TP Hồ Chí Minh: Một số cách làm hay trong phát triển nhà vệ sinh công cộng
Thành phố Hồ Chí Minh từng rất thiếu nhà vệ sinh công cộng. Áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp, thành phố đã cơ bản khắc phục được vấn đề này.
Kêu gọi xã hội hóa
Trong khoảng 1 giờ đồng hồ ngồi quan sát tại quán cà phê trên đường Lê Lợi (quận 1), nhóm phóng viên chứng kiến nhiều người dân và khách du lịch vào quán để… xin nhờ đi vệ sinh. Tất cả đều được nhân viên quán vui vẻ chỉ chỗ, dù họ không phải là khách uống nước của quán.
“Nằm trên con đường nhiều khách du lịch ghé thăm và tham gia chương trình "Nhà vệ sinh công cộng" của thành phố từ năm 2024, nên nhiều người vào quán xin dùng nhờ. Qua đó, nhiều người biết đến quán hơn”, Vương Phương Chi, một nhân viên của quán nói.
Anh Nguyễn Quang Sang, du khách đến từ Bạc Liêu, chia sẻ: “Quanh đây không thấy nhà vệ sinh công cộng nên tôi chọn quán này để nhờ, một phần vì thấy quán có không gian mở thân thiện, lại gắn biển Nhà vệ sinh công cộng phía trước, nên không thấy ngại”.
Những quán cà phê như thế ở thành phố Hồ Chí Minh khá nhiều. Theo thống kê của Sở Tài Nguyên và Môi trường thành phố, tính đến hết năm 2024, có khoảng 1.900 cơ sở kinh doanh dịch vụ, trụ sở công… đồng ý cho người dân và du khách sử dụng nhà vệ sinh. Con số này đang tiếp tục tăng.
Giám đốc Sở Du lịch thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Ánh Hoa thông tin: Tính đến hết năm 2024, thành phố đã vận động được thêm khoảng 200 cơ sở kinh doanh dịch vụ tại các quận 1, 3 và 5 tham gia chương trình này. Đây là một trong nhiều nội dung mà ngành Du lịch và Môi trường thành phố đang phối hợp kêu gọi các bên thực hiện chương trình "Mỗi đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch là một điểm đến thân thiện", được phát động từ cuối tháng 12-2024.
Cùng với đó, thành phố có riêng một Đề án "Cải thiện số lượng và chất lượng nhà vệ sinh công cộng trên địa bàn thành phố giai đoạn 2024-2025". Cụ thể, các cơ sở kinh doanh và dịch vụ... được vận động đồng ý cho du khách và người dân sử dụng nhà vệ sinh tại cơ sở của mình.
Mục tiêu đến hết quý I-2025, có thêm 300 cơ sở tham gia chương trình; hết quý III, ở mỗi quận, huyện có 500 cơ sở đồng ý cho người dân, du khách dùng nhà vệ sinh; hết quý IV-2025, con số này là 600 cơ sở.
Chị Trương Kiều Loan, hướng dẫn viên du lịch Công ty TCS Tour, nhận xét: Nếu có thêm nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ tham gia việc này, chắc chắn du khách sẽ có ấn tượng tốt đẹp hơn nữa về nơi họ đã ghé qua, tăng cơ hội quảng bá hình ảnh, sản phẩm, danh tiếng của cơ sở và thành phố.
Gia tăng số lượng
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hồ Chí Minh, tính đến hết năm 2024, toàn thành phố có 283 nhà vệ sinh ở khu vực công cộng, nhưng nhiều nhà vệ sinh đã xuống cấp. Năm 2023, báo Nikkei Asia (Nhật Bản) thông tin, thành phố Hồ Chí Minh đứng thứ 67/69 thành phố du lịch trên thế giới tham gia cuộc khảo sát của tổ chức QS Supplies (Anh) về xếp hạng điều kiện nhà vệ sinh công cộng quốc tế.
Nhằm thay đổi thứ hạng này, từ năm 2024, thành phố Hồ Chí Minh đã nỗ lực sửa chữa, xây mới nhiều nhà vệ sinh công cộng nhưng “cung chưa đủ cầu”. Vì vậy, tháng 12-2024, Sở Tài Nguyên và Môi trường cùng Sở Du lịch thành phố đã phối hợp triển khai Đề án "Cải thiện số lượng và chất lượng nhà vệ sinh công cộng".
Theo đó, các bên đặt mục tiêu đến hết quý I-2025, thành phố hoàn thành nâng cấp 80 nhà vệ sinh công cộng đã xuống cấp. Đến hết quý III-2025, hoàn thành xây mới 172 nhà vệ sinh công cộng. Đến hết quý IV-2025, thành phố tiếp tục tìm kiếm các vị trí phù hợp để đầu tư mới nhà vệ sinh công cộng; ưu tiên hình thức đầu tư xã hội hóa để khuyến khích sự tham gia của cộng đồng, tiết kiệm ngân sách.
Sở Xây dựng cũng đã tham mưu UBND thành phố Hồ Chí Minh ban hành hướng dẫn cấp phép xây dựng có thời hạn với loại hình nhà để xe, nhà vệ sinh công cộng trên đất do Nhà nước quản lý gồm 4 bước theo tinh thần Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù cho thành phố Hồ Chí Minh.
Theo đó, UBND cấp huyện được đề xuất đầu tư dự án; Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, đề xuất danh sách, địa điểm xây dựng nhà vệ sinh công cộng, chuyển Sở Tài chính để xem xét, đề xuất đầu tư dự án để UBND thành phố chấp thuận cho chủ đầu tư triển khai, vận hành dự án trong thời gian quy định.
Ông Nguyễn Xuân Sáng, đại diện Công ty cổ phần Công nghệ môi trường Tiên Phong nhận xét: Quy định mới này rút ngắn khá nhiều thời gian và thủ tục cho nhà đầu tư thực hiện dự án phát triển nhà vệ sinh công cộng so với quy định cũ.
"Chúng tôi đã có kế hoạch trình cơ quan chức năng mẫu nhà vệ sinh công cộng thông minh mới nhất năm 2025 (kiêm máy bán hàng tự động) và mong được triển khai tại thành phố Hồ Chí Minh trong năm nay”, ông Nguyễn Xuân Sáng nói.