Kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp:Hướng tới gia tăng giá trị và bảo vệ môi trường

Đây được coi là biện pháp tích cực hỗ trợ các địa phương xây dựng, nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng kinh tế tuần hoàn, hướng đến gia tăng chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả, bảo vệ môi trường, tạo thu nhập cao cho nông dân…

Lợi ích kép từ kinh tế tuần hoàn

Ông Nguyễn Văn Dũng ở xã Hợp Tiến (huyện Mỹ Đức) cho biết, thời gian qua, nhiều hộ dân tại địa phương đã áp dụng mô hình cấy lúa tuần hoàn gắn với khai thác, nuôi cua, cá... đạt giá trị cao, thậm chí cao hơn cả thu hoạch từ lúa. Thực tế cho thấy, nếu hộ dân gieo cấy vài sào ruộng thì một vụ sẽ thu được ít nhất từ 10-20kg cua, 5-10kg cá rô đồng, 10kg chạch đồng. Với mức giá bán ra như hiện nay là hơn 100.000 đồng/kg, nguồn nuôi trồng này đã mang lại lợi nhuận tốt cho nông dân.

Thực hiện chủ trương của thành phố Hà Nội về phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn trong chăn nuôi, thời gian qua, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đã tham mưu, xây dựng, triển khai nhiều dạng mô hình chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ sinh học, cho hiệu quả kinh tế cao.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Vũ Thị Hương cho biết, từ đầu năm đến nay, trung tâm đã hỗ trợ triển khai mô hình chăn nuôi bò sinh sản năm 2023-2024, quy mô 170 con bò cái Zebu (lai Shind, lai Brahman…) tại các điểm xã: Cẩm Lĩnh, Vật Lại, Phú Cường (huyện Ba Vì); Yên Bình, Hạ Bằng (huyện Thạch Thất); Cao Thành (huyện Ứng Hòa); Lê Thanh (huyện Mỹ Đức); Minh Trí, Quang Tiến (huyện Sóc Sơn). Đến nay, đàn bò sinh trưởng, phát triển tốt, hứa hẹn mang lại nguồn lợi cao.

Cùng với đó là các mô hình chăn nuôi gà lông màu thương phẩm theo hướng VietGAP gắn với tiêu thụ sản phẩm, quy mô 15.000 con gà Mía, triển khai tại các điểm xã: Tích Giang (huyện Phúc Thọ), Thượng Vực (huyện Chương Mỹ), Tân Xã (huyện Thạch Thất), với 8 hộ tham gia; chăn nuôi lợn thương phẩm sử dụng chế phẩm sinh học xử lý môi trường, quy mô 450 con, triển khai tại các điểm xã: Trần Phú (huyện Chương Mỹ), Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức), Sơn Đà (huyện Ba Vì), với 7 hộ tham gia…

“Thông qua các mô hình kinh tế tuần hoàn, nông dân được tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật, ứng dụng công nghệ sinh học, tạo ra sản phẩm nông nghiệp an toàn, chất lượng cao, phát triển chuỗi liên kết, nhờ đó hiệu quả kinh tế tăng 15-20% so với sản xuất nông nghiệp truyền thống khác. Đáng chú ý, sản xuất kinh tế tuần hoàn cũng giúp giảm chi phí nguyên liệu đầu vào, giảm phát thải đầu ra, có thể chế biến, tái sử dụng chất thải, phế phụ phẩm quay lại làm nguyên liệu cho sản xuất nông nghiệp, giảm lãng phí, cũng như góp phần bảo vệ môi trường, tạo sản phẩm có tiêu chuẩn chất lượng, giá trị cao”, bà Vũ Thị Hương cho biết thêm.

Hình thành thị trường nông sản tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn nói chung được xem là xu thế tất yếu, mang lại lợi ích thiết thực như: Nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm, kết nối hài hòa lợi ích giữa các lĩnh vực nông nghiệp, nhất là chăn nuôi - trồng trọt - thủy sản. Tuy nhiên, các mô hình kinh tế tuần hoàn ở Hà Nội dù xuất hiện đã lâu song đến nay mới hoạt động ở mức nhỏ lẻ, manh mún, chưa thực sự bài bản để có thể nhân rộng... Ngoài ra, sự gắn kết giữa các tác nhân trong mô hình kinh tế tuần hoàn còn yếu. Trong khi đó, việc nghiên cứu, chuyển giao, phổ biến, đầu tư cho khoa học, công nghệ, nhân lực trong lĩnh vực kinh tế tuần hoàn chưa được quan tâm đúng mức…

Để giải quyết vấn đề này, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 358/KH-UBND về triển khai thực hiện “Đề án phát triển khoa học và ứng dụng, chuyển giao công nghệ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đến năm 2030”. Theo đó, Hà Nội đặt mục tiêu phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp (nông nghiệp tuần hoàn). Đến năm 2030, thành phố phấn đấu có ít nhất 20% nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp được nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao nhằm phục vụ kinh tế tuần hoàn, đồng thời xây dựng, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp tuần hoàn. Xa hơn, Hà Nội hướng tới phát triển nền nông nghiệp xanh, bền vững, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường…

Để kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp phát huy hiệu quả, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường thông tin, Sở đang kết nối các doanh nghiệp triển khai thí điểm mô hình kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực chăn nuôi phục vụ trồng trọt, tạo vòng tuần hoàn khép kín tại huyện Ba Vì. Trên cơ sở đó, Sở sẽ tổ chức đánh giá, nghiên cứu khả năng nhân rộng tới nhiều địa phương trên địa bàn thành phố.

Cùng với đó, Sở NN&PTNT sẽ tập trung giới thiệu, chuyển giao sản phẩm khoa học - công nghệ để doanh nghiệp và người dân ứng dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp theo hướng tuần hoàn, chu trình khép kín tại tất cả lĩnh vực (trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, lâm nghiệp...); xác định thị trường đầu ra cho sản phẩm của mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp; thu hút các thành phần kinh tế đầu tư ứng dụng công nghệ, tiến bộ kỹ thuật vào kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp…

“

Trong giai đoạn 2021-2023, Hà Nội đã triển khai hơn 50 dự án nghiên cứu khoa học liên quan đến nông nghiệp tuần hoàn, trong đó, 15 dự án đã được ứng dụng thực tế, đạt hiệu quả cao. Ngoài ra, giá trị sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn đạt hơn 3.500 tỷ đồng mỗi năm, tạo tiền đề quan trọng để phát triển nông nghiệp tuần hoàn trong thời gian tới…