Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở Hà Nội:Hành trình kiến tạo những miền quê văn minh

Chặng đường nhiều đổi thay

Là huyện đi đầu trong phong trào xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu, Đan Phượng trở thành hình mẫu của sự chuyển mình mạnh mẽ. Chủ tịch UBND xã Hồng Hà (huyện Đan Phượng) Nguyễn Mạnh Hà chia sẻ: “Trước đây, người dân chủ yếu sống bằng nông nghiệp đơn thuần, thu nhập không ổn định. Nay nhờ chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, ứng dụng công nghệ và đầu tư hạ tầng bài bản, đời sống bà con cải thiện rõ rệt. Thôn, xóm ngày càng khang trang, sạch đẹp, văn minh”.

Không chỉ ở Đan Phượng, nhiều huyện như: Thanh Trì, Đông Anh, Gia Lâm, Mê Linh, Sóc Sơn… cũng đang hình thành những vùng nông thôn mới kiểu mẫu với hạ tầng đồng bộ, dịch vụ thiết yếu như y tế, giáo dục, thương mại không thua kém nội đô. Người dân được tiếp cận các dịch vụ hiện đại trong không gian sống trong lành, văn hóa cộng đồng được gìn giữ và phát huy.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội, đến nay, toàn thành phố đã có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 229 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Những con số ấn tượng này là minh chứng rõ ràng cho sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận cao của nhân dân.

Từ năm 2021, Hà Nội xác định giai đoạn xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu sẽ đi vào chiều sâu, lấy chuyển đổi số làm một trong những trụ cột. Nhiều địa phương tập trung đầu tư, ứng dụng chuyển đổi số không chỉ trong quản lý hành chính mà còn mở rộng sang nhiều lĩnh vực: Nông nghiệp thông minh, giáo dục, y tế, thương mại điện tử, an sinh xã hội... Trong lĩnh vực nông nghiệp, nhiều xã ứng dụng công nghệ tưới tiêu tự động, giám sát độ ẩm đất, truy xuất nguồn gốc nông sản… giúp nông dân tối ưu chi phí, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Một số hợp tác xã tại các huyện Sóc Sơn, Mê Linh, Phúc Thọ đã ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc sản phẩm bằng mã QR, đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử như: Postmart, Voso... góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Hướng đến phát triển bền vững

Nói về quá trình triển khai xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu của Hà Nội, Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Ngọ Văn Ngôn cho biết, Hà Nội không xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu chỉ để “có thêm danh hiệu” mà hướng đến mục tiêu lớn hơn: Tạo dựng nơi sống lý tưởng cho người dân. Ở đó, người già được chăm sóc y tế tại chỗ, được tham gia câu lạc bộ dưỡng sinh, văn nghệ; trẻ em có sân chơi, thư viện, lớp học khang trang; người lao động có cơ hội việc làm tại chỗ thông qua các mô hình sản xuất gắn với OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm), du lịch cộng đồng, dịch vụ…

Hà Nội cũng là địa phương đầu tiên xây dựng và triển khai bộ tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu riêng phù hợp với đô thị đặc biệt, gắn nông thôn với phát triển đô thị sinh thái, phát triển vùng ven đô bền vững. Từ một xã thuần nông, xã Hồng Vân (huyện Thường Tín) vươn lên, trở thành điểm sáng nhờ kết hợp phát triển làng nghề truyền thống với du lịch trải nghiệm. Dịp cuối tuần, nơi đây thu hút hàng trăm lượt du khách tham quan. Hoạt động này góp phần gia tăng thu nhập và giữ gìn bản sắc văn hóa làng quê. Sự kết hợp hài hòa giữa công nghệ và giá trị truyền thống đang giúp nông thôn Hà Nội phát triển bền vững. Những vùng đất thuần nông trước đây nay trở thành không gian sống hấp dẫn với hạ tầng tốt, dịch vụ tiện ích đầy đủ, môi trường trong lành.

Hà Nội không chỉ làm tốt nhiệm vụ, mà còn tiên phong định hình chuẩn mực mới cho nông thôn Việt Nam trong tương lai: Hiện đại - văn minh - bền vững. Đặc biệt, Hà Nội luôn chú trọng yếu tố văn hóa - con người trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Các phong trào như: Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; xây dựng gia đình văn hóa; giữ gìn thôn, xóm, ngõ sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn… được triển khai sâu rộng, góp phần nâng cao tinh thần tự quản, đoàn kết và trách nhiệm cộng đồng.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội, đến nay, thành phố đã có 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, vượt chỉ tiêu cả giai đoạn 2021-2025. Mặc dù năm 2025, thành phố không đặt thêm chỉ tiêu mới do sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng kết quả này cho thấy năng lực tổ chức, sáng tạo và quyết tâm cao của thành phố.

Hành trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở Hà Nội không chỉ là bài toán về đầu tư hạ tầng, mà còn là câu chuyện chuyển biến toàn diện về tư duy, cách làm, lối sống. Mỗi miền quê kiểu mẫu hôm nay đều là kết quả của sự nỗ lực bền bỉ từ chính quyền, người dân và cả cộng đồng. Hà Nội đang dần khẳng định “hình mẫu” của cả nước trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu văn minh, giàu bản sắc, thân thiện môi trường và phát triển bền vững.