Tiên phong trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Là tiếng nói tin cậy của Đảng, Nhà nước, các đoàn thể chính trị - xã hội và là diễn đàn rộng mở của nhân dân, báo chí đã góp phần quan trọng vào những thắng lợi vẻ vang của sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay.

Từ bước khởi đầu cho nền báo chí cách mạng Việt Nam...

Nhìn lại hành trình 100 năm đầy tự hào của báo chí cách mạng Việt Nam, chúng ta không thể không nhắc đến ngày 21-6-1925, dấu mốc lịch sử đánh dấu sự ra đời của Báo Thanh Niên, dưới sự dẫn dắt tài tình của Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Từ những trang báo đầu tiên, với ngòi bút sắc bén và trái tim yêu nước nồng nàn, Người đã đặt nền móng vững chắc cho nền báo chí cách mạng Việt Nam, biến báo chí trở thành “vũ khí sắc bén của cách mạng” như chính lời khẳng định bất hủ của Người.

Chủ tịch Hồ Chí Minh bắt đầu sự nghiệp báo chí từ năm 1917, khi trở lại Pháp và sử dụng báo chí như một công cụ đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do cho dân tộc Việt Nam. Người viết nhiều bài trên các tờ báo lớn tại Pháp và đặc biệt là sáng lập tờ Le Paria (Người cùng khổ) năm 1922. Cuối năm 1924, Người đến Quảng Châu (Trung Quốc) trực tiếp chuẩn bị cho việc xuất bản Báo Thanh Niên và mở các lớp huấn luyện cán bộ, đào tạo những nhà báo cách mạng đầu tiên của Việt Nam.

Ngày 21-6-1925, tại số nhà 13, đường Văn Minh, Quảng Châu (Trung Quốc), tờ Thanh Niên do Người sáng lập đã chính thức ra số đầu tiên. Sự kiện này đánh dấu bước khởi đầu của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Là cơ quan ngôn luận của tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí hội, Báo Thanh Niên đã trở thành công cụ quan trọng truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, khơi dậy tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh giành độc lập, tự do, hướng tới mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Tại Đại hội lần thứ ba Hội Nhà báo Việt Nam (năm 1962), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Nhiệm vụ của báo chí là phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng”. Ghi nhận vai trò to lớn của báo chí trong sự nghiệp cách mạng, ngày 5-2-1985, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Quyết định số 52-QĐ/TƯ, chính thức chọn ngày 21-6 hằng năm là Ngày Báo chí Việt Nam. Đến ngày 21-6-2000, nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Báo chí Việt Nam, theo đề xuất của Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã đồng ý đổi tên thành Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.

Nhìn lại tiến trình lịch sử, có thể thấy báo chí cách mạng Việt Nam luôn song hành cùng những bước ngoặt trọng đại của dân tộc. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, hàng loạt tờ báo, tạp chí lần lượt ra đời như Cứu Quốc, Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Tạp chí Cộng sản, Văn nghệ, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam... Các cơ quan báo chí này đã trở thành lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, góp phần quan trọng trong việc xây dựng Đảng, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối cách mạng của Đảng, kiên quyết chống đế quốc, phong kiến, đồng thời chuẩn bị điều kiện để đưa cách mạng tiến lên cao trào mới.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh các cơ quan báo chí đã có, nhiều tờ báo, tạp chí, đài phát thanh - truyền thanh mới ra đời tại các cơ quan Trung ương, bộ, ngành, đoàn thể và địa phương. Đặc biệt, một số tờ báo tiếng nước ngoài cũng được xuất bản nhằm tuyên truyền đối ngoại, giới thiệu hình ảnh Việt Nam đến bạn bè quốc tế và tham gia đấu tranh chính trị trên mặt trận truyền thông.

Sau ngày đất nước thống nhất (năm 1975), báo chí cách mạng Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển vượt bậc cả về số lượng lẫn chất lượng. Báo chí không chỉ tiếp tục làm tốt vai trò thông tin, tuyên truyền mà còn tích cực tham gia vào công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước, góp phần quan trọng trong việc củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

... đến vai trò tiên phong trong kỷ nguyên mới

Trong thời kỳ hội nhập và đổi mới, báo chí cách mạng Việt Nam đã phát huy vai trò tiên phong trong tuyên truyền, phổ biến đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước, góp phần quan trọng trong việc tạo đồng thuận xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, báo chí ngày càng thể hiện rõ chức năng giám sát và phản biện xã hội, góp phần giúp Đảng, Nhà nước, các cơ quan, tổ chức ở Trung ương và địa phương hoàn thiện nhiều chủ trương, chính sách, cơ chế, quy định pháp lý, cũng như triển khai hiệu quả các chương trình, dự án phát triển đất nước.

Cùng với việc nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu thông tin, giải trí ngày càng đa dạng của nhân dân, báo chí cách mạng Việt Nam đã có những đóng góp thiết thực trong việc giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, xây dựng văn hóa và con người Việt Nam thời kỳ mới. Báo chí trở thành lực lượng nòng cốt trong công cuộc bảo vệ và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Nhiều cơ quan báo chí còn chủ động tổ chức các hoạt động xã hội giàu tính nhân văn như từ thiện, nhân đạo, phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, hỗ trợ đồng bào vùng thiên tai, trao học bổng cho học sinh nghèo vượt khó...

Công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại trên mặt trận báo chí cũng được chú trọng, góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trên trường quốc tế. Qua đó báo chí góp phần củng cố, mở rộng quan hệ của Việt Nam với các quốc gia, tổ chức quốc tế; thúc đẩy hội nhập quốc tế, thu hút đầu tư và du khách nước ngoài đến với Việt Nam; tăng cường gắn kết, vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.

Trong giai đoạn hiện nay, báo chí cách mạng tập trung phản ánh và tuyên truyền sâu rộng các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; góp phần vào công tác bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền lãnh thổ, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Không chỉ là kênh thông tin, báo chí còn phát huy tốt vai trò là diễn đàn phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân; nơi thảo luận, đề xuất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước những giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển đất nước một cách bền vững.

Báo chí cách mạng cũng chủ động, tích cực tham gia đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, lý luận; đấu tranh phản bác những thông tin, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, đối tượng cơ hội chính trị chống phá Đảng, Nhà nước và sự nghiệp đổi mới của nhân dân ta. Đặc biệt, báo chí cách mạng Việt Nam đã tập trung tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương, định hướng lớn của Đảng về “Kỷ nguyên mới” - thời kỳ phát triển đột phá trên nền tảng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, hội nhập quốc tế sâu rộng; về cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị; về những nỗ lực, quyết tâm xử lý các “điểm nghẽn” đang kìm hãm sự phát triển của đất nước.

Trước yêu cầu của thời đại mới, đặc biệt trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và tiến trình chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, mỗi cơ quan báo chí, mỗi nhà báo cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vai trò, chức năng và sứ mệnh cao cả của báo chí cách mạng. Đó là nền báo chí cách mạng do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, là bộ phận của công tác tư tưởng, văn hóa của Đảng, có sứ mệnh cao cả cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thành công sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của báo chí cách mạng trong kỷ nguyên mới này giúp những người làm báo vững vàng trước mọi thử thách, nâng cao trách nhiệm chính trị của người làm báo trước Đảng và nhân dân.

Năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng - năm then chốt trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; năm diễn ra đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; năm đất nước kỷ niệm nhiều ngày lễ lớn. Trong bối cảnh đó, báo chí cách mạng tiếp tục gánh vác sứ mệnh tuyên truyền, cổ vũ, lan tỏa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; đồng thời góp phần hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, tạo nền tảng vững chắc cho bước phát triển mạnh mẽ trong nhiệm kỳ mới.