Tạo thói quen giữ gìn vệ sinh môi trường
Nhiều tuyến phố, đường làng, ngõ xóm trở nên sạch đẹp hơn. Hàng quán lấn chiếm vỉa hè, để xe lộn xộn trước đây cũng đã được sắp xếp gọn gàng, nhường lối cho người đi bộ. Đó là những hình ảnh đẹp được ghi nhận tại các xã, phường của thành phố Hà Nội trong ngày đầu tiên đồng loạt ra quân tổng vệ sinh môi trường vào sáng hôm qua (2-8).
Xây dựng một Hà Nội sáng, xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại là mục tiêu xuyên suốt qua nhiều nhiệm kỳ của Đảng bộ thành phố. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, diện mạo đô thị ngày càng khang trang, sạch sẽ. Các phong trào như “Ngày Chủ nhật xanh”, “Tổ dân phố không rác”, “Đường có hoa”, “Hồi sinh sông hồ”… đã góp phần đáng kể vào việc cải thiện môi trường sống và khơi dậy tinh thần trách nhiệm trong mỗi người dân Thủ đô.
Bên cạnh những kết quả tích cực, cũng phải nhìn nhận thực tế cho thấy, công tác vệ sinh môi trường và quản lý đô thị vẫn còn nhiều bất cập. Ý thức giữ gìn vệ sinh nơi công cộng của một bộ phận người dân còn hạn chế. Một số cơ quan, đơn vị thiếu sự phối hợp chặt chẽ, còn mang tính hình thức; nhiều hoạt động vệ sinh môi trường vẫn chưa trở thành nếp sống thường xuyên trong cộng đồng. Tình trạng vứt rác bừa bãi, không tuân thủ khung giờ thu gom vẫn diễn ra ở không ít nơi.
Do vậy, việc 126 xã, phường thuộc thành phố Hà Nội đồng loạt ra quân vệ sinh môi trường với sự tham gia của lãnh đạo thành phố và đông đảo người dân không chỉ mang ý nghĩa tượng trưng, mà còn thể hiện quyết tâm xây dựng lối sống xanh, sạch từ mỗi cá nhân, mỗi gia đình.
Tuy nhiên, lễ ra quân mới chỉ là bước đầu. Quan trọng hơn là làm sao duy trì được tinh thần này một cách bền vững, không để hoạt động chỉ dừng lại ở các đợt phát động rầm rộ. Vì vậy, sau đợt ra quân này, mỗi địa phương, đơn vị cần xác định việc giữ cho thành phố luôn xanh, sạch, đẹp là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài; đồng thời là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và của mỗi người dân.
Các đơn vị, địa phương cần huy động sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội, đẩy mạnh tuyên truyền với những hình thức sáng tạo, gần gũi, dễ tiếp cận. Các chiến dịch như quét dọn, trồng cây, thu gom rác, xây dựng “Ngõ phố không rác”, “Tuyến đường phụ nữ tự quản”, “Tổ dân phố xanh, sạch, đẹp” cần được tổ chức định kỳ, thường xuyên, gắn với trách nhiệm cụ thể của từng tổ chức và khu dân cư.
Đặc biệt, công tác vệ sinh môi trường cần được đưa vào chương trình giáo dục ở các cấp học, giúp hình thành thói quen tốt ngay từ sớm trong thế hệ trẻ. Việc tổ chức các buổi sinh hoạt tổ dân phố, đoàn thể để hướng dẫn phân loại rác tại nguồn cũng là giải pháp thiết thực, giúp phong trào toàn dân chung tay giữ gìn vệ sinh môi trường không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu hay trên giấy.
Trong kỷ nguyên số, các địa phương cũng nên tận dụng công nghệ thông tin để tăng hiệu quả quản lý và tương tác cộng đồng. Chẳng hạn, các thôn, tổ dân phố thành lập nhóm Zalo để nhắc lịch dọn vệ sinh, chia sẻ các gương "Người tốt - việc tốt"; gắn mã QR tại điểm tập kết rác để người dân tra cứu lịch thu gom hoặc khuyến khích người dân kịp thời phản ánh vi phạm thông qua ứng dụng Công dân Thủ đô số (iHanoi).
Bên cạnh việc biểu dương những tập thể, cá nhân điển hình, các địa phương cũng cần xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về môi trường để răn đe, nâng cao ý thức tự giác trong cộng đồng.
Tạo thói quen giữ gìn vệ sinh môi trường không thể thực hiện trong ngày một, ngày hai. Đây là quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kết hợp giữa tuyên truyền, hành động, giám sát, nêu gương. Trong đó, bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của cơ quan công quyền, mà trước hết là quyền lợi, nghĩa vụ của mỗi công dân Thủ đô.