Định hình nét mới của kỳ tuyển sinh lớp 10

Thông tư số 30/2024/TT-BGDĐT đã chính thức định hình những điểm mới của kỳ tuyển sinh này, làm căn cứ để các nhà trường tổ chức dạy học, ôn tập. Tuy nhiên, mối lo và áp lực của năm đầu thi theo chương trình mới là điều khó tránh.

Chốt 3 môn thi

Theo Thông tư số 30/2024/TT-BGDĐT, có hiệu lực từ ngày 14-2-2025, việc tuyển sinh lớp 10 được tổ chức mỗi năm một lần. Sở Giáo dục và Đào tạo lựa chọn một trong 3 phương thức tuyển sinh gồm: Xét tuyển (học bạ cấp trung học cơ sở); thi tuyển; kết hợp xét tuyển với thi tuyển.

Với phương thức thi tuyển, đây là lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chung về số môn thi, bài thi, gồm toán, ngữ văn và 1 môn thi (hoặc bài thi) thứ ba. Môn thi (bài thi) thứ ba do Sở Giáo dục và Đào tạo lựa chọn trong các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở, công bố không muộn hơn ngày 31-3 hằng năm.

Tại Hà Nội, từ năm 2019, việc tuyển sinh vào lớp 10 được thực hiện theo phương thức thi tuyển, gồm 3 môn cố định là toán, ngữ văn, ngoại ngữ và môn thứ tư - công bố vào tháng 3 hằng năm. Từ năm 2021 đến nay, nhằm giảm áp lực cho học sinh sau ảnh hưởng của dịch Covid-19, Hà Nội giữ ổn định phương thức thi tuyển với 3 môn toán, ngữ văn và ngoại ngữ. Vì thế, phương án thi tuyển 3 môn như quy định tại Thông tư số 30/2024/TT- BGDĐT được đồng tình cao vì không gây xáo trộn.

Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Chương Dương (quận Hoàn Kiếm) Nguyễn Thị Vân Hồng nhận định, quy định công khai, thống nhất trên cả nước về số môn thi vào lớp 10 là cần thiết, giúp học sinh chủ động định hình các môn thi, bảo đảm công bằng cho học sinh ở mọi vùng, miền khi cùng dự thi cố định 2 trong 3 môn thi. Còn bà Nguyễn Thị Thảo Anh, phụ huynh học sinh Trường Trung học cơ sở Đa Tốn (huyện Gia Lâm) cho rằng, đây là phương án hợp lý khi kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 có 2 môn bắt buộc là toán và ngữ văn. Việc giao quyền tự chủ cho cấp sở giáo dục và đào tạo quyết định môn thi thứ ba cũng là phù hợp vì đặc điểm học sinh ở mỗi địa phương khác nhau.

Vẫn phấp phỏng với môn thứ ba

Ngay sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố Thông tư số 30/2024/TT-BGDĐT, thành phố Hồ Chí Minh đã chốt phương thức thi tuyển vào lớp 10 năm học 2025-2026 với 3 môn gồm toán, ngữ văn và ngoại ngữ. Điều này khiến học sinh, phụ huynh học sinh ở Hà Nội càng thêm sốt ruột. Những năm trước, khi thành phố Hà Nội tổ chức thi tuyển 4 môn, năm nào học sinh cũng phải chờ đến cuối tháng 3 mới biết môn thứ tư. Nhiều học sinh, phụ huynh học sinh dự đoán năm nay, Hà Nội sẽ chốt môn thứ ba là ngoại ngữ bởi đây là môn đã từng được thi ở các năm trước, các em không bị xáo trộn nhiều...

Với việc Thông tư số 30/2024/TT-BGDĐT được ban hành, giáo viên, học sinh trên địa bàn Hà Nội đều đã cơ bản định hình về kỳ thi vào lớp 10 năm học 2025-2026. Dù vậy, học sinh Nguyễn Duy Anh (Trường Trung học cơ sở Trưng Nhị - quận Hai Bà Trưng) chia sẻ: “Dù đã chuẩn bị kỹ về tâm lý và nỗ lực học tập, song em rất lo lắng bởi để giành được suất vào lớp 10 trường công lập ở Hà Nội rất khó khăn, năm nào chỉ tiêu tuyển sinh cũng chỉ chiếm hơn 60% trong tổng số học sinh lớp 9”.

Liên quan đến quy định về môn thi thứ ba, Thông tư số 30/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu: “Môn thi thứ ba được lựa chọn trong số các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở, bảo đảm không chọn cùng một môn thi thứ ba quá 3 năm liên tiếp”. Bà Nguyễn Thị Quỳnh Hương, phụ huynh học sinh Trường Trung học cơ sở An Dương Vương (huyện Đông Anh) bày tỏ lo lắng: “Con lớn tôi năm nay thi vào lớp 10. Giả sử năm nay Hà Nội chốt môn thứ ba là ngoại ngữ, thì 4 năm tới, khi con út của tôi thi vào lớp 10, môn thứ ba lại không phải là môn ngoại ngữ nữa. Việc không cố định ba môn thi vào lớp 10 đang khiến nhiều học sinh và phụ huynh băn khoăn".

Thông tin từ Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho biết, căn cứ Thông tư số 30/2024/TT-BGDĐT, Sở đang khẩn trương xây dựng kế hoạch tuyển sinh vào các lớp đầu cấp năm học 2025-2026, trong đó có lớp 10, trình UBND thành phố phê duyệt. Phương thức tuyển sinh lớp 10 của Hà Nội bảo đảm đúng quy định, phù hợp tình hình thực tế, không gây căng thẳng cho học sinh, đồng thời bảo đảm chất lượng dạy - học. “Căn cứ cấu trúc định dạng đề thi lớp 10 năm học 2025-2026 do Sở ban hành, các nhà trường xây dựng ngân hàng câu hỏi kiểm tra, đánh giá theo yêu cầu cần đạt của môn học và tổ chức cho học sinh tập dượt kỹ. Riêng với môn ngữ văn, các nhà trường lưu ý tránh sử dụng văn bản, đoạn trích trong sách giáo khoa để làm ngữ liệu kiểm tra, đánh giá nhằm khắc phục hiện tượng học sinh ghi nhớ máy móc...”, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương lưu ý.