Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội đề xuất mô hình công ty cổ phần có vốn nhà nước chi phối

Đồng chí Phạm Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố chủ trì hội nghị.

Trình bày dự thảo Tờ trình và dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố Hà Nội thông qua Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội (Trung tâm), Phó trưởng ban Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp Hà Nội Trần Đắc Trung cho biết, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội là đầu mối kết nối nhà nước, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp, với sứ mệnh quan trọng là thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Hà Nội, không định hướng tìm kiếm lợi nhuận trong ngắn hạn, tận dụng tối đa các lợi thế của thành phố, đặc biệt là nguồn lực khoa học công nghệ và nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, đổi mới mô hình tăng trưởng, đưa Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của cả nước, khu vực và quốc tế.

Mô hình tổ chức của Trung tâm sẽ theo hình thức Công ty cổ phần có vốn nhà nước chi phối; gồm 3 cổ đông (UBND Thành phố, Công ty Cổ phần Tập đoàn Công nghệ CMC và Đại học Bách khoa Hà Nội), trong đó UBND góp 70% từ ngân sách thành phố, Công ty Cổ phần Tập đoàn Công nghệ CMC và Đại học Bách khoa Hà Nội mỗi bên góp 15%; tỷ lệ góp vốn có thể được điều chỉnh theo yêu cầu thực tiễn. Trung tâm hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con, được phép thành lập chi nhánh và văn phòng đại diện; được cấp vốn điều lệ từ ngân sách thành phố, đồng thời được huy động vốn góp, tài trợ và các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện chức năng, nhiệm vụ thúc đẩy phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Hà Nội.

Góp ý tại hội nghị phản biện, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, đề án đã được xây dựng nghiêm túc, khoa học. Dự thảo đề xuất Trung tâm là doanh nghiệp theo mô hình công ty cổ phần là phù hợp bối cảnh hiện nay.

Về chính sách ưu đãi, dự thảo đã đề xuất 7 nhóm chính sách ưu đãi với 42 chính sách đặc thù. Đây là những ưu đãi đặc thù có tác động lớn đến hoạt động nhằm thúc đẩy việc đổi mới trong khoa học công nghệ. Tuy nhiên cần rà soát kỹ để tránh hiện tượng lạm quyền, tùy tiện. Ví dụ: “Được quyền cho thôi việc, cách chức đối với cán bộ có năng lực kém, không đáp ứng yêu cầu công việc”. Theo ông Nghiêm, đây là việc khó đánh giá nên cần bổ sung phải thực hiện quy trình theo quy định của pháp luật. Hoặc dự thảo nêu “được miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 5 năm với thu nhập từ lương, tiền công của các chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt”. Ông Nghiêm cho rằng đấy là ưu đãi nên có, song cần xem lại thời hạn chỉ là 3 năm đề phù hợp với chính sách về khởi nghiệp sáng tạo có kiểm soát (quy định chỉ 3 năm). “Về đối tượng người có tài năng đặc biệt rất khó xác định và cấp nào công nhận trong khi chưa có tiêu chí về tài năng đặc biệt, phải chăng nên bỏ” – ông Nghiêm góp ý.

Về ưu đãi đất đai, mặt bằng, dự thảo nêu miễn tiền thuế đất 10 năm và giảm 50% thời gian còn lại theo ông Nghiêm là quá dài so với các ưu đãi với chuyên ngành khác (được thể hiện trong sửa đổi Luật Đất đai đang được Quốc hội lấy ý kiến về thẩm quyền quyết định và thời hạn cho phép). Ngoài ra cần nêu yêu cầu: đúng mục đích và phù hợp với quy hoạch.

PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Thành phố đánh giá việc thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội là một bước đi kịp thời và chiến lược để Hà Nội bứt phá về chất lượng tăng trưởng, thu hút trí tuệ, công nghệ cao và tạo động lực lan tỏa cho cả vùng Thủ đô.

Về chức năng nhiệm vụ, dự thảo mới đề cập chung chung về “hỗ trợ đổi mới sáng tạo” nhưng chưa làm rõ vai trò điều phối, kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Thủ đô. Vì vậy, cần xác định rõ Trung tâm là tổ chức trung gian công, làm nhạc trưởng kết nối doanh nghiệp - viện - trường - quỹ đầu tư - nhà nước, đồng thời có nhiệm vụ tham mưu chính sách, cung cấp hạ tầng dịch vụ công nghệ mở, đồng thời tư vấn chính sách, thử nghiệm sáng kiến, hỗ trợ khởi nghiệp (nhất là các chính sách mới), thử nghiệm mô hình phát triển mới (AI, Công nghệ giáo dục mở...)

Theo bà An, để Trung tâm thực sự trở thành “đầu tầu sáng tạo” cần bảo đảm: Cơ chế vận hành linh hoạt, không hành chính hóa; thu hút được nhân tài, nguồn lực xã hội; có không gian đổi mới sáng tạo mở, kết nối đa ngành và nhất là phải trở thành nơi ươm tạo và thử nghiệm chính sách phát triển mới - đúng nghĩa là “phòng thí nghiệm thể chế của Thủ đô”.

Phát biểu kết thúc hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội Phạm Anh Tuấn cảm ơn các ý kiến đóng góp và cho biết sau hội thảo, Ban tổ chức sẽ phối hợp với Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp Hà Nội nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý nhằm hoàn thiện Dự thảo nghị quyết trình HĐND Thành phố xem xét vào kỳ họp tới.