Hoàng thành Thăng Long - Nơi ghi dấu lịch sử của dân tộc

Điểm nhấn là triển lãm tại Hầm D67, Cột cờ Hà Nội và lần đầu tiên mở cửa Hầm Cơ yếu - Bộ Tổng Tham mưu.

Những di tích gắn với lịch sử dân tộc

Di sản văn hóa Hoàng thành Thăng Long lưu giữ bề dày trầm tích văn hóa, lịch sử dân tộc, từ thời phong kiến đến hiện đại. Ngoài dấu tích các triều đại Lý, Trần, Lê… nơi đây còn có nhiều di tích cách mạng quan trọng.

Di tích lịch sử - cách mạng Nhà và Hầm D67 là công trình tiêu biểu thời đại Hồ Chí Minh. Năm 1967, trước các đợt không kích ác liệt của Mỹ, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng bí mật xây dựng hầm trú ẩn trong khu A Bộ Quốc phòng, đặt tên Nhà và Hầm D67 để bảo đảm an toàn cho lãnh đạo. Công trình hoàn thành năm 1968, trở thành nơi làm việc của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương.

Trong đó, Nhà D67 có diện tích 709m², gồm 3 phòng làm việc và 1 phòng họp: Phòng họp Bộ Chính trị, phòng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, phòng Đại tướng Văn Tiến Dũng, phòng nghỉ giải lao. Còn Hầm D67 nằm sâu 9m dưới đất, do Bộ Tư lệnh Công binh thiết kế, kiên cố bậc nhất thời đó, có 3 lối lên xuống. Đây là địa điểm tuyệt mật để Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương họp trong những thời điểm khốc liệt. Nơi đây là trung tâm hoạch định chiến lược, chỉ huy các chiến dịch quyết định, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tại Khu di sản Hoàng thành Thăng Long còn có Di tích cách mạng Hầm Cơ yếu - Bộ Tổng Tham mưu. Hầm Cơ yếu là một bộ phận trong hệ thống hầm Khu A thành cổ Hà Nội, được xây dựng trong những năm kháng chiến chống Mỹ, có vai trò quan trọng giúp Tổng hành dinh Quân đội nhân dân Việt Nam giữ vững sự chỉ đạo, điều hành, chỉ huy đối với các quân, binh chủng, các mặt trận trong điều kiện không quân Mỹ đánh phá ác liệt Thủ đô Hà Nội. Hầm Cơ yếu được khởi công ngày 10-2-1966 và hoàn thành ngày 30-6-1966, tổng diện tích 37,2m², thời điểm được sử dụng nhiều nhất là tháng 12-1972.

Kỳ đài Hà Nội (Cột cờ Hà Nội) được xây dựng thời Nguyễn (1805-1812) trên nền cổng Chu Tước thời Lê. Công trình kiến trúc gồm 3 tầng đế vuông, thân bát giác, đỉnh dựng cột cờ. Dưới triều Nguyễn, vào ngày lễ, rằm, mùng một, cột treo cờ vàng, cờ đỏ biểu trưng chủ quyền quốc gia. Từ 1882, thực dân Pháp biến nơi đây thành đài quan sát, trạm thông tin, treo cờ Pháp. Chính vì vậy, ngày 10-10-1954, lần đầu tiên lá cờ Tổ quốc Việt Nam tung bay trên đỉnh Cột cờ Hà Nội là sự khẳng định về một nước Việt Nam độc lập, tự chủ. Trong kháng chiến chống Mỹ, đây là đài quan sát trực chiến, báo cáo tình hình khi Mỹ ném bom Hà Nội.

Trải hơn 200 năm, bất chấp thiên tai, chiến tranh, nơi đây đã ghi dấu những sự kiện quan trọng trong công cuộc đấu tranh vì độc lập dân tộc. Ngày nay, Cột cờ Hà Nội vẫn sừng sững với lá cờ đỏ sao vàng, biểu tượng ý chí độc lập, anh hùng và khát vọng hòa bình của Thủ đô và dân tộc Việt Nam.

Đưa di tích tỏa sáng trong đời sống

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức trưng bày tại 3 điểm di tích cách mạng nổi tiếng: Hầm Cơ yếu, Nhà và Hầm D67, Cột cờ Hà Nội. Điểm nhấn là lần đầu tiên thực hiện mở cửa cho khách tham quan Hầm Cơ yếu.

Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội Nguyễn Thanh Quang cho biết, các điểm di tích trên được phục hồi trên nguyên tắc tôn trọng di tích gốc, phát huy tối đa giá trị di tích; ứng dụng công nghệ trong diễn giải trưng bày để tạo dấu ấn thu hút khách tham quan, đặc biệt là giới trẻ.

Cùng với việc mở cửa Hầm Cơ yếu, dịp này, Hoàng thành Thăng Long tổ chức các trưng bày “Nhà và Hầm D67 - Hành trình đến ngày toàn thắng” giới thiệu hơn 300 tài liệu, hình ảnh, gồm 4 chủ đề: “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ và Chiến tranh phá hoại lần thứ nhất”; “Câu chuyện Nhà và Hầm D67”; “Đánh bại ‘Việt Nam hóa chiến tranh’ và Chiến tranh phá hoại lần thứ 2”; “Đại thắng mùa Xuân năm 1975”. Các tài liệu, hiện vật khắc họa rõ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ oanh liệt của dân tộc, đặc biệt là giai đoạn Mỹ bắt đầu thực hiện chiến tranh phá hoại miền Bắc, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh hoạch định chiến lược, chỉ đạo và chỉ huy các chiến dịch quan trọng, góp phần quyết định thắng lợi, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tại khu vực Cột cờ Hà Nội, từ ngày 1-9 sẽ mở cửa trưng bày chủ đề “Kỳ đài/Cột cờ Hà Nội - Tổ quốc và khát vọng hòa bình” nhằm tôn vinh, phát huy giá trị của một di tích lịch sử quan trọng, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, tinh thần của nhân dân Thủ đô và dân tộc Việt Nam. Trưng bày được thể hiện theo 3 chủ đề: Kỳ đài dưới triều Nguyễn; sự chiếm đóng của thực dân Pháp và những biến đổi; nước Việt Nam độc lập.

Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội Nguyễn Thanh Quang nhấn mạnh, các hoạt động, trưng bày lần này có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo dục truyền thống, đáp ứng mong muốn hiểu biết sâu sắc hơn của du khách về các di tích cách mạng, kháng chiến. Các hoạt động cũng góp phần phát huy giá trị các di tích cách mạng, kháng chiến trong Khu di sản Hoàng thành Thăng Long, cho thấy nỗ lực bảo tồn và đưa di tích tỏa sáng trong đời sống đương đại.