Thủ tướng Phạm Minh Chính: Thành phố Hồ Chí Minh cần thực hiện “5 đi đầu”
Sáng 2-8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị lần thứ 6 Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ và Hội nghị lần thứ 4 của Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh.
Cùng dự hội nghị “2 trong 1” này có: Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố khu vực Đông Nam Bộ.
Sau sắp xếp đơn vị hành chính, vùng Đông Nam Bộ gồm 3 tỉnh, thành phố: Thành phố Hồ Chí Minh (sáp nhập thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương), tỉnh Đồng Nai (sáp nhập Đồng Nai và Bình Phước), tỉnh Tây Ninh (sáp nhập Tây Ninh và Long An); có diện tích trên 28 nghìn km2; dân số gần 21 triệu người; quy mô GRDP trên 150 tỷ USD; chiếm 36,3% tổng thu ngân sách Nhà nước, 33,3% giá trị xuất khẩu, hơn 42% vốn đầu tư nước ngoài của cả nước.
Đông Nam Bộ là vùng có vị trí đặc biệt quan trọng, là đầu tàu kinh tế, một cực tăng trưởng có tính chất quyết định cho sự phát triển của đất nước. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng GRDP vùng Đông Nam Bộ ước đạt 7%, thấp hơn mức bình quân chung cả nước và thấp nhất trong 6 vùng kinh tế; quy mô GRDP đạt 1.122 nghìn tỷ đồng, đứng đầu các vùng kinh tế; tổng thu ngân sách Nhà nước là 431,5 nghìn tỷ đồng, đạt 57,1% so dự toán; xuất khẩu đạt 115,7 tỷ USD…
Hiện nay vùng Đông Nam Bộ đang triển khai nhiều dự án hạ tầng quan trọng đang được thúc đẩy gồm: Dự án điện gió ngoài khơi; khu thương mại tự do; dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành và các đường kết nối với Sân bay Long Thành; các dự án giao thông kết nối vùng như cao tốc Gia Nghĩa Chơn Thành, cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài… Theo báo cáo của các địa phương vùng Đông Nam Bộ, nhu cầu đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 đề nghị ngân sách Trung ương hỗ trợ là 36 dự án với tổng số vốn hơn 137 ngàn tỷ đồng.
Năm 2024, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng đã giao 29 nhiệm vụ cho các thành viên Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ thực hiện trong năm 2024. Đến nay, có 13 nhiệm vụ cụ thể đã trình Thủ tướng Chính phủ, 1 nhiệm vụ thường xuyên đã thực hiện trong năm 2025, còn 15 nhiệm vụ đang tiếp tục thực hiện.
Hội nghị đánh giá, mặc dù đạt nhiều kết quả quan trọng, song cũng còn không ít khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các nhiệm vụ như: Nhiều nhiệm vụ chưa được các bộ, địa phương hoàn thành theo tiến độ; việc ban hành Kế hoạch hoạt động năm 2025 của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ đến nay chưa được thực hiện do có những thay đổi lớn về tổ chức bộ máy; triển khai sắp xếp, tổ chức bộ máy chính quyền ở địa phương còn có những khó khăn; nhiều dự án triển khai còn chậm do hạn chế nguồn lực; công tác huy động nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế - xã hội còn chậm…
Riêng thành phố Hồ Chí Minh, sau sáp nhập hình thành "siêu đô thị" lớn nhất của Việt Nam, khu vực Đông Nam Á; có tổng diện tích đạt 6.773 km²; dân số 14 triệu người; GRDP đạt khoảng 2.716 nghìn tỷ đồng, tương đương 113 tỷ USD, chiếm 23,6% GDP cả nước. Là địa phương tiên phong triển khai các mô hình mới cho phát triển, GRDP của thành phố 6 tháng tăng 6,56%; thu hút vốn đầu tư nước ngoài 7 tháng đạt gần 5 tỷ USD, tăng 17,7%; giải ngân vốn đầu tư công đạt 55.913 tỷ đồng, bằng 47%; việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức thực hiện một cách bài bản, đồng bộ và đang được vận hành ổn định, thông suốt; công tác đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo đời sống của nhân dân được các ngành, các cấp chú trọng quan tâm; công tác bảo đảm trật tự, an toàn xã hội được thực hiện nghiêm…
Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư Tô Lâm, chúng ta đã tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại giang sơn và đến giờ này cơ bản thành công với tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái để bước vào kỷ nguyên phát triển mới.
Trong đó, sau sắp xếp, vùng Đông Nam Bộ được mở rộng không gian, điều kiện, nguồn lực phát triển, nhờ đó, vùng Đông Nam Bộ đạt được nhiều kết quả trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại, góp phần vào thành tựu của cả nước trong thời gian qua, nhất là 6 tháng đầu năm 2025.
Thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, các Bộ, ngành, địa phương trong vùng rà soát lại thể chế; rà soát lại quy hoạch vùng và của từng tỉnh, thành phố, thực hiện tích hợp các quy hoạch trên cơ sở khoa học, thực tiễn để kiến tạo không gian phát triển mới; thực hiện các giải pháp huy động nguồn lực, đặc biệt là huy động kinh tế tư nhân, hợp tác công - tư, lấy nguồn lực nhà nước dẫn dắt, kích hoạt mọi nguồn lực xã hội vào đầu tư, phát triển; đào tạo nguồn nhân lực tương xứng với nhu cầu mới; thực hiện quản trị thông minh đáp ứng nhu cầu phát triển mới; tổ chức không gian phát triển và phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, địa phương thúc đẩy vùng Đông Nam Bộ phát triển nhanh, bền vững.
Lưu ý các nhiệm vụ của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ, cũng như các tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ phải gương mẫu, đi đầu trong thực hiện 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị là “bộ tứ trụ cột”, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung cho các dự án hạ tầng trọng điểm như: Dự án Vành đai 4 thành phố Hồ Chí Minh; Dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ; Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành và kết nối với Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất; Đề án xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Hồ Chí Minh; các dự án giao thông kết nối vùng như cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành, cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài.
Cùng với đó, nghiên cứu tuyến đường sắt Lộc Ninh - Biên Hòa kết nối cảng Cái Mép, cảng Cần Giờ; tuyến đường thành phố Hồ Chí Minh - Mỹ Thuận triển khai theo hình thức đối tác công tư; nghiên cứu xây dựng đường tàu điện ngầm hoặc đường sắt đô thị nối 2 Cảng hàng không Tân Sơn Nhất và Long Thành.
Đánh giá việc triển khai Nghị quyết 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ cho biết trong số 44 cơ chế đặc thù, thành phố đã triển khai áp dụng 36 cơ chế, bước đầu mang lại kết quả tích cực; 6 cơ chế đang xây dựng văn bản triển khai và 2 cơ chế dừng thực hiện do đã có quy định mới thay thế.
Qua 2 năm triển khai Nghị quyết số 98 và thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thành phố Hồ Chí Minh đã đạt nhiều kết quả nổi bật, tháo gỡ các vướng mắc tồn đọng nhiều năm; đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững; chủ động nguồn lực từ ngân sách thành phố để thực hiện dự án liên vùng, cao tốc, giúp sớm hoàn thiện thủ tục đầu tư, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án; huy động nguồn lực xã hội cho phát triển…
Chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu thành phố Hồ Chí Minh phải quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, phát huy các cơ chế, chính sách đặc thù hiệu quả hơn với tinh thần “5 đi đầu”.
Trong đó, thành phố phải đi đầu trong chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và phát triển đô thị thông minh; đi đầu trong thu hút đầu tư các ngành công nghiệp cao, công nghệ xanh gắn với phát triển bền vững; đi đầu trong phát triển các ngành tài chính, dịch vụ, du lịch giá trị gia tăng cao và phát triển kinh tế biển; đi đầu trong phát triển nhân lực chất lượng cao, chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực trọng tâm; đi đầu trong thực hiện chính sách xã hội, an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Nhấn mạnh, cơ chế đã thông, nhận thức đã chín, hành động cần hiệu quả, quyết liệt hơn; chứng minh đề xuất là đúng, là trúng, có hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn và xu thế phát triển, Thủ tướng chỉ đạo phải có tư tưởng tấn công, mạnh mẽ hơn nữa; công tác phối hợp phải hiệu quả, chặt chẽ hơn; cách giải quyết, tháo gỡ vướng mắc phải mạnh mẽ hơn, sắc sảo hơn, bài bản hơn.
Thủ tướng Chính phủ lưu ý tiếp tục vận hành bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp tại thành phố Hồ Chí Minh ổn định, thông suốt; triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong đó thành phố phải đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP năm 2025 đạt 8,5%, trong đó 6 tháng cuối năm phấn đấu đạt 10,3%; tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế thành phố; xây dựng chính quyền trong sạch, liêm chính, hành động, vì nhân dân phục vụ; chú trọng phát triển văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Thủ tướng tin tưởng, với sự đoàn kết, thống nhất, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, thành phố Hồ Chí Minh sẽ phát huy những kết quả đã đạt được, khơi thông nguồn lực, khai phá tiềm năng, tăng tốc, bứt phá, không ngừng phát triển, theo đúng tinh thần “đi lên từ bàn tay, khối óc, khung trời, cửa biển của mình” để “biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể”.