Bộ Khoa học và Công nghệ: Lắng nghe từ cơ sở, tháo gỡ vướng mắc trong vận hành mô hình chính quyền hai cấp

Thực tiễn sinh động từ thành phố Hồ Chí Minh

Tại thành phố Hồ Chí Minh, Đoàn công tác đã có buổi làm việc với Sở Khoa học và Công nghệ thành phố. Báo cáo của địa phương cho thấy, sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy, thành phố đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin, đến bảo đảm an toàn an ninh mạng, phát triển dịch vụ công trực tuyến và xây dựng Trung tâm điều hành đô thị thông minh.

Từ ngày 18-6, thành phố đã hợp nhất Cổng Dịch vụ công cấp tỉnh vào Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đến nay, 2.251 thủ tục hành chính được công khai, trong đó 1.921 thủ tục cấp tỉnh và 400 thủ tục cấp xã; 1.644 dịch vụ công trực tuyến được tích hợp. Chỉ trong 45 ngày, hệ thống đã tiếp nhận 535.893 hồ sơ, trong đó cấp xã chiếm tới 361.183 hồ sơ. Hệ thống quản lý văn bản và điều hành cũng ghi nhận hơn 600.000 văn bản đi – đến. Hạ tầng mạng truyền số liệu chuyên dùng kết nối 569 điểm, tốc độ băng thông đáp ứng tốt yêu cầu phục vụ chính quyền số. Thành phố còn đang triển khai Trung tâm điều hành đô thị thông minh, dự kiến hoàn thành cuối năm 2025 – 2026.

Tuy vậy, việc phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học công nghệ tại thành phố Hồ Chí Minh còn gặp không ít khó khăn. Một số thủ tục hành chính liên quan đến tiêu chuẩn đo lường chất lượng, năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ và hạt nhân, sở hữu trí tuệ vẫn thiếu nghị định hướng dẫn cụ thể; hạ tầng công nghệ thông tin tại cấp xã còn hạn chế; nhân lực công nghệ thông tin chưa đáp ứng đủ yêu cầu. Bên cạnh đó, một số phần mềm quản lý tần số vô tuyến điện còn trục trặc, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết hồ sơ.

Cần Thơ chú trọng đồng bộ hạ tầng và cải cách thủ tục

Cùng ngày, Đoàn công tác khác của Bộ Khoa học và Công nghệ đã có buổi làm việc với UBND thành phố Cần Thơ. Tại đây, đoàn ghi nhận nỗ lực của địa phương trong việc triển khai đồng bộ các hệ thống thông tin phục vụ vận hành chính quyền hai cấp.

Theo báo cáo, thành phố Cần Thơ đã cấp hơn 38.000 tài khoản thư điện tử; triển khai hệ thống quản lý văn bản và điều hành với 13.655 tài khoản, xử lý hơn 845.000 văn bản chỉ trong hai tháng, trong đó trên 70% được ký số. Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính được đưa vào sử dụng tại 120 đơn vị, đồng bộ 2.223 thủ tục với gần 42.000 tài khoản người dùng; nhiều khâu được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo. Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu đã kết nối 17 hệ thống, cơ sở dữ liệu quốc gia. Ngoài ra, hệ thống hội nghị truyền hình phục vụ hiệu quả các cuộc họp từ Trung ương đến cơ sở; cổng thông tin điện tử với 117 trang thành phần được vận hành thông suốt.

Trong lĩnh vực cải cách hành chính, Cần Thơ đã chuẩn hóa và công bố 125 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực khoa học công nghệ, trong đó 24 thủ tục phân quyền và 101 thủ tục phân cấp cho địa phương, góp phần rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, Cần Thơ cũng đối diện một số khó khăn như: Nhân lực cấp xã còn hạn chế trong chuyên môn kiểm tra đo lường, chứng nhận chất lượng sản phẩm; một số thủ tục hành chính chưa rõ ràng về phân định trách nhiệm; hạ tầng viễn thông dùng chung chưa thống nhất về giá thuê, ảnh hưởng tiến độ triển khai chỉnh trang, ngầm hóa cáp. Thành phố kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ tăng cường đào tạo, tập huấn cán bộ cơ sở, sớm hướng dẫn xử lý thủ tục chồng chéo và phối hợp với Cục Viễn thông thống nhất khung giá thuê hạ tầng viễn thông thụ động.

Tây Ninh tập trung đồng bộ hạ tầng và chuyển đổi số

Tại tỉnh Tây Ninh, Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ đã có buổi làm việc với Sở Khoa học và Công nghệ, Trung tâm Phục vụ hành chính công và UBND phường Long An.

Báo cáo cho thấy, từ ngày 1-7, bộ máy chính quyền hai cấp tại tỉnh đi vào hoạt động ổn định. Sở đã tham mưu ban hành Kế hoạch số 02-KH/BCĐ về thúc đẩy chuyển đổi số đồng bộ, nhanh, hiệu quả. Đáng chú ý, mạng di động 3G/4G và Internet cố định đã phủ 100% ấp, khu phố, khu vực nông thôn, biên giới; dịch vụ 5G phủ sóng 46/96 xã, phường. Tỉnh cũng tổ chức, cấu trúc lại các ứng dụng Tây Ninh Smart, Tây Ninh IOC, hệ thống 1022, triển khai thí điểm Trợ lý ảo phục vụ cán bộ.

Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính của Tây Ninh đã tích hợp Cổng dịch vụ công quốc gia, tiếp nhận đầy đủ hồ sơ khoa học công nghệ. Riêng từ 1/7, tỉnh đã giải quyết 224 thủ tục trong lĩnh vực này. Sở cũng tổ chức tập huấn, nâng cao kỹ năng cho công chức trong kiểm soát thủ tục hành chính. Dù vậy, Tây Ninh còn hạn chế về năng lực cán bộ cấp xã, cơ sở vật chất công nghệ thông tin chưa đồng bộ, tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến còn thấp, nhiều người dân vẫn ưu tiên nộp trực tiếp. Việc thay đổi địa giới hành chính sau sáp nhập cũng phát sinh thủ tục liên quan.

Tỉnh kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ thường xuyên đào tạo, ban hành hướng dẫn chi tiết về thủ tục phân cấp, phân quyền; đồng bộ cơ sở dữ liệu, phần mềm để giải quyết thủ tục không phụ thuộc địa giới hành chính. Đại diện đoàn công tác ghi nhận nỗ lực của Tây Ninh, đồng thời cam kết sẽ đồng hành, tháo gỡ những khó khăn vượt thẩm quyền bằng cách báo cáo lãnh đạo Bộ để có giải pháp phù hợp.

Đồng hành tháo gỡ từ cơ sở

Các chuyến công tác tại thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Cần Thơ và tỉnh Tây Ninh đã mang lại bức tranh toàn diện về thực tiễn vận hành mô hình chính quyền hai cấp. Qua việc trực tiếp lắng nghe, khảo sát và giải đáp từ cơ sở, Bộ Khoa học và Công nghệ không chỉ tháo gỡ khó khăn trước mắt mà còn tiếp thu kiến nghị, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo nền tảng cho chính quyền số, hướng tới nền hành chính công thông suốt, hiệu quả, bền vững, phục vụ nhân dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.