Đại tướng Văn Tiến Dũng - Người con ưu tú của Thăng Long - Hà Nội
Năm 2025, đất nước kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Trong hành trình đi đến thắng lợi to lớn đó có những đóng góp đặc biệt xuất sắc của Đại tướng Văn Tiến Dũng, người con ưu tú của mảnh đất Thăng Long - Hà Nội.
Đại tướng Văn Tiến Dũng (1917-2002), bí danh Lê Hoài, sinh ra và lớn lên tại xã Cổ Nhuế (nay là phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm). Năm 1936, ông tham gia cách mạng và một năm sau đó, năm 1937, trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trải qua nhiều chiến trường và nhiều cương vị công tác khác nhau, đồng chí Văn Tiến Dũng trở thành một nhà quân sự xuất sắc, được Bộ Chính trị, Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh giao trực tiếp chỉ huy nhiều chiến dịch lớn, quan trọng, góp phần quyết định và thay đổi thế chiến lược của chiến tranh nhân dân Việt Nam. Một trong những đóng góp to lớn của ông với dân tộc đó là góp phần làm nên Đại thắng mùa xuân 1975.
Những năm tháng đó, trên cương vị Tư lệnh chiến dịch, Đại tướng Văn Tiến Dũng cùng với Bộ Chỉ huy Chiến dịch họp bàn, phân tích tình hình, xác định mục tiêu, cách đánh sao cho hiệu quả và chắc thắng trong thời gian ngắn nhất. Đại tướng liên tục chỉ đạo chủ động tạo thời cơ và triệt để tận dụng thời cơ. Đặc biệt, khi có chỉ đạo của Bộ Chính trị ngày 22-4-1975: “Thời cơ quân sự và chính trị để mở cuộc Tổng tiến công vào Sài Gòn đã chín muồi. Ta cần tranh thủ từng ngày, kịp thời phát động tiến công địch trên các hướng, không để chậm”(1), trên cương vị Tư lệnh chỉ huy các lực lượng tiến công vào Sài Gòn - Gia Định ở 5 hướng, Đại tướng Văn Tiến Dũng luôn theo dõi nắm chắc diễn biến chiến dịch, kiên quyết chỉ đạo thực hiện phương châm thần tốc, táo bạo chớp thời cơ đánh chiếm Sài Gòn - Gia Định, giải phóng hoàn toàn miền Nam ngay trong tháng 4-1975.
Sau thời gian chuẩn bị khẩn trương và chu đáo, ngày 26-4-1975, tiếng súng đầu tiên của Chiến dịch Hồ Chí Minh đã nổ ở hướng Đông. Đến 11h30 phút ngày 30-4-1975, lá cờ chiến thắng của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay trên nóc Phủ Tổng thống Việt Nam Cộng hòa, báo hiệu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ ngụy quân ngụy quyền, đồng thời khẳng định sự toàn thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh. Đặc biệt, trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đồng chí Văn Tiến Dũng với tư duy quân sự sắc sảo và tầm nhìn chiến lược của một Tư lệnh Chiến dịch đã chỉ đạo sâu sát, toàn diện mọi mặt công tác chuẩn bị, sát cánh cùng Bộ Chỉ huy Chiến dịch xây dựng, triển khai thế trận, lực lượng, cách đánh khoa học và táo bạo, góp phần làm nên thắng lợi quyết định.
Đánh giá về công lao và tài thao lược của Đại tướng Văn Tiến Dũng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp khẳng định: “Đại tướng Văn Tiến Dũng - một vị tướng có tinh thần quyết thắng lớn và tài thao lược xuất chúng, một người cộng sản kiên cường, bất khuất - đã cống hiến cả cuộc đời cho lý tưởng của Đảng, cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”(2).
Hơn 65 năm tham gia hoạt động cách mạng, Đại tướng Văn Tiến Dũng đảm nhiệm nhiều trọng trách, là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II đến khóa V), Ủy viên Bộ Chính trị khóa IV, V; đại biểu Quốc hội từ khóa II đến khóa VII. Với những cống hiến to lớn cho cách mạng, Đại tướng Văn Tiến Dũng được vinh danh là một trong những nhà cách mạng tiền bối tiêu biểu; nhà chính trị, quân sự song toàn của thời đại Hồ Chí Minh có nhiều đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.
Bí thư Quận ủy Bắc Từ Liêm Lưu Ngọc Hà cho biết: Với tấm lòng biết ơn những đóng góp của Đại tướng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, thời gian qua, phường Cổ Nhuế 2 và quận Bắc Từ Liêm đã có nhiều hoạt động thiết thực để ghi nhớ công lao của ông, như tổ chức tọa đàm khoa học với chủ đề “Đại tướng Văn Tiến Dũng: Nhà quân sự, chính trị song toàn thời đại Hồ Chí Minh”, khánh thành Nhà lưu niệm Đại tướng Văn Tiến Dũng tại phường Cổ Nhuế 2 - công trình kiến trúc có giá trị truyền thống, lịch sử và mỹ thuật. Ngay sau khi khánh thành và đưa vào sử dụng, công trình Nhà lưu niệm Đại tướng đã trở thành địa chỉ “đỏ” giáo dục truyền thống lịch sử đấu tranh cách mạng cho thế hệ trẻ bởi đến đây, công chúng sẽ được tham quan phòng trưng bày kỷ vật, ảnh tư liệu, phim tài liệu để hiểu thêm về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng.
Đưa hơn 2.000 học sinh Trường Tiểu học Cổ Nhuế 2B (quận Bắc Từ Liêm) đến dâng hương, tham quan Nhà lưu niệm Đại tướng Văn Tiến Dũng, cô giáo Lê Thị Minh Thu, Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Thông qua hoạt động này, chúng tôi muốn học sinh hiểu hơn về lịch sử dân tộc, về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng để thêm yêu, tự hào về quê hương mình. Đó cũng là cách bồi đắp lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc cho các em học sinh từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường”.
Còn Trung tá Kiều Bá Dũng, Chính trị viên Ban Chỉ huy quân sự quận Bắc Từ Liêm chia sẻ: “Hằng năm, Ban Chỉ huy quân sự quận đều tổ chức cho thanh niên trúng tuyển nghĩa vụ quân sự của quận đến dâng hương, tham quan Nhà lưu niệm Đại tướng Văn Tiến Dũng để mỗi người hiểu thêm về tấm gương sáng, mẫu mực về tinh thần tận trung với Đảng, với nước, trọn hiếu với dân của một trong những nhà quân sự nổi tiếng của Việt Nam, từ đó ra sức học tập, rèn luyện”.
Là một người con ưu tú của mảnh đất Thăng Long - Hà Nội, Đại tướng Văn Tiến Dũng đã có nhiều cống hiến xuất sắc đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc Việt Nam, đặc biệt là trong Đại thắng mùa xuân 1975, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Với những cống hiến to lớn, Đại tướng Văn Tiến Dũng đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.
1. “Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập”, Tập 36, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2004, tr.167.
2. “Nhớ mãi Đại tướng Văn Tiến Dũng”, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2004, tr.49.