Đề xuất quy định cụ thể hơn cơ chế ưu tiên chuyển đổi xe buýt xanh

Chưa có doanh nghiệp nào tiếp cận được chính sách

Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông thành phố Hà Nội vừa kiến nghị Sở Xây dựng Hà Nội xây dựng dự thảo nghị quyết của HĐND thành phố sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND ngày 10-7-2019 của HĐND thành phố, về ưu tiên phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác; áp dụng công nghệ cao trong quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải.

Điểm c, khoản 4 Điều 2 Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND quy định: "Ngân sách thành phố hỗ trợ 50% tiền lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu để đầu tư xây dựng hạ tầng vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn và mua sắm xe buýt sử dụng năng lượng sạch, cụ thể theo từng dự án được UBND thành phố phê duyệt”.

Theo lãnh đạo Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông thành phố Hà Nội, nội dung này hiện còn một số bất cập dẫn đến chưa có doanh nghiệp hay đơn vị nào tiếp cận được chính sách này, cũng như chưa thực sự hấp dẫn, khuyến khích các đơn vị tham gia.

Cụ thể, chưa có quy định cụ thể về hạn mức hỗ trợ lãi vay. Việc quy định điều kiện vay phải theo dự án được UBND thành phố duyệt là rào cản chưa phù hợp với thực tế. Mức hỗ trợ 50% chi phí lãi vay trong 5 năm đầu vẫn chưa thực sự hấp dẫn các đơn vị tham gia.

“Xanh hóa” đoàn phương tiện buýt đang là nhu cầu cấp thiết

Theo Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông thành phố Hà Nội Thái Hồ Phương, UBND thành phố Hà Nội đã phê duyệt ‘‘Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố”, trong đó xác định mục tiêu ‘‘tỷ lệ phương tiện xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh đến năm 2030 đạt khoảng 70%-90% (theo Quyết định 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là 50%) và đến năm 2035 đạt 100% (theo Quyết định 876/QĐ-TTg là đến năm 2050 đạt 100%)’’.

Như vậy, từ nay đến năm 2035 sẽ phải đầu tư khoảng 3.070 phương tiện buýt sử dụng năng lượng xanh, sạch (2.051 phương tiện buýt diesel hiện có thay thế chuyển đổi sang nhiên liệu xanh, sạch; 1.019 phương tiện buýt phát triển mới sử dụng năng lượng xanh, sạch).

Tương ứng số lượng xe buýt cần đầu tư, hạ tầng trạm sạc phục vụ hoạt động của xe buýt cũng rất lớn. Nếu thành phố không có các cơ chế chính sách phù hợp để hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp thì việc triển khai đề án rất khó khăn.

Tại Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND có rất nhiều nội dung được đề cập và các cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư hạ tầng, đầu tư phương tiện xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh chỉ là một trong nhiều cơ chế, chính sách đã được ban hành.

Nếu chờ để sửa đổi, thay thế toàn bộ Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND sẽ mất nhiều thời gian, trong khi đó việc thực hiện “xanh hóa” đoàn phương tiện buýt đang là nhu cầu cấp thiết hiện nay.

Từ thực tế nêu trên, việc khẩn trương nghiên cứu xây dựng, ban hành nghị quyết của HĐND thành phố sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND (thay thế cho quy định tại Điểm c, Khoản 4 điều 2 Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND) là rất cần thiết và phù hợp, nhằm tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, đảm bảo việc triển khai Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố đạt mục tiêu.

“Doanh nghiệp đang rất trông đợi các cơ chế, chính sách cụ thể hóa chủ trương của thành phố để hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuyển đổi phương tiện như: Hỗ trợ lãi vay để giảm chi phí cho doanh nghiệp; tạo điều kiện cho doanh nghiệp được tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư chuyển đổi phương tiện, đầu tư trạm sạc; ưu tiên nguồn điện phục vụ phát triển vận tải hành khách công cộng…” – lãnh đạo Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) nêu.

Thông tin cụ thể hơn, Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông thành phố Hà Nội cho hay, về cơ chế hỗ trợ lãi vay đầu tư hạ tầng và mua sắm phương tiện xanh, Trung tâm đề nghị xác định cụ thể hạn mức khoản vay theo hướng bằng 100% giá trị khoản vay; tăng tỷ lệ hỗ trợ lãi vay cũng như thời gian vay; xem xét, điều chỉnh lại điều kiện vay theo hướng không ràng buộc phải dự án được UBND thành phố phê duyệt; mở rộng đối tượng cho vay theo hướng ngoài ngân hàng thương mại bổ sung thêm Quỹ đầu tư phát triển và các tổ chức tín dụng khác theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, nên định hướng phân bổ kinh phí hằng năm mang tính tập trung cho Quỹ đầu tư phát triển thành phố để thanh toán, giải ngân có các đối tượng, chủ thể được hưởng chính sách hỗ trợ của thành phố.

Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông thành phố Hà Nội cũng kiến nghị Sở Xây dựng Hà Nội trình UBND thành phố để báo cáo, trình HĐND thành phố xem xét, thông qua vào kỳ họp giữa năm 2025 (tháng 7-2025).