Hành trình 80 năm giáo dục Việt Nam: Tự hào, tri ân và kỳ vọng

Triển lãm “80 năm thành tựu giáo dục và đào tạo” tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam không chỉ tái hiện hành trình phát triển đáng tự hào của nền giáo dục cách mạng Việt Nam, mà còn gợi lên trong lòng người tham quan những cảm xúc sâu lắng, tự hào và trách nhiệm.

Triển lãm của ký ức và niềm tin

Gian triển lãm “80 năm thành tựu giáo dục và đào tạo” nằm trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu đất nước với chủ đề “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, diễn ra tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam từ ngày 28-8 đến ngày 5-9-2025, trở thành điểm dừng chân đặc biệt của hàng nghìn lượt khách tham quan.

Không chỉ là không gian trưng bày, nơi đây như một hành trình trở về với những trang sử hào hùng, đong đầy cảm xúc và ký ức về giáo dục Việt Nam qua 6 giai đoạn phát triển.

Bà Vương Thị Định, 76 tuổi, một cựu chiến binh ở Hà Nội, xúc động chia sẻ: “Các kỷ vật ở từng giai đoạn không chỉ thể hiện sự phát triển của giáo dục mà còn gợi lại điều kiện sống qua các thế hệ. Với tôi, triển lãm không đơn thuần là trưng bày, mà còn giúp người dân nhớ lại một thời ký ức đã qua của bản thân và của đất nước.”

Cảm xúc bồi hồi cũng đến với ông Phạm Văn Tứ (Hải Phòng), người từng học trong thời kỳ sơ tán chống Mỹ: “Khi nhớ lại thời học cấp một, cấp hai giữa bom đạn chiến tranh, tôi thực sự xúc động. 80 năm qua, nền giáo dục đã đi một chặng đường dài, phát triển vượt bậc. Tôi tin tưởng giáo dục Việt Nam sẽ tiếp tục vươn tầm, hội nhập và sánh vai cùng thế giới.”

Từng bước chân qua các khu vực trưng bày, từ phong trào “diệt giặc dốt”, cải cách giáo dục năm 1950, đến thời kỳ đổi mới căn bản từ năm 2013, là từng nấc thang khẳng định vị trí then chốt của giáo dục trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Triển lãm ứng dụng công nghệ số hiện đại, tương tác sinh động, khiến hành trình 80 năm như sống dậy trong từng ánh mắt, nụ cười và cả giọt nước mắt xúc động.

Với những ai từng trải qua thời bao cấp, thời “lớp học mái lá, bàn ghế tre nứa”, triển lãm không chỉ là dịp nhìn lại mà còn là thời khắc để tri ân. Trong sự nghèo nàn về vật chất, khốc liệt của chiến tranh, giáo dục đã gieo mầm tri thức, khơi dậy khát vọng và lý tưởng sống cho cả một thế hệ.

Khát vọng tương lai

Không chỉ thu hút những người từng sống qua các thời kỳ, triển lãm còn là nơi truyền cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ hôm nay, những người đang sống trong thời kỳ chuyển mình của giáo dục Việt Nam.

Nguyễn Thế Dũng, cựu sinh viên Trường Đại học Ngoại thương chia sẻ sau khi tham quan: “Từ những chiếc bút, thước kẻ, cuốn vở học trò ố vàng cho đến những hình ảnh ghi lại dấu ấn từng giai đoạn, tất cả khiến em vừa tự hào vừa xúc động. Triển lãm nhắc nhở thế hệ trẻ chúng em trách nhiệm phải học tập và cống hiến nhiều hơn để làm rạng rỡ truyền thống quý báu của nền giáo dục dân tộc.”

Em Nguyễn Minh Anh, học sinh Trường Trung học cơ sở Cát Linh (phường Ô Chợ Dừa), tham quan triển lãm cùng bố mẹ, chia sẻ: “Lần đầu tiên em được nhìn tận mắt những hình ảnh về lớp học thời chiến tranh, về những cuốn sách, đồ dùng học tập xưa cũ mà các thế hệ trước từng sử dụng. Em thật sự xúc động và thấy biết ơn khi hôm nay mình được học trong điều kiện tốt hơn rất nhiều".

Minh Anh bày tỏ, triển lãm khiến em hiểu rằng để có được trường lớp khang trang như hiện nay là sự hy sinh, nỗ lực của biết bao thế hệ. Bước vào năm học mới, em tự nhủ phải học tập chăm chỉ, có trách nhiệm hơn để trở thành người có ích.

Cảm xúc ấy cũng được chia sẻ bởi nhiều học sinh, sinh viên khi tận mắt nhìn thấy hành trình đi lên đầy gian khó mà vinh quang của giáo dục Việt Nam. Các em tâm sự, thông qua các hiện vật, tư liệu được trưng bày, thế hệ trẻ cảm nhận rất rõ, đó không chỉ là sách vở, mà còn là máu, mồ hôi và ý chí của nhiều thế hệ nhà giáo, học sinh. Từ phong trào Bình dân học vụ, cải cách giáo dục 1950, đến các đợt đổi mới chương trình giáo dục, tất cả đều thể hiện khát vọng xây dựng một nền giáo dục xây dựng đất nước và hội nhập thế giới.

Đặc biệt, triển lãm lần này được tổ chức vào thời điểm năm học mới sắp bắt đầu, mang thêm một thông điệp kỳ vọng: Một thời kỳ mới của giáo dục Việt Nam với những quyết sách đột phá. Trong đó, Nghị quyết số 71-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo được nhắc đến như một dấu mốc thể hiện quyết tâm đổi mới giáo dục một cách toàn diện, sâu sắc.

Cùng với đó, từ năm học 2025-2026, chính sách miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến hết lớp 12 chính thức được triển khai, thể hiện bước đi quan trọng hướng tới công bằng giáo dục, mở ra cơ hội học tập bình đẳng trên toàn quốc.

“Tôi từng nghe ông bà kể về việc học thời chiến tranh, thiếu thốn mọi bề. Nay được đứng lớp, được chứng kiến sự đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục, tôi thấy mình có trách nhiệm lớn lao trong việc nuôi dưỡng tri thức cho thế hệ tương lai. Triển lãm này không chỉ khiến tôi tự hào mà còn tiếp thêm niềm tin vào những đổi thay tích cực đang đến gần”, một giáo viên trẻ bày tỏ.

Tham quan triển lãm, bà Nguyễn Thị Mai Lan, phụ huynh học sinh Trường Trung học phổ thông Yên Viên chia sẻ: “Tôi xúc động khi thấy nhiều bác rơi nước mắt khi thấy lại những hình ảnh lớp học là túp lều tranh năm xưa, nơi họ từng gửi gắm giấc mơ con chữ cho con mình, dù trong cảnh nghèo khó. Những gian hàng ở triển lãm, tuy hiện đại, vẫn giữ lại “hồn xưa” - là cây bút mực, bảng gỗ, mảnh khăn quàng đỏ, như lời nhắn gửi với các bậc làm cha, làm mẹ: Hành trình của giáo dục là hành trình của cả gia đình, của cả dân tộc".

Triển lãm “80 năm thành tựu giáo dục và đào tạo” là nơi hội tụ của ký ức, hiện thực và khát vọng. Ký ức về một thời “diệt giặc dốt”, hiện thực của một hệ thống giáo dục đang hội nhập quốc tế, và khát vọng về một nền giáo dục chất lượng, công bằng, hiện đại trong tương lai.