Kỳ họp bất thường lần thứ chín, Quốc hội khóa XV: Đáp ứng yêu cầu cấp bách từ thực tiễn

Hành lang pháp lý tinh gọn tổ chức bộ máy

Tại kỳ họp bất thường lần thứ chín, Quốc hội sẽ cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng, trọng tâm nhằm phục vụ cuộc cách mạng về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị theo Nghị quyết số 18-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả".

Cụ thể, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua một số dự án luật, nghị quyết đặc biệt quan trọng theo quy trình thủ tục rút gọn tại một kỳ họp về tổ chức bộ máy, như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội về số thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV (sửa đổi)…

Với khối lượng công việc lớn, diễn ra trong thời gian ngắn, theo đại biểu Nguyễn Chu Hồi (Đoàn Hải Phòng), đòi hỏi tinh thần làm việc rất trách nhiệm, khẩn trương, quyết liệt của Quốc hội trong việc đáp ứng yêu cầu thực tiễn về tinh gọn tổ chức, bộ máy hiện nay. “Việc Quốc hội tổ chức kỳ họp bất thường lần này cũng thể hiện sâu sắc tinh thần khi có vấn đề thực tiễn phát sinh thì Quốc hội họp ngay để giải quyết”, đại biểu Nguyễn Chu Hồi nói.

Nhấn mạnh “cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức, bộ máy” đã sắp hoàn thành, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, kỳ họp bất thường lần thứ chín sẽ kiện toàn các văn bản pháp luật, tạo hành lang pháp lý tinh gọn tổ chức bộ máy. Trong tháng 2-2025, các cơ quan sẽ thực hiện xong tinh gọn bộ máy, để tháng 3-2025 bắt đầu vận hành và chuẩn bị đại hội Đảng các cấp.

Thảo luận tại tổ trong ngày khai mạc kỳ họp, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định, mục đích tổ chức sắp xếp, tinh gọn lại bộ máy là bộ máy mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn bộ máy cũ. Để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn, hiện còn những vướng mắc về thể chế. Do đó, kỳ họp lần này tập trung sửa đổi 4 luật liên quan đến tổ chức, bộ máy để triển khai Nghị quyết số 18-NQ/TƯ.

“Chúng ta quyết tâm thực hiện, tất cả mọi cấp, mọi ngành, mọi người trong toàn hệ thống chính trị phải cố gắng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói “vừa chạy vừa xếp hàng”, nhưng tất nhiên là phải có nguyên tắc giữ đất nước ổn định, phát triển ở tầm cao hơn”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Kịp thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

Cùng với đó, tại kỳ họp bất thường lần thứ chín, Quốc hội cũng xem xét, quyết định nhiều nội dung quan trọng và cấp bách khác do Chính phủ trình, nhằm kịp thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh và ban hành cơ chế, chính sách đặc thù nhằm đẩy nhanh việc triển khai một số dự án, công trình.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng đánh giá, các nội dung được trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp này đã quán triệt sâu sắc quan điểm của Trung ương về tiếp tục tập trung đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược. Các dự thảo nghị quyết về chủ trương đầu tư và cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện các dự án trọng điểm về đường sắt, đường sắt đô thị, điện hạt nhân Ninh Thuận… đều tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, bảo đảm các chủ trương, mục tiêu được triển khai thông suốt, hiệu quả nhất.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng chia sẻ, do kỳ họp diễn ra ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 nên tất cả nội dung phải chuẩn bị rất kỹ. Các cơ quan của Quốc hội phải làm việc với cường độ cao, "làm ngày, làm đêm" với cơ quan soạn thảo ngay sau kỳ họp thứ tám để kịp tiến độ. Đây là các luật nền tảng, ngoài phục vụ sắp xếp tổ chức bộ máy còn đổi mới quy trình xây dựng pháp luật, nâng cao chất lượng thể chế để có công cụ pháp lý tháo gỡ vướng mắc.

"Kỳ họp bất thường lần này chỉ kéo dài gần 7 ngày, thời gian tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện trong kỳ họp không nhiều, khác hẳn so với kỳ họp thường lệ. Điều này yêu cầu cơ quan soạn thảo, thẩm tra phải làm việc song song", ông Hoàng Thanh Tùng nói.

Phát biểu khai mạc kỳ họp, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã khẳng định, với tinh thần trách nhiệm rất cao, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan hữu quan đã phối hợp chặt chẽ, hết sức nỗ lực, làm việc ngày, đêm, cả ngày nghỉ, ngày Tết để chuẩn bị các nội dung trình Quốc hội với chất lượng tốt nhất.

Trên cơ sở đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội phát huy dân chủ, trên tinh thần "hiệu quả công việc là trên hết", cùng với kinh nghiệm thực tiễn công tác và thực tiễn địa phương, cơ sở sẽ phản ánh, góp ý chân thành, thẳng thắn, chất lượng để toàn bộ các nội dung trong chương trình kỳ họp được xem xét, thông qua với sự thống nhất, đồng thuận cao nhất, đáp ứng các yêu cầu của thực tiễn và nhiệm vụ chính trị, đáp ứng tốt nhất sự mong đợi của cử tri và nhân dân cả nước.

Phó Tổng Thư ký Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Trường Giang:
Chủ động thể chế các chủ trương, chính sách của Đảng

Các cơ quan chức năng đã rất chủ động trong việc thể chế các chủ trương, chính sách của Đảng. Ngay sau khi có chủ trương tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TƯ, sắp xếp tổ chức bộ máy, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các cơ quan chức năng, đặc biệt là Chính phủ và các cơ quan của Quốc hội đã vào cuộc ngay nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng.

Ngay sau kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XV, các cơ quan chức năng đã phối hợp chặt chẽ với nhau để soạn thảo, cho ý kiến nhiều lần, làm việc xuyên Tết, không có ngày nghỉ chuẩn bị các dự án luật trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường lần thứ chín. Việc xây dựng các dự án luật, nghị quyết trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường lần này là việc chung giữa các cơ quan Chính phủ và Quốc hội. Dự án luật, nghị quyết do Chính phủ trình, nhưng là sản phẩm chung của cơ quan Quốc hội. Nhiều vấn đề trong quá trình soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã vào cuộc tiếp thu, chỉnh lý luôn. Vì vậy, khi xây dựng báo cáo thẩm tra, các nội dung lớn đã cơ bản được đồng thuận.

Đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn Hà Nội):
Nội dung trình kỳ họp đạt được sự đồng tình cao

Kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm triển khai ngay các kết luận của Trung ương, tập trung giải quyết một số vấn đề cấp bách, tháo gỡ điểm nghẽn của thể chế để khơi thông, giải phóng mọi nguồn lực, tận dụng mọi cơ hội, khai thác tối đa các tiềm năng, thế mạnh để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trong ngày làm việc đầu tiên của kỳ họp, cơ bản các đại biểu Quốc hội đồng tình cao với nội dung tờ trình của Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo và báo cáo thẩm tra cơ quan chủ trì thẩm tra. Các dự thảo luật trình Quốc hội lần này cũng đã cho thấy sự đổi mới trong tư duy xây dựng pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tâm thế sẵn sàng, tôi tin tưởng rằng, các dự án luật, nghị quyết sẽ được thông qua với sự đồng thuận cao. Ngay sau khi các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua, các cơ quan, bộ, ngành thuộc diện sắp xếp và các công tác liên quan sẽ đi vào hoạt động ngay một cách hiệu quả, thông suốt.

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Bình):
Kỳ họp của kiến tạo, phát triển

Kỳ họp bất thường lần thứ chín có thể gọi là kỳ họp của kiến tạo, làm mới bộ máy. Bởi lẽ, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua hàng loạt luật, nghị quyết về tổ chức nhằm tạo cơ sở pháp lý thực hiện việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đúng tinh thần "vừa chạy, vừa xếp hàng", qua đó tiếp thêm sinh khí để từ đây bộ máy nhà nước sẽ vận động với tốc độ mới, bảo đảm cho quá trình phát triển mới sắp tới của đất nước.

Do yêu cầu của kỳ họp, đòi hỏi sự chuẩn bị gấp rút, trách nhiệm của các cơ quan từ Trung ương đến địa phương. Tôi đánh giá cao Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành đã làm việc khẩn trương, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong thời gian qua. Nhờ vậy, dù yêu cầu gấp về tiến độ, áp lực về thời gian, nhiều nội dung khó, phức tạp, song chất lượng của các dự thảo luật, nghị quyết đều cơ bản đạt yêu cầu, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp bất thường lần này. Tôi tin tưởng, với việc sửa đổi, bổ sung các luật sẽ cho phép bộ máy của chúng ta vận hành linh hoạt, trơn tru hơn rất nhiều.