Sức khỏe người bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng ra sao khi uống sữa giả?
Những ngày qua, vụ triệt phá đường dây sữa giả với gần 600 nhãn hiệu gây rúng động dư luận và lo lắng cho người tiêu dùng. Theo cảnh báo của các chuyên gia dinh dưỡng, với người mắc bệnh lý mạn tính khi sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng có thể làm cho tình trạng bệnh trầm trọng hơn, xuất hiện biến chứng sớm hơn.
Những tác hại nghiêm trọng
Như Báo Hànộimới đã đưa tin, Bộ Công an vừa triệt phá đường dây sản xuất sữa bột giả với quy mô lớn tại địa bàn thành phố Hà Nội và các tỉnh lân cận. Đường dây sản xuất sữa bột giả đã sản xuất 573 nhãn hiệu sữa bột các loại, bao gồm sữa dành cho người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai.

Đề cập đến hậu quả của việc sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng với người mắc bệnh đái tháo đường, suy thận, Thạc sĩ-bác sĩ Phạm Thị Thanh Huyền, khoa Khám tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng hay không phù hợp với tình trạng bệnh lý có thể gây tác hại nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, sản phẩm sữa hay thực phẩm công bố dưới dạng thực phẩm bảo vệ sức khoẻ không chứa thành phần như công bố trên nhãn cũng sẽ làm ảnh hưởng đến sức khoẻ và tâm lý của những người bệnh.
Theo Thạc sĩ-bác sĩ Phạm Thị Thanh Huyền, đối với người mắc bệnh đái tháo đường sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng như chứa hàm lượng đường cao có thể làm tăng đường huyết nhanh chóng, gây mất kiểm soát đường huyết, làm tăng nguy cơ biến chứng của bệnh.
Hơn nữa, nếu sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng, có thể chứa nhiều chất béo bão hòa làm tăng đề kháng insulin gây khó kiểm soát tình hình bệnh tật. Ngoài ra, sữa kém chất lượng còn tiềm ẩn nguy cơ chứa các chất phụ gia, chất tạo ngọt không an toàn hay vượt quá mức cho phép cũng gây ảnh hưởng xấu đến chức năng chuyển hoá của cơ thể.
Vị chuyên gia này cũng lưu ý, với người suy thận, chế độ ăn cần kiểm soát protein, kali, phospho là điều quan trọng để giảm gánh nặng cho thận. Sữa không chuẩn hay sữa không phù hợp với tình trạng bệnh lý có thể có lượng protein, kali, phospho cao khiến thận phải hoạt động quá sức để đào thải. Việc tăng tải protein (đạm) sẽ làm cho tăng ure máu khiến suy thận tiến triển nhanh hơn.
Đặc biệt, nếu sữa không đảm bảo chất lượng có chứa nhiều kali người bệnh sử dụng, thận không đào thải kịp sẽ dẫn đến rối loạn nhịp tim rất nguy hiểm. Sữa chứa nhiều phospho làm cho người suy thận có nguy cơ bị vôi hoá mạch máu, tổn thương mắt, biến chứng tim mạch.
“Hậu quả lâu dài của việc sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng ở người bệnh suy thận sẽ làm tiến triển bệnh nặng hơn, khiến thận không thể hồi phục dẫn tới người bệnh phải tiến hành chạy thận nhân tạo và xuất hiện thêm biến chứng (thiếu máu, loãng xương, bệnh tim do thận…)”, Thạc sĩ-bác sĩ Phạm Thị Thanh Huyền lo ngại.
Do đó, với người bệnh mắc bệnh lý mạn tính (đái tháo đường, suy thận…) lựa chọn sai sữa hay sử dụng sữa không đảm bảo chất lượng không những không làm thuyên giảm bệnh mà có thể làm cho tình trạng bệnh trầm trọng hơn, xuất hiện biến chứng bệnh sớm hơn.
Lưu ý chọn sữa phù hợp
Sữa là nguồn cung cấp dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt quan trọng đối với người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp và suy thận. Tuy nhiên, việc lựa chọn loại sữa phù hợp cần được cân nhắc kỹ lưỡng nhằm tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị và sức khỏe toàn diện của người bệnh.

Theo Tiến sĩ-bác sĩ Bùi Thị Thuý, khoa Khám tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng quốc gia, đối với bệnh đái tháo đường, mục tiêu dinh dưỡng chính là kiểm soát đường huyết ổn định, tránh tình trạng tăng đường huyết sau ăn và hỗ trợ quá trình chuyển hóa năng lượng hiệu quả.
Do đó, khi chọn sữa cần lưu ý, ưu tiên các loại sữa chuyên biệt cho người đái tháo đường, có chỉ số đường huyết thấp (low GI), giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu. Đặc biệt, tránh các loại sữa có chứa đường tinh luyện, siro, maltodextrin, hoặc các chất tạo ngọt dễ gây tăng đường huyết. Ngoài ra, nên chọn các sản phẩm có chứa chất xơ hòa tan như inulin hoặc FOS giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột và kiểm soát glucose tốt hơn.
Riêng với bệnh nhân có nguy cơ tăng đường huyết về đêm, Tiến sĩ-bác sĩ Bùi Thị Thuý cho rằng, nên có lời khuyên cụ thể về lượng sữa vào buổi tối để kiểm soát tốt đường huyết. Kết hợp theo dõi đường huyết thường xuyên để đánh giá khả năng dung nạp sản phẩm.
Đối với bệnh suy thận, mục tiêu dinh dưỡng trong bệnh thận là giảm tải chuyển hóa cho thận, kiểm soát lượng protein, phospho, kali và natri trong khẩu phần. Vì vậy, sữa dành riêng cho người bệnh thận thường có công thức đặc biệt, đó là hàm lượng đạm (protein) thấp nhưng giá trị sinh học cao, lượng kali, phospho và natri được kiểm soát chặt. Tránh các loại sữa có bổ sung nhiều vitamin D và canxi nếu người bệnh đã có tăng calci máu.
Ngoài ra, ưu tiên chọn sữa giàu năng lượng (calo cao) nhưng không gây tăng tải điện giải. Chỉ sử dụng theo đúng chỉ định từ chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ điều trị. Thực hiện xét nghiệm định kỳ để theo dõi chức năng thận và điều chỉnh lượng sữa nếu cần thiết.
Không chỉ với người mắc bệnh đái tháo đường và suy thận, Tiến sĩ-bác sĩ Bùi Thị Thuý cũng đưa ra một số lời khuyên chung với người mắc bệnh nền khi sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng. Đó là đọc kỹ thành phần dinh dưỡng trên bao bì sản phẩm, chú ý đến hàm lượng đường, đạm, chất béo, natri, kali, phospho và các vi chất khác.
Đồng thời, nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia y tế. Cân đối năng lượng từ sữa với các nguồn khác trong khẩu phần để không bị dư năng lượng, đặc biệt đối với người có thừa cân - béo phì. Kiểm tra thường xuyên các chỉ số sinh hóa và sức khỏe để có sự điều chỉnh phù hợp về loại sữa và lượng sử dụng.
“Sức khoẻ là tài sản vô giá” người tiêu dùng nói chung và người bệnh nói riêng, do đó, Thạc sĩ-bác sĩ Phạm Thị Thanh Huyền khuyến cáo, người dân nên lựa chọn sản phẩm một cách thông minh. Cụ thể là chọn sữa có nguồn gốc rõ ràng, có chứng nhận an toàn đầy đủ. Không nên sử dụng sữa trôi nổi không rõ nguồn gốc; đọc kỹ nhãn mác trước khi sử dụng.
Tuỳ theo từng tình trạng bệnh lý, nên tham khảo ý kiến các bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi chọn loại sữa phù hợp.