Tranh cãi gay gắt tại Nhà Trắng làm "rung chuyển thế giới"

Cuộc họp báo giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky đã bị hủy sau màn tranh cãi giữa hai nguyên thủ mà The Guardian mô tả là "rung chuyển Washington và cả thế giới".

Cùng với đó, Mỹ và Ukraine không ký thỏa thuận khoáng sản như kế hoạch ban đầu.

Phía Mỹ cho biết, việc ký kết thỏa thuận này có được nối lại hay không tùy vào Ukraine. Theo các nguồn tin, Tổng thống Donald Trump không loại trừ việc đạt thỏa thuận với Ukraine, nhưng nhấn mạnh điều này chỉ xảy ra nếu Ukraine sẵn sàng có cuộc đối thoại mang tính xây dựng.

Trước đó, trong cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo trước lễ ký kết, màn khẩu chiến đã nổ ra khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi Tổng thống Mỹ thận trọng với Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky cũng công khai chỉ trích cách tiếp cận mềm mỏng của ông chủ Nhà Trắng đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ tỏ ra không hài lòng về thái độ của đối tác, thậm chí cho rằng, Kiev đang "đánh cược bằng mạng sống của hàng triệu người và chiến tranh thế giới lần thứ ba".

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cũng chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nói rằng nhà lãnh đạo này đã đẩy quan hệ của Kiev với đồng minh thời chiến quan trọng nhất xuống mức thấp mới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh tới việc Tổng thống Nga Vladimir Putin muốn đạt được một thỏa thuận, đồng thời cảnh báo, hoặc là nhà lãnh đạo Ukraine cần đạt được một thỏa thuận, hoặc Mỹ sẽ rút lui.

Sau cuộc gặp, Tổng thống Ukraine đã ngay lập tức rời Nhà Trắng. Trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Donald Trump cho rằng, ông Zelensky chưa sẵn sàng cho hòa bình.

Theo Tổng thống Mỹ, sự can dự của Washington có thể khiến nhà lãnh đạo Ukraine cảm thấy có lợi thế lớn trong đàm phán. Tuy nhiên, điều Mỹ muốn hướng tới là hòa bình.

Ông chủ Nhà Trắng khẳng định, Tổng thống Zelensky có thể quay trở lại "khi đã sẵn sàng".

Sau cuộc gặp, các nhà lập pháp dân chủ đã có nhiều phát biểu bảo vệ Tổng thống Ukraine. Các nhà lãnh đạo châu Âu cũng mạnh mẽ bảo vệ ông Zelensky. Ứng cử viên Thủ tướng Đức Friedrich Merz tuyên bố, "chúng ta không bao giờ được nhầm lẫn kẻ xâm lược và nạn nhân trong cuộc chiến khủng khiếp này".

Theo kế hoạch ban đầu, lãnh đạo Mỹ và Ukraine sẽ ký kết một thỏa thuận về khai thác khoáng sản. Dự thảo thỏa thuận quy định Ukraine sẽ đóng góp 50% "doanh thu kiếm được từ việc khai thác trong tương lai của tất cả tài nguyên thiên nhiên do Chính phủ Ukraine sở hữu" vào một quỹ tái thiết được đồng sở hữu và quản lý bởi Mỹ và Ukraine.

Dự thảo thỏa thuận không nêu rõ tên tài sản liên quan, nhưng cho biết sẽ bao gồm các mỏ khoáng sản, dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và vật liệu khai thác khác cũng như cơ sở hạ tầng gồm các nhà máy LNG và cảng biển.

Theo giới quan sát, cuộc khẩu chiến tại Nhà Trắng đã làm suy yếu nỗ lực của các nhà lãnh đạo châu Âu trong việc thuyết phục Tổng thống Mỹ đảm bảo an ninh cho Ukraine ngay cả khi Washington không muốn triển khai binh sĩ Mỹ trên đất Ukraine để duy trì hòa bình. Những đảm bảo như vậy được châu Âu coi là rất quan trọng để ngăn chặn bước tiến của Nga trong tương lai.

Theo kế hoạch, Vương quốc Anh sẽ tổ chức một cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine vào ngày 2-3 (giờ địa phương) để thảo luận về một biện pháp hỗ trợ an ninh đối với bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào giữa Mátxcơva và Kiev.

Hoàng Linh
(Theo The Guardian, Reuters, Sky News)