TP Hồ Chí Minh: Nỗ lực "xóa" chung cư cũ đang xuống cấp trầm trọng
Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu từ nay đến năm 2030 sẽ hoàn thành xây dựng mới 16 chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm và những chung cư cấp D khác mới phát sinh.

Nhiều chung cư cấp nguy hiểm
Ghi nhận cho thấy, chung cư Vĩnh Hội (quận 4) đang xuống cấp nghiêm trọng, trần hành lang rớt từng mảng vữa. Nhiều cột chịu lực cũng tương tự, có cột lộ cả cốt thép. Ông Đinh Minh Chính (cư dân đang sống tại chung cư Vĩnh Hội) thấp thỏm lo lắng: “Mong muốn của cư dân là có chỗ ở an toàn. Chúng tôi đã sẵn sàng tạm cư chờ chủ đầu tư xây dựng mới”.
Trong quá trình phát triển, thành phố Hồ Chí Minh xác định chỉnh trang đô thị là một phần quan trọng của phát triển đô thị tiến đến hiện đại, văn minh. Trong đó, công tác cải tạo, sửa chữa, xây dựng mới chung cư cũ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ X, Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mục tiêu “đến năm 2020, thành phố phấn đấu hoàn thành tháo dỡ và đầu tư xây dựng mới ít nhất 50% trong số 474 chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975”.

Trong số 474 chung cư cũ, nhiều nhất tập trung ở quận 5 (206 chung cư), kế đến là quận 1 (89 chung cư), tiếp theo là quận 3 (38 chung cư)… Đến nay, thành phố đã kiểm định 462 chung cư với kết quả: 332 chung cư cấp B, 114 chung cư cấp C, 16 chung cư cấp D (cấp nguy hiểm, hư hỏng nặng).
Tuy nhiên, đến nay, tiến độ thực hiện cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư còn chậm, chưa đạt chỉ tiêu đề ra, chưa đáp ứng được nhu cầu chỉnh trang đô thị của thành phố và kỳ vọng của người dân. Cụ thể, 16 chung cư cấp D (cực kỳ nguy hiểm) nằm trong danh sách xây dựng mới nhưng đến nay chưa thể thực hiện được, trong số này có chung cư Vĩnh Hội (quận 4).
Theo Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh, có 6 nguyên nhân chính dẫn đến hiện trạng nêu trên: Từ năm 2021 đến nay chưa bố trí được vốn ngân sách; các đơn vị chưa chủ động rà soát, điều chỉnh quy hoạch; vướng pháp lý về miễn tiền sử dụng đất; vướng quy định pháp luật để xử lý phần diện tích đất sử dụng chung của chung cư thuộc sở hữu nhà nước; vướng pháp lý để bồi thường căn hộ thuộc sở hữu nhà nước; chưa thống nhất trong việc xác định hệ số K để tính diện tích bồi thường.
Ông Trần Hoàng Quân, Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh cho biết, cơ quan này sẽ tham mưu UBND thành phố bố trí quỹ nhà tạm để di dời các hộ dân đang sinh sống tại các chung cư hư hỏng nặng, đặc biệt chung cư cấp D, trong thời gian thực hiện thủ tục xây dựng mới.

Lộ trình, mục tiêu rõ ràng
UBND thành phố Hồ Chí Minh vừa đưa ra các mốc thời gian cụ thể để cải tạo, xây mới chung cư cũ, hư hỏng trên địa bàn. Theo đó, trong thời gian tối đa 345 ngày, phải hoàn thành đánh giá chất lượng toàn bộ 474 nhà chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 và ban hành kế hoạch cải tạo, xây dựng lại các chung cư này.
Đối với nhà chung cư do nhà nước trực tiếp đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn đầu tư công, tối đa 160 ngày phải ban hành quyết định chủ trương đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; lựa chọn chủ đầu tư dự án; tổ chức thực hiện.
Đối với nhà chung cư thông qua thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tối đa 60 ngày, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư và phê duyệt phương án bồi thường, tái định cư; phê duyệt phương án và tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tạm cư, tái định cư.
Trường hợp lựa chọn chủ đầu tư dự án thông qua thỏa thuận giữa chủ sở hữu nhà chung cư với doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, tối đa 250 ngày phải lựa chọn chủ đầu tư dự án; chấp thuận chủ trương đầu tư và phê duyệt phương án bồi thường tái định cư; phê duyệt phương án và tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tạm cư, tái định cư; thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.
Đối với trường hợp lựa chọn chủ đầu tư dự án thông qua tổ chức đấu thầu, tối đa 317 ngày, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; lựa chọn chủ đầu tư dự án; thu hồi đất; phê duyệt phương án và tổ chức thực hiện bồi thường, tái định cư.

Trong thời gian tối đa 138 ngày, di dời chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư; phá dỡ nhà chung cư; thủ tục đầu tư xây dựng dự án cải tạo, tiến hành khởi công xây dựng lại nhà chung cư.
Ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh cho biết, vướng mắc tới đâu sẽ tháo gỡ tới đó, trọng tâm là tháo gỡ pháp lý sử dụng đất và huy động nguồn lực đầu tư. Với các mốc thời gian trên, thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu từ nay đến năm 2030 sẽ hoàn thành xây dựng mới 16 chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm (cấp D) và các chung cư cấp D phát sinh (nếu có).