Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số thúc đẩy phát triển bền vững

Phiên thảo luận tập trung vào ba trọng tâm: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và số hóa trong giảm phát thải và tối ưu hóa tài nguyên; tăng cường hợp tác công - tư thúc đẩy đổi mới sáng tạo và giải pháp vượt qua rào cản về kỹ thuật, hạ tầng, an ninh dữ liệu trong quá trình chuyển đổi xanh.

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, với Việt Nam, các công nghệ đột phá được ưu tiên phát triển gồm hydrogen, pin thế hệ mới, công nghệ carbon thấp, công nghệ tuần hoàn.

Bên cạnh đó, các công nghệ số thế hệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), IoT, dữ liệu lớn (big data) và chip bán dẫn là động lực quan trọng cho chuyển đổi xanh. Đây đều là những công nghệ có thể tạo ra thay đổi căn bản về phát triển xanh của nhân loại. Đặc biệt, chuyển đổi số của Việt Nam đang được chuyển thành chuyển đổi AI, để AI giúp con người thông minh hơn, phát triển xanh, bền vững hơn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, "xanh và số là một cặp song sinh", muốn xanh phải số, muốn số phải xanh. "Xanh phải số" vì khi lên môi trường số, con người tiêu xài vật chất ít đi. "Số phải xanh" bởi chuyển đổi số sẽ tiêu tốn nguồn điện năng lớn, cần được tiêu dùng hiệu quả.

Theo Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ, cần xây dựng một bộ tiêu chuẩn xanh toàn cầu, đồng thời cần có hành động toàn cầu trong việc sáng tạo các mô hình hợp tác mới để thúc đẩy chuyển đổi xanh.

Việt Nam đề xuất thành lập một trang web để các quốc gia, doanh nghiệp tiếp cận công nghệ, kinh nghiệm chuyển đổi xanh. Các nước P4G cũng cần thành lập "mô hình đổi mới sáng tạo mở" để hình thành cầu nối giữa nơi có nhu cầu với nhà cung cấp giải pháp, công nghệ.

Tại phiên thảo luận, đại diện các tổ chức quốc tế, các quốc gia đã chia sẻ về những thách thức trong phát triển và việc hợp tác phổ biến công nghệ xanh là điều cần thiết.

Thứ trưởng Bộ Môi trường Nhật Bản Katsume Yasushi cho biết, Nhật Bản đang sử dụng AI để giám sát ô nhiễm, biến đổi khí hậu và cuộc khủng hoảng mất đa dạng sinh học.

Ông dẫn chứng về một công ty tư nhân ở Nhật đang vận hành ứng dụng cho phép người dân chụp ảnh động, thực vật rồi tải lên hệ thống. Từ hình ảnh, AI xác định loài và môi trường sống cụ thể của chúng. Đây là cách theo dõi hiệu quả, qua đó cải thiện nhận thức của người dân về tầm quan trọng của đa dạng sinh học.

Bà Hon Soipan Tuya, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Kenya, cũng nhấn mạnh, trí tuệ nhân tạo có tiềm năng lớn trong nhiều lĩnh vực như tài chính, năng lượng, nông nghiệp, nhưng đặt ra thách thức như nguy cơ mất việc, thiếu an toàn dữ liệu và khoảng cách số.

Để phát huy vai trò của AI, trong phát triển xanh, các quốc gia cần đầu tư hạ tầng số, từ mạng internet tốc độ cao, điện toán đám mây dễ tiếp cận, đến các trung tâm dữ liệu tại chỗ. Hiện Kenya sử dụng AI để cân bằng sản lượng điện giữa các nguồn, hỗ trợ cảnh báo thiên tai, giám sát nạn phá rừng.

Ông Bader Al Matrooshi, Đại sứ Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) cho hay, UAE thường xuyên đối mặt thách thức về thời tiết, khí hậu. Giống với Việt Nam, cách giải quyết của UAE là tận dụng giải pháp đổi mới sáng tạo để phát triển bền vững.

Nước này đang tập trung triển khai nông nghiệp thông minh, ứng dụng công nghệ thủy canh, thúc đẩy nông nghiệp xanh nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu.

Hiện, UAE đã có nông trại lớn nhất toàn cầu, ứng dụng công nghệ máy học để giúp cây trồng sinh trưởng tốt. “AI sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng xanh, tạo ra thế giới có sự song hành giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường”, ông Bader Al Matrooshi nói.

Trước đó, ngày 16-4, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Diễn đàn đối thoại chính sách về "Khuyến khích đầu tư, kinh doanh và thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực chuyển đổi xanh và phát triển bền vững".

Diễn đàn được kỳ vọng tạo ra không gian kết nối giữa các nhà hoạch định chính sách, nhà đầu tư, chuyên gia và doanh nghiệp, để thảo luận các mô hình và cơ chế hỗ trợ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp xanh và xây dựng hệ sinh thái phát triển bền vững tại Việt Nam.