Chính trị

4 ý nghĩa lịch sử của việc thành lập Đảng bộ Hà Nội với phong trào cách mạng cả nước

Hương Ly 11/03/2025 - 16:28

Ngày 17-3-1930, tại nhà số 42 phố Hàng Thiếc, Ban Chấp hành lâm thời của Đảng bộ Hà Nội được thành lập, đánh dấu sự ra đời của tổ chức Đảng và mở ra thời kỳ phát triển mới trong phong trào cách mạng của thành phố Hà Nội.

Theo PGS.TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, hơn một tháng sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, ngày 17-3-1930, tại nhà số 42 phố Hàng Thiếc, Ban Chấp hành lâm thời của Đảng bộ Hà Nội được thành lập, gồm 3 đồng chí: Đỗ Ngọc Du, Nguyễn Ngọc Vũ và Lều Thọ Nam; đồng chí Đỗ Ngọc Du được cử làm Bí thư Thành ủy lâm thời.

Việc thành lập Đảng bộ Hà Nội có ý nghĩa to lớn đối với phong trào cách mạng của Thủ đô nói riêng và phong trào cách mạng cả nước nói chung. Sự ra đời của Đảng bộ Hà Nội là kết quả của quá trình đấu tranh anh dũng, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn trước sự khủng bố ác liệt của kẻ thù đối với những chiến sĩ cách mạng và phong trào cách mạng Thủ đô.

PGS.TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Thái
PGS.TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Thái

Đảng bộ Hà Nội ra đời cũng là dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của phong trào cách mạng Việt Nam, đặc biệt là tại Thủ đô Hà Nội - nơi tập trung bộ máy chính quyền của thực dân Pháp và phong kiến. Trước khi Đảng bộ thành phố ra đời, phong trào cách mạng ở Hà Nội chủ yếu do các tổ chức yêu nước lãnh đạo, nhưng khi Đảng bộ Hà Nội ra đời, đánh dấu sự hình thành của một tổ chức Đảng trực tiếp lãnh đạo cách mạng, góp phần quy tụ phong trào cách mạng của thành phố dưới ngọn cờ của Đảng.

Với vai trò là Thủ đô, trung tâm văn hóa, chính trị của cả nước, Hà Nội có vai trò đặc biệt quan trọng đối với phong trào cách mạng cả nước. Vì thế, sự thành lập Đảng bộ Hà Nội, không chỉ có ý nghĩa với phong trào cách mạng của Thủ đô, mà còn tạo nền tảng vững chắc, tác động mạnh mẽ đến phong trào cách mạng trên toàn quốc.

ht-qc-.jpg
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Quang Thái

Việc thành lập Đảng bộ Hà Nội đã góp phần củng cố và mở rộng lực lượng cách mạng. Từ đây, tổ chức Đảng sẽ làm nòng cốt trong việc xây dựng và tổ chức các phong trào quần chúng tại Hà Nội. Sự ra đời của Đảng bộ ở Hà Nội còn thể hiện sự trưởng thành và lãnh đạo thống nhất của Đảng đối với các tầng lớp nhân dân, từ công nhân, nông dân cho đến trí thức và các thành phần khác trong xã hội.

Đảng bộ Hà Nội đã tạo ra một hệ thống tổ chức chặt chẽ, góp phần thúc đẩy sự tham gia của nhân dân trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Bởi lẽ, trước khi Đảng bộ Hà Nội được thành lập, phong trào cách mạng ở thành phố chủ yếu mang tính tự phát, thiếu sự chỉ đạo thống nhất. Việc thành lập Đảng bộ Hà Nội sẽ tạo ra một tổ chức lãnh đạo thống nhất, có tầm nhìn dài hạn và kế hoạch cụ thể, từ đó thúc đẩy phong trào cách mạng ngày càng mạnh mẽ và hiệu quả hơn.

Theo PGS.TS Nguyễn Danh Tiên, Đảng bộ Hà Nội ra đời cũng tạo ra những ảnh hưởng quan trọng đối với tiến trình phát triển của cách mạng Thủ đô. Đặc biệt, giai đoạn 1944-1945, Đảng bộ Hà Nội chuẩn bị mọi mặt để khởi nghĩa từng phần, tiến lên tổng khởi nghĩa, Đội Tuyên truyền xung phong Thành Hoàng Diệu được thành lập, dấy lên phong trào chống phát xít Nhật mạnh mẽ tại Hà Nội, Hà Đông và Sơn Tây.

Trong những năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ và hy sinh, Đảng bộ Hà Nội đã lãnh đạo quân và dân Hà Nội vừa gây dựng, củng cố tổ chức ở vùng tự do và vùng địch tạm chiếm, vừa lãnh đạo quân và dân Hà Nội tích cực tham gia các cuộc chiến đấu đánh bại các chiến lược quân sự của thực dân Pháp.

Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 đã mở đường cho những đoàn quân năm xưa giã từ Hà Nội lên các chiến khu trở về giải phóng Thủ đô. Sau ngày tiếp quản Thủ đô, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội cùng nhân dân miền Bắc bước vào xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Các đại biểu tham dự hội thảo - Ảnh: Quang Thái
Các đại biểu tham dự hội thảo. Ảnh: Quang Thái

Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hà Nội lại phải đương đầu với những khó khăn, thử thách gay gắt. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự giúp đỡ của các tỉnh, thành phố, Đảng bộ thành phố đã lãnh đạo quân và nhân dân Hà Nội, vừa khẩn trương khôi phục hậu quả chiến tranh, vừa tích cực đóng góp cho cuộc chiến đấu ở biên giới phía Nam và biên giới phía Bắc, bảo vệ độc lập, chủ quyền của Tổ quốc.

Bước vào thời kỳ đổi mới, để xứng đáng là đô thị đặc biệt - xứng đáng là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước, Đảng bộ, chính quyền thành phố Hà Nội luôn quán triệt phương châm: Phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt đi đôi với phát triển văn hóa - nền tảng tinh thần của xã hội; quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên nhằm phát triển Thủ đô toàn diện và bền vững.

Phát huy truyền thống vẻ vang, tiếp tục xây dựng Hà Nội trở thành Thủ đô văn hiến - văn minh - hiện đại, thành phố kết nối toàn cầu, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội đã tập trung ưu tiên hoàn thiện thể chế phát triển Thủ đô toàn diện và xác định 5 trụ cột phát triển Thủ đô: Văn hóa và di sản; phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn; hạ tầng đồng bộ, giao thông văn minh, hiện đại; xã hội số, đô thị thông minh, kinh tế số; khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

95 năm trôi qua, kể từ khi được thành lập, Đảng bộ Hà Nội đã phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, ý chí quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây dựng Hà Nội ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, trở thành biểu tượng của dân tộc Việt Nam anh hùng, xứng đáng với lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đảng bộ Hà Nội phải làm gương mẫu cho các đảng bộ khác”.