Phim Việt 2022: Khi khán giả mất niềm tin

Mùa cuối năm ảm đạm

Mặc dù được giới phê bình hết lời khen ngợi, các rạp phim dành rất nhiều suất chiếu, kể cả ở khung giờ vàng, song “Tro tàn rực rỡ” - bộ phim đình đám của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên vẫn nhận thất bại ở phòng vé. Theo thống kê của trang boxofficevietnam.com, doanh số của bộ phim này chỉ chưa đầy 4 tỷ đồng sau 1 tháng công chiếu. Con số này có thể chưa chính xác, song ghi nhận tại phòng vé cũng cho thấy số khán giả chọn xem phim này rất ít. Nhiều người đăng tải trên trang cá nhân một cách hài hước rằng họ “bao nguyên rạp” khi đi xem “Tro tàn rực rỡ”. Thật ra, doanh thu này không nằm ngoài dự đoán của nhiều người bởi “Tro tàn rực rỡ” được đánh giá là một bộ phim kén khán giả, dù rằng phim đã thắng giải cao nhất - giải Khinh khí cầu vàng tại Liên hoan phim Ba châu lục tổ chức tại Nantes, Pháp.

Không thuộc dòng phim nghệ thuật kén người xem mà hướng tới đại chúng, được tập trung rất nhiều yếu tố để có thể đạt được kỳ vọng về doanh thu phòng vé song “Thanh Sói” cũng gặp thất bại nặng nề. Theo Box Office Vietnam, phim chỉ đạt doanh thu khoảng 11 tỷ đồng sau 1 tuần công chiếu. Nếu so với chính “người chị song sinh” của nó là phim “Hai Phượng” thì đây là một con số rất thấp. Phim là phần tiền truyện của “Hai Phượng” - tác phẩm từng lập nên kỷ lục tại phòng vé Việt Nam vào đầu năm 2019 với tổng doanh thu lên đến 200 tỷ đồng, xếp thứ hai trong danh sách phim Việt ăn khách nhất, sau phim “Bố già” của Trấn Thành. Theo Ngô Thanh Vân, "Thanh Sói" là dự án tâm huyết nhất trong sự nghiệp của cô, với kinh phí đầu tư hơn 46 tỷ đồng. Chất lượng phim được giới phê bình và người xem đánh giá là "không tệ", nhưng có lẽ việc ra mắt cùng thời điểm với bom tấn “Avatar 2” đã khiến bộ phim bị “đè bẹp”.

Có nhiều lý do để giải thích cho thất bại phòng vé của những bộ phim được kỳ vọng, song, tựu trung, 2022 vẫn là một năm buồn của điện ảnh Việt. Mặc dù mọi sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật đã gần như phục hồi hoàn toàn sau đại dịch song số lượng khán giả chọn xem phim Việt lại rất lèo tèo. Số lượng phim nội địa chiếu rạp tăng gấp 3 lần so với năm 2021 (40 phim so với 13 phim). Thế nhưng, trong số 40 phim Việt Nam được phát hành trong năm nay, chỉ có 8 phim hòa vốn và đạt lợi nhuận. Năm 2022, chỉ có 1 phim Việt đạt mốc trăm tỷ là phim “Em và Trịnh”. Một con số buồn so với các năm trước.

Làm sao lấy được niềm tin?

Dù phim Việt thảm bại về doanh thu song những bộ phim bom tấn của nước ngoài vẫn “rút hầu bao” khán giả Việt một cách ngon lành. Một loạt "phim nước ngoài trăm tỷ" tại thị trường Việt là: "Phù thủy tối thượng trong đa vũ trụ hỗn loạn" (“Doctor Strange in the multiverse of madness”), "Thor: Tình yêu và sấm sét" (“Thor: Love and thunder”), “Avatar: Dòng chảy của nước” (“Avatar: The way of water”) và “Minion: Sự trỗi dậy của Gru” (“Minion: The rise of Gru”)… Phải chăng khán giả đang quay lưng với phim nội?

Nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm chia sẻ trên trang cá nhân: “Cú "ngã ngựa" không thể ngờ tới và có thể nói là bất ngờ nhất của điện ảnh Việt năm nay đối với tôi là “Thanh Sói”. Làm sao mà mới 3 năm trước “Hai Phượng” còn tung hoành và thắng giòn giã tại phòng vé từ trong nước đến quốc tế, để rồi "đứa em một mẹ sinh ra" của nó, được "nâng cấp" theo hướng tốt hơn, đẹp hơn về mọi mặt, lại bị khán giả ghẻ lạnh và thờ ơ đến vậy? Làm sao mà niềm tin về một nền điện ảnh thương mại ăn khách không chỉ có rom-com, hài nhảm hoặc bi hài gia đình mới được khởi phát từ “Hai Phượng” rồi lại bị dập tắt nhanh chóng bởi “Thanh Sói”? Thị hiếu khán giả Việt có lẽ là khó đoán nhất thế giới(!)…”. Anh cho rằng: Một bộ phim được đầu tư như “Thanh Sói” bị đánh đồng là thảm họa với “Cù lao xác sống” hay “Huyền sử vua Đinh”, bởi những khán giả chưa hề xem phim, điều đó cho thấy niềm tin của khán giả với phim Việt đã chạm đáy!

Trong nhóm "Chê Phim Review", nhiều khán giả cho rằng họ không đi xem phim Việt bởi ở thời điểm này “mọi cảm xúc của khán giả đối với phim Việt đều đang ở dưới đáy”, rằng họ đã “mệt” khi phải xem quá nhiều phim dở… Điều này đặt ra thách thức lớn với các nhà làm phim, bởi không gì khó hơn là lấy lại niềm tin.

Năm mới đã bắt đầu và nhiều nhà làm phim đã giới thiệu những dự án sẽ ra mắt trong năm 2023. Có thể kể một số cái tên được kỳ vọng, như: “Đất rừng phương Nam” của Nguyễn Quang Dũng, bộ ba phim điện ảnh “Đại chiến Bạch Đằng Giang” nằm trong dự án "Vũ trụ lịch sử đa phương tiện Triều Trần" do Phan Gia Nhật Linh thực hiện… Hy vọng, với sự đầu tư sáng tạo nghiêm túc, các nhà làm phim Việt sẽ lấy lại được niềm tin của khán giả!