Kiểm soát lạm phát 6 tháng cuối năm: Vẫn còn thách thức

Trong 6 tháng đầu năm nay, chỉ số giá tiêu dùng trung bình tăng 3,27% so với cùng kỳ năm trước, nằm trong kiểm soát. Một số chuyên gia dự báo, trong 6 tháng cuối năm, áp lực lạm phát không lớn, song nhiệm vụ kiểm soát lạm phát vẫn còn những thách thức bởi tiềm ẩn nhiều yếu tố gây áp lực lên giá cả. Tuy nhiên, nếu làm tốt công tác quản lý, lạm phát trung bình năm nay được dự báo vẫn sẽ đạt mục tiêu Quốc hội đề ra.

Giá cả tăng, giảm đan xen

Theo số liệu mới được Cục Thống kê (Bộ Tài chính) công bố, chỉ số giá tiêu dùng trung bình 6 tháng đầu năm 2025 tăng 3,27% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản ở mức 3,16%.

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tuyến, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính) đánh giá, chỉ số giá tiêu dùng bình quân 6 tháng đầu năm 2025 có mức tăng thấp hơn các năm 2023 và 2024; trong khi đó, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 6 tháng đầu năm 2025 lại có mức tăng 7,52%, cao hơn nhiều so với 3,91% của năm 2023 và 6,64% của năm 2024. Kết quả trên cho thấy, công tác quản lý giá cả, thị trường năm 2025 đã và đang thực hiện có hiệu quả và tốt hơn so với các năm trước đó.

Dự báo về lạm phát 6 tháng cuối năm, chuyên gia kinh tế, Phó Giáo sư, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, chỉ số giá tiêu dùng nửa đầu năm được kiểm soát, song 6 tháng cuối năm dự báo sẽ đối mặt với nhiều áp lực lạm phát từ biến động giá dầu, tỷ giá và điều chỉnh giá dịch vụ công. Lạm phát tại Việt Nam trong năm 2025 sẽ dao động 4-4,5%, phù hợp với mục tiêu Quốc hội đề ra.

Trong khi đó, Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính) nhận định, áp lực lạm phát sẽ không lớn do các yếu tố tác động khiến giá cả tăng, giảm đan xen. Yếu tố khiến giá cả tăng là tỷ giá, bên cạnh đó là việc cung tiền và tín dụng tăng mạnh. Tuy nhiên, trong nửa cuối năm 2025, cũng có nhiều yếu tố giúp kiềm chế lạm phát như xuất khẩu gặp nhiều thách thức tại thị trường Mỹ (do thuế quan) cũng như tại các thị trường khác (do tăng trưởng kinh tế thấp) sẽ khiến nguồn cung hàng hóa trong nước dồi dào hơn, giúp giảm áp lực lạm phát.

Ngoài ra, giá các hàng hóa cơ bản đang có xu hướng giảm trong bối cảnh kinh tế toàn cầu được dự báo tăng trưởng chậm lại đáng kể do thuế quan. Nói cách khác, những thách thức đối với tăng trưởng của Việt Nam và thế giới cũng sẽ đồng thời là các yếu tố giúp cản đà tăng của giá cả trong nửa cuối năm 2025.

“Tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng trong nửa cuối năm 2025 sẽ không lớn. Với giả định chỉ số giá tiêu dùng trong 6 tháng cuối năm tăng trung bình 0,27%/tháng, tương đương mức tăng trung bình trong 6 tháng cuối năm của giai đoạn 2015-2024, lạm phát trung bình cả năm 2025 được dự báo ở mức 3,4%. Trường hợp căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các đối tác lớn kéo dài dẫn đến suy thoái kinh tế toàn cầu, giá các hàng hóa cơ bản giảm mạnh, lạm phát trung bình cả năm 2025 có thể chỉ ở mức 3%”, Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ dự báo.

Điều chỉnh hợp lý giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quản lý

Theo Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), mặc dù có một số yếu tố giúp giảm áp lực lên mặt bằng giá, song nửa cuối năm 2025 còn tiềm ẩn nhiều yếu tố gây áp lực lên giá như: Việt Nam là nước nhập khẩu nhiều nguyên liệu phục vụ sản xuất, nên giá hàng hóa trên thế giới ở mức cao sẽ ảnh hưởng đến chi phí, giá thành, tạo áp lực cho sản xuất của doanh nghiệp; từ đó đẩy giá hàng hóa tiêu dùng trong nước tăng lên.

Ngoài ra, xung đột quân sự, cạnh tranh thương mại toàn cầu gia tăng khiến giá nguyên vật liệu có biến động khó lường, trong đó có giá năng lượng, điều này có thể đẩy chi phí hàng hóa lên. Chưa kể, giá một số loại vật liệu xây dựng có nguồn cung phụ thuộc vào khai thác tự nhiên như cát, đá xây dựng có thể tăng giá do tác động của việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công và từ yếu tố thị trường bất động sản có thể tiếp tục sôi động trong năm 2025; giá bất động sản được dự báo vẫn duy trì ở mức cao do tác động của điều chỉnh bảng giá đất mới và một số biến động trên thị trường tài chính…

Dù là kịch bản nào, thách thức trong kiểm soát lạm phát 6 tháng cuối năm là vẫn khá lớn, không được chủ quan. Để đạt mục tiêu Quốc hội đề ra, theo nhiều chuyên gia, cần kiểm soát tốt các chỉ số kinh tế vĩ mô có tác động trực tiếp đến lạm phát; tiếp tục điều hành tiền tệ linh hoạt; điều chỉnh hợp lý giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quản lý như điện, dịch vụ y tế, giáo dục, nhằm tránh cộng hưởng giá. Cùng với đó là bảo đảm cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa đầy đủ, kịp thời, không để thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng, làm tăng giá đột biến; tăng cường thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật, xử lý nghiêm vi phạm.

Về phía cơ quan quản lý, đại diện Cục Quản lý giá cho biết, công tác quản lý, điều hành giá trong thời gian còn lại của năm 2025 bảo đảm thực hiện kiểm soát tốt lạm phát trong điều kiện các nguồn lực được thúc đẩy mạnh mẽ để đạt tăng trưởng kinh tế ở mức cao nhất, đồng thời tiếp tục hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân, tiếp tục thực hiện lộ trình giá thị trường các dịch vụ công và hàng hóa do Nhà nước quản lý với mức độ và liều lượng phù hợp theo diễn biến chỉ số giá tiêu dùng.

Để tăng cường công tác điều hành, kiểm soát và bình ổn giá trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động đến cuối năm, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 15/CT-TTg, ngày 30-5-2025, về việc tăng cường chấp hành quy định pháp luật về giá, nhằm bảo đảm các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện đúng quy định pháp luật, bảo đảm tính công khai, minh bạch và phát hiện, ngăn chặn các hành vi tăng giá bất hợp lý, các trường hợp thao túng giá, nâng khống giá bán. Các bộ, ngành, địa phương cần quyết liệt thực hiện các biện pháp về quản lý, điều hành giá, bình ổn giá cả thị trường, nhất là đối với hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu theo đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Phó Trưởng phòng Chính sách tổng hợp và Nông lâm thủy sản, Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) Vũ Hương Trà:
8 nhóm giải pháp nhằm kiểm soát lạm phát

Để kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội, Chính phủ đề ra, cần thực hiện 8 nhóm giải pháp. Trong đó, chú trọng theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới, những điều chỉnh chính sách kinh tế của các nước lớn, đặc biệt là các đối tác thương mại chính của Việt Nam... để đánh giá tác động, đưa ra các giải pháp ứng phó phù hợp nhằm hạn chế tác động tiêu cực lên mặt bằng giá trong nước.

Bên cạnh đó, giám sát chặt chẽ biến động giá cả thị trường trong nước, nhất là với những hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu; tiếp tục bảo đảm cân đối cung - cầu thị trường, đặc biệt là nhóm lương thực, thực phẩm và các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, điện và các nguyên liệu đầu vào quan trọng phục vụ sản xuất...

Cùng với đó, điều hành chính sách tài khóa phối hợp với chính sách tiền tệ và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế...

Nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp - Thương mại (Bộ Công Thương) Lê Quốc Phương:
Chỉ số giá tiêu dùng 6 tháng cuối năm khó tăng mạnh

Tôi cho rằng, yếu tố thuận lợi và yếu tố gây sức ép lên chỉ số giá tiêu dùng là đan xen. Về thuận lợi, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, tạo dư địa kiềm chế lạm phát; cung hàng hóa dồi dào, không gây biến động lớn về giá.

Bên cạnh đó, 6 tháng đầu năm 2025, lạm phát chung và lạm phát cơ bản thấp, tạo thuận lợi duy trì lạm phát thấp trong 6 tháng cuối năm, cùng với đó là tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng 10% xuống còn 8% giúp giảm giá hàng hóa. Ngược lại, chính sách tài khóa mở rộng thúc đẩy tăng trưởng; việc tiếp tục tăng giá dịch vụ, y tế, học phí, điện là những yếu tố gây sức ép lên chỉ số giá tiêu dùng.

Còn trên thị trường quốc tế, 6 tháng cuối năm, dự báo kinh tế thế giới tiếp tục ảm đạm, giá cả thế giới khó tăng cao. Cộng hưởng các yếu tố trên, theo tôi chỉ số giá tiêu dùng 6 tháng cuối năm nay sẽ khó tăng mạnh. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm 2025 sẽ đạt khoảng 3,8-4,2%.

Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Nghiên cứu Kinh tế Tài chính, Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính) Phạm Minh Thụy:
Chỉ số giá tiêu dùng năm 2025 có thể tăng ở mức 3,3-3,9%

Chỉ số giá tiêu dùng của Việt Nam bình quân 6 tháng đầu năm 2025 tăng 3,27% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân nằm trong nhóm trung bình của 10 năm qua (2016-2025). Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2025 so với năm 2024 có thể tăng ở mức 3,3-3,9%.

Sở dĩ tôi đưa ra dự báo trên là bởi giá bình quân các loại hàng hóa trên thị trường thế giới năm 2025 có thể sẽ giảm 4-7% so với năm 2024, trong đó giá dầu thô có thể giảm từ 6-10%. Tình hình kinh tế thế giới có thể có những bất ổn, khó lường làm cho giá nguyên, nhiên, vật liệu trên thị trường thế giới biến động rất khó lường.

Trong nước, các cơ quan có thẩm quyền sẽ điều chỉnh giá một số mặt hàng nhà nước quản lý theo lộ trình đã định trước. Điều này sẽ có tác dụng lan truyền làm tăng chỉ số giá tiêu dùng. Bên cạnh đó, tình hình thiên tai trong nước có thể diễn biến phức tạp và sẽ làm biến động thị trường, giá cả hàng hóa...

Ngô Hương ghi