Nỗ lực xoa dịu căng thẳng trong quan hệ Thái Lan - Campuchia
Trong bối cảnh căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước láng giềng Thái Lan và Campuchia, ngày 27-6, Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đã điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.
Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác song phương và thảo luận về các vấn đề khu vực như nỗ lực giải quyết tranh chấp biên giới giữa Thái Lan và Campuchia.
Mối quan hệ Bangkok - Phnom Penh xấu đi sau các cuộc đụng độ vũ trang ở khu vực biên giới vào cuối tháng trước khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng. Tiếp theo là một loạt biện pháp đáp trả - hai bên đều tập trung quân tại các trạm kiểm soát dọc theo biên giới dài 800km, Campuchia ngừng nhập khẩu nhiên liệu, khí đốt cũng như đóng cửa hai trạm kiểm soát ở tỉnh Oddar Meanchey, trong khi Thái Lan đóng cửa biên giới tại Chong Sai Taku ở Buriram…
Căng thẳng giữa hai nước thêm gia tăng sau vụ rò rỉ đoạn ghi âm cuộc trao đổi điện thoại vào ngày 15-6 giữa Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra và Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen. Theo Giáo sư khoa học chính trị Thitinan Pongsudhirak (Đại học Chulalongkorn Thái Lan), điều này đã trở thành cuộc khủng hoảng chính trị toàn diện ở quốc gia này.
Thái Lan và Campuchia có 17 cửa khẩu chính thức, nhưng nhộn nhịp nhất là vùng biên nối tỉnh Sa Kaeo của Thái Lan với Poipet của Campuchia. Công dân hai nước qua lại hằng ngày để làm việc và đây cũng là nơi người Thái thường xuyên lui tới các trung tâm dịch vụ giải trí của Campuchia. Cửa khẩu này hiện chỉ mở cửa từ 8h sáng đến 4h chiều, ít hơn nhiều so với thời gian mở cửa trước đây từ 6h sáng đến 10h tối. Sự thay đổi này đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống thường nhật của người dân. Theo Bộ Lao động Thái Lan, nước này đang tiếp nhận khoảng 500.000 lao động từ Campuchia. Do đó, Campuchia đang chịu thiệt hại kép, mất nguồn ngoại tệ từ du lịch, lao động xuất khẩu và kinh tế địa phương bị đình trệ do gián đoạn thương mại...
Bà Tita Sanglee, nghiên cứu viên tại Viện ISEAS-Yusof Ishak cho biết, căng thẳng xấu đi sẽ gây tổn hại cho cả hai nước về mặt kinh tế. "Tôi không thấy xung đột Thái Lan - Campuchia gia tăng thành một cuộc chiến tranh toàn diện. Tuy nhiên sự leo thang thực sự có nhiều khả năng xảy ra trên mặt trận kinh tế", bà Tita Sanglee chia sẻ với DW. Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Thái Lan và Campuchia đạt hơn 4 tỷ USD, trong khi Thái Lan là đối tác thương mại lớn thứ tư của Campuchia.
Để tìm kiếm giải pháp hòa bình, ngày 27-6, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Thái Lan nhấn mạnh đến thiện chí của Paris trong việc hỗ trợ hợp tác với Campuchia nhằm thúc đẩy đàm phán song phương. Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra nêu rõ cam kết của Thái Lan trong việc tìm kiếm giải pháp hòa bình dựa trên thiện chí, sự thống nhất của ASEAN và luật pháp quốc tế. Bà cũng lưu ý đến tầm quan trọng của Ủy ban Biên giới chung Thái Lan - Campuchia (JBC) và kêu gọi Pháp hỗ trợ tạo ra môi trường tích cực để tiếp tục đàm phán. Thái Lan hy vọng Pháp - với tư cách là đối tác quốc tế thân thiết - sẽ đóng vai trò hỗ trợ trong việc tạo ra bầu không khí thuận lợi cho các cuộc đàm phán song phương Thái Lan - Campuchia.
Về phần mình, Tổng thống Emmanuel Macron bày tỏ sẵn sàng phối hợp với Campuchia nhằm hỗ trợ tiến trình đàm phán song phương với Thái Lan, đồng thời cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đối thoại trên cơ sở hòa bình, thiện chí và tuân thủ luật pháp quốc tế. Lời đề nghị này dựa trên cam kết trước đó của Tổng thống Emmanuel Macron trong cuộc gặp với Thủ tướng Campuchia Hun Manet tại Nice (Pháp) vào ngày 10-6, trong đó nhà lãnh đạo Pháp bày tỏ mong muốn giúp hai nước Đông Nam Á giải quyết bất đồng một cách hòa bình. Căng thẳng biên giới giữa Thái Lan và Campuchia cũng là một trong những nội dung được thảo luận trong cuộc gặp giữa Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto và Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim tại Indonesia hôm 27-6.
Trong cuộc họp với các thành viên hội đồng địa phương tại tỉnh Preah Vihear vào ngày 27-6, Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen nhấn mạnh Phnom Penh và Bangkok cần áp dụng cách tiếp cận cùng có lợi khi giải quyết các vấn đề song phương. “Người Thái Lan không phải là đối thủ của chúng ta và tôi tin rằng họ cũng muốn Campuchia là bạn. Thương mại và hợp tác với các nước láng giềng mang lại lợi ích chung. Nếu chúng ta chọn cách tiếp cận đôi bên cùng có lợi, tất cả mọi người đều được hưởng lợi”, ông Hun Sen nhận định.
Các nhà phân tích nhận định, nếu căng thẳng Thái Lan - Campuchia kéo dài, thiệt hại kinh tế sẽ không chỉ là con số, mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến tiềm năng phát triển vùng biên giới và niềm tin xã hội của hai bên. Do đó, Bộ Ngoại giao Thái Lan xác nhận rằng cả hai bên sẽ tiếp tục đàm phán thông qua khuôn khổ JBC, vòng đàm phán tiếp theo dự kiến sẽ được Thái Lan đăng cai vào tháng 9 tới.