Lắng cùng những trăn trở và thiết tha

Cuốn tiểu thuyết là câu chuyện về những người lính trẻ trong chiến tranh, những người cựu chiến binh, thương binh trong cuộc sống đời thường. Họ là những chiến sĩ quả cảm trong chiến đấu, nhưng không may bị địch bắt và phải trải qua một khoảng thời gian giam giữ, hỏi cung, đọa đày trong chốn lao tù. Đất nước hòa bình, thống nhất, họ được trả tự do, trở về quê hương, tiếp tục học tập, từng bước công tác và cống hiến. Những diễn biến, cảnh ngộ, tình huống của từng nhân vật đã trải qua trong thời chiến cũng như chuỗi dài năm tháng sau này khi đất nước hòa bình đã được tác giả kể, tả rành mạch trong cuốn truyện.

“Trò chơi trời cho” có thể nói, còn mang màu sắc tự truyện khá rõ nét. Bởi, tác giả cũng chính là một người trong cuộc, cùng với các đồng chí, đồng đội của mình từng gặp nhau trong chiến trường, trong nhà tù của địch, những câu chuyện quê nhà, chuyện chiến đấu khiến họ trở nên gần gũi, gắn bó. Và sau này, cả những chật vật của cuộc sống sinh hoạt, sự nghiệp công tác không ít long đong cũng làm cho họ thêm mật thiết, đồng cảm. Cuốn sách vì thế là câu chuyện về nghị lực vươn lên một cách lặng lẽ và vững vàng của những người cựu chiến binh, thương binh trong cuộc sống đời thường đi qua nhiều góc khuất. 

Đó là khi, trong bối cảnh đời sống của đất nước thời bao cấp vẫn còn nhiều khó khăn thì trong suy nghĩ, trong cách đối xử với nhau, có những cá nhân, tập thể còn thiếu sự thông cảm với một số cựu chiến binh đã bị tù đày, dù họ có năng lực và tâm huyết, khiến họ phải chịu những thiệt thòi trong công tác hay trong đời sống. Bởi, xuất phát từ những quan niệm thiếu thiện chí, rằng khi những người đó từng ở trong nhà tù của địch, không biết họ có cung khai gì gây hại cho cách mạng hay không... Đây thực sự là uẩn khúc do chiến tranh, khó nói nên lời trong thời kỳ mà cuộc sống chung thật nhiều chật vật và xã hội còn bị nhiều chi phối bởi những cách đánh giá bảo thủ, cứng nhắc. Nhưng đi qua nhiều chông gai, thử thách trong chiến tranh lẫn đời thường, đi qua bom đạn và thiếu thốn, thiệt thòi trong công tác, phấn đấu, đi qua sự nghi kỵ, hiểu lầm, những con người chân chính đó vẫn sống một cách xứng đáng, thiết tha, không phải hổ thẹn với bản thân, gia đình, đồng đội và đồng nghiệp. 

Tác giả Hoàng Khôi đã kể câu chuyện mang màu sắc tự truyện của đời mình, cũng như của đồng đội một cách sinh động. Mạch truyện cuốn hút qua việc xen kẽ các sự việc, chi tiết, các trạng thái tâm lý của nhóm đồng đội trong chiến tranh và giữa đời thường. Hiện tại nối cùng quá khứ. Câu chuyện của người vừa bị bắt kết liền với ấn tượng về sự cứng cỏi của người bạn tù vào trước. Kỷ niệm tình yêu trong trẻo thời đi học trước khi lên đường chiến đấu nối sang những năm sau này đôi lứa đã nên vợ chồng, dù cuộc sống khó khăn, nhưng vẫn tự trọng, vẫn thành công bằng năng lực và lối sống thẳng thắn, trung thực… Tác giả nối tiếp những không gian khác nhau của chiến trường, của lao tù, của đời sống giáo viên, cán bộ trong thời bao cấp, đặt bên cạnh diễn biến đường đời của những người bạn ở những ngành nghề, cơ quan khác nhau. Để từ đó, vừa đọc, độc giả lại vừa có sự liên tưởng, so sánh, cảm nhận nét riêng của những nhân vật khác nhau, cũng như nhận ra nét đặc trưng, ấn tượng đáng nhớ của từng không gian, thời gian trong quá khứ đã trôi qua. 

Khép lại tiểu thuyết “Trò chơi trời cho” của tác giả Hoàng Khôi, bạn đọc cảm thấy niềm vui và sự ấm áp về những điều có hậu trong đời sống. Đó cũng là một trong những điều đáng quý khi gấp lại cuốn sách này. Sau những nỗi niềm, những cung bậc mà ở đó có không ít khoảnh khắc lặng trầm, trở trăn, chịu đựng, vẫn luôn là tình cảm thắm thiết của những người bạn và gia đình họ, là niềm tin mạnh mẽ vào cuộc đời ân nghĩa và yêu thương. Đó cũng là những điều bạn đọc có thể phần nào cảm nhận và chia sẻ khi tác giả gửi gắm tâm sự của mình, của đồng đội vào hình bóng các nhân vật trong cuốn tiểu thuyết.