minh được những lý lẽ mà phía Gedeon Richter đưa ra là vô lý. Là “người” của trường Y học cổ truyền Tuệ Tĩnh từ năm 1982, sau khi được cử đi nghiên cứu sinh tại Hungary và bảo vệ thành công luận án Tiến sỹ, bà Nga trở về trường. Do không sắp xếp được công việc phù hợp, nhà trường cho phép,bà đã làm đơn xin nghỉ việc 1 năm và thông qua Cty Cung ứng lao động Haneco ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) làm việc cho Văn phòng đại diện Cty Gedeon Richter (tháng 5-1997). Sau nhiều lần ký HĐLĐ, do nhà trường vẫn chưa có công việc phù hợp và phía Gedeon Richter vẫn đề nghị bà tiếp tục làm việc cho Cty, bà Nga đã làm đơn gửi trường Tuệ Tĩnh xin tự nguyện chuyển sang danh sách B (nghỉ việc chờ về hưu) và được nhà trường chấp nhận. Đến năm 2001 thì bà chính thức nhận quyết định về hưu và tiếp tục làm việc cho Gedeon Richter. Như vậy, tính đến thời điểm HĐLĐ không xác định thời hạn giữa bà và Cty được xác lập thì bà Nga hoàn toàn là lao động tự do và đủ điều kiện làm việc cho các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nước ngoài theo quy định của pháp luật. Phía Gedeon Richter đơn phương chấm dứt HĐLĐ với bà Nga là trái pháp luật và còn là hành vi coi thường người lao động, coi thường pháp luật Việt Nam.

HĐXX đã nhất trí với những căn cứ mà bên nguyên đưa ra, tuyên bố chấp nhận đơn khởi kiện của bà Nguyễn Thị Kim Nga bác bỏ những ý kiến không có bằng chứng, căn cứ pháp luật của phía Gedeon Richter. Do chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật nên phía Văn phòng Cty Gedeon Richter sẽ phải bồi thường cho bà Nguyễn Thị Kim Nga các khoản bao gồm tiền lương, phụ cấp… với tổng số tiền là 20.777 USD.

Như vậy, pháp luật đã đứng về lẽ phải. Vụ việc khép lại, nhưng lại mở ra những bài học kinh nghiệm mới, khuyến khích người lao động mạnh dạn tìm đến cơ quan pháp luật khi bị xâm phạm quyền lợi chính đáng và nhắc nhở cả người lao động lẫn người sử dụng lao động phải tôn trọng và nghiêm túc tuân thủ pháp luật Việt Nam.

HNM