Văn hóa

Nguyễn Đình Thi - Nhà văn hóa, nghệ sĩ đa tài của đất nước và Thủ đô Hà Nội

An Nhi 12/12/2024 - 18:26

Chiều 12-12, Thành ủy Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương và Báo Nhân Dân tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề “Di sản văn hóa, văn nghệ của Nguyễn Đình Thi cho hôm nay” nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của nhà văn hóa lớn, nghệ sĩ tài năng Nguyễn Đình Thi (20/12/1924 - 20/12/2024).

543-202412121723531.jpg
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Quang Thái
543-202412121723542.jpg
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong cùng các đại biểu dự hội thảo. Ảnh: Viết Thành

Dự hội thảo có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài.

Cùng dự có Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh; Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong; Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Minh Hải.

Tên tuổi lớn của nền văn học, nghệ thuật Việt Nam

Phát biểu tại hội thảo, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định, Nguyễn Đình Thi là một trong những tên tuổi lớn của nền văn học, nghệ thuật Việt Nam - nhà hoạt động văn hóa xuất sắc, nghệ sĩ tài hoa, với những cống hiến to lớn đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa, nghệ thuật nước nhà.

543-202412121723543.jpg
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Quang Thái

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, Nguyễn Đình Thi là một trong những nghệ sĩ đa tài trong đội ngũ văn nghệ sĩ nước nhà. Ông sáng tác ở nhiều lĩnh vực: thơ ca, tiểu thuyết, lý luận, phê bình văn chương, nghiên cứu triết học, dịch thuật, sân khấu, âm nhạc... và có những đóng góp to lớn, mang tính kế thừa tinh hoa văn hóa, văn nghệ dân tộc, đồng thời khai phá, cách tân theo hướng khoa học, hiện đại. Nguyễn Đình Thi có một phong cách thơ riêng, độc đáo, hiện đại, hàm súc, giàu nhạc điệu. Ông là nhà văn dũng cảm, luôn có mặt ở nơi mũi nhọn của cuộc kháng chiến gian lao mà anh dũng của dân tộc. Ông viết nhiều tiểu luận, phê bình dưới ánh sáng của lý luận văn nghệ Mác-xít, góp phần giúp các thế hệ văn nghệ sĩ đi theo con đường nghệ thuật cách mạng; từ đó hình thành một đội ngũ “nghệ sĩ - chiến sĩ” ngày càng đông đảo, vừa cầm súng, vừa cầm bút chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc.

“Với tài năng sáng tạo xuất sắc, với lòng yêu nước thiết tha và tư tưởng cách mạng vững vàng, Nguyễn Đình Thi đã để lại cho chúng ta một di sản văn hóa, văn nghệ to lớn, phong phú, có sức sống lâu bền. Cuộc đời hoạt động cách mạng và sáng tạo nghệ thuật của Nguyễn Đình Thi là tấm gương cao đẹp cho các thế hệ văn nghệ sĩ hôm nay và mai sau. Đó là tấm gương của một nghệ sĩ xông xáo, lăn lộn trong hiện thực đấu tranh cách mạng, nguyện tận hiến tài năng, tâm huyết của mình, phụng sự Tổ quốc, nhân dân và sự nghiệp vẻ vang của Đảng”, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa bày tỏ mong muốn, đội ngũ văn nghệ sĩ sẽ không ngừng học hỏi, đúc rút những bài học quý báu từ các thế hệ đi trước để tiếp tục dấn thân, vững vàng và không ngừng phát triển trên hành trình sáng tạo. Từ cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Đình Thi, các văn nghệ sĩ có thể rút ra bài học lớn đối với hoạt động sáng tạo nghệ thuật.

Nhân dịp này, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị các nhà khoa học, văn nghệ sĩ và các cơ quan liên quan tiếp tục tập trung nghiên cứu, tôn vinh những đóng góp quan trọng của Nguyễn Đình Thi đối với nền văn học, nghệ thuật cách mạng nước nhà; đẩy mạnh công tác lưu giữ và quảng bá, tuyên truyền rộng rãi những tác phẩm của ông đến với đông đảo công chúng trong và ngoài nước.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền tiếp tục quán triệt, nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn nữa về vị trí, vai trò của văn hóa, văn học, nghệ thuật trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; luôn cổ vũ, khích lệ, động viên, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật; làm tốt hơn nữa công tác chính trị tư tưởng đối với các văn nghệ sĩ để anh chị em nhận thức sâu sắc hơn nữa về sứ mệnh vẻ vang của mình đối với Tổ quốc, với nhân dân; đoàn kết, đóng góp tài năng, trí tuệ vào sự phát triển nền văn hóa, văn học, nghệ thuật cao quý của nước nhà; phấn đấu sáng tạo nhiều hơn nữa những tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật; đồng cảm sâu sắc với cuộc sống của nhân dân, đồng hành với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

543-202412121723546.jpg
Các đồng chí lãnh đạo Trung ương, thành phố Hà Nội chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: Viết Thành

Hà Nội tự hào có nhà văn hóa lớn Nguyễn Đình Thi

Phát biểu chào mừng hội thảo, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, Hà Nội tự hào là nơi tập trung nhân tài, tinh hoa trí tuệ của cả nước, là cái nôi ươm mầm và nuôi dưỡng tâm hồn cho lớp lớp thế hệ các nhà văn hóa, văn nghệ sĩ trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc.

Mảnh đất này cũng là nguồn cảm hứng bất tận cho lớp lớp các thế hệ văn nghệ sĩ, để từ đây, nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng nghệ thuật cao được ra đời và làm nên di sản văn hóa phong phú, đồ sộ cho nền văn học, nghệ thuật của Thủ đô, góp phần quan trọng trong việc bồi đắp tâm hồn, tình cảm, hình thành nhân cách, phẩm chất người Hà Nội hào hoa, thanh lịch.

543-202412121723547.jpg
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong phát biểu chào mừng hội thảo. Ảnh: Quang Thái

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy khẳng định, Hà Nội trân trọng với những đóng góp to lớn của các nhà văn hóa, các văn nghệ sĩ, trong đó có nhà văn hóa lớn Nguyễn Đình Thi và những đóng góp xuất sắc của ông đối với đất nước, đối với Hà Nội.

Khẳng định Thủ đô rất tự hào có tài năng tiêu biểu mang đậm chất Hà Nội như nhà văn hóa lớn Nguyễn Đình Thi, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong cho rằng, hội thảo là dịp để các đại biểu trao đổi, tiếp tục khẳng định những đóng góp to lớn, những tư tưởng nghệ thuật, những giá trị tinh thần mà Nguyễn Đình Thi để lại trong mỗi tác phẩm thật sự quý giá đối với thế hệ văn nghệ sĩ hôm nay; đồng thời, khẳng định những đóng góp quan trọng của ông trong sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn học, nghệ thuật Việt Nam hiện đại và cũng như những đóng góp của ông đối với Thủ đô.

Đồng chí Nguyễn Văn Phong bày tỏ mong muốn thời gian tới, Hà Nội sẽ có nhiều cơ hội để phối hợp với các cơ quan trung ương, các nhà văn hóa, nhà khoa học, nghiên cứu để tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, khẳng định các giá trị văn hóa trường tồn của dân tộc và những vấn đề đặt ra cho sự phát triển văn hóa của Thủ đô và đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay.

Người nghệ sĩ tài năng, thông tuệ

Phát biểu đề dẫn hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nhấn mạnh, hội thảo là dịp để cùng nhìn nhận, đánh giá, tôn vinh di sản văn hóa, văn nghệ của Nguyễn Đình Thi. Ông đã có những đóng góp to lớn, đặc sắc cho nền văn hóa, văn nghệ nước nhà trên các lĩnh vực sáng tác và nghiên cứu văn học, sân khấu, âm nhạc, điện ảnh, lý luận phê bình, triết học, ngoại giao văn hóa. Ông cũng nổi trội, xuất sắc trong vai trò nhà lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ bằng tư duy sắc bén, vốn kiến thức sâu rộng và phương pháp nhuần nhuyễn, lịch lãm, thuyết phục.

543-202412121723548.jpg
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Quang Thái

Minh chứng cho những đóng góp to lớn, đặc sắc, đa tài của nhà văn hóa Nguyễn Đình Thi với văn học, nghệ thuật nước nhà là những tác phẩm tiêu biểu của ông như “Xung kích”, “Vào lửa”, “Mặt trận trên cao”, “Vỡ bờ”… (văn xuôi); “Đất nước”, “Bài thơ Hắc Hải”, “Lá đỏ”... (thơ); “Rừng trúc”, “Nguyễn Trãi ở Đông Quan”, “Tiếng sóng”, “Trương Chi”... (sân khấu); “Căm hờn”, “Diệt phát xít”, “Du kích quân”, “Người Hà Nội”(âm nhạc)…

Theo PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, cùng với sự nghiệp sáng tác văn nghệ, sáng tạo văn hóa, Nguyễn Đình Thi còn là một nhà lãnh đạo văn hóa, văn nghệ tài ba. Ông tham gia cùng các cơ quan, đơn vị giúp Đảng, Nhà nước xây dựng, bổ sung, hoàn thiện đường lối văn hóa, văn nghệ kháng chiến, kiến quốc.

“Trong vai trò lãnh đạo, ông không chỉ chỉ đạo, quản lý mà còn góp phần định hình chiến lược phát triển văn hóa, nghệ thuật phù hợp với từng giai đoạn lịch sử, từ thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đến thời kỳ đổi mới”, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ khẳng định.

phong-le-tham-luan.jpg
Giáo sư Phong Lê, nguyên Viện trưởng Viện Văn học tham luận tại hội thảo. Ảnh: Quang Thái

Hội thảo ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ, nhà quản lý, trao đổi, thảo luận, đánh giá về những đóng góp của Nguyễn Đình Thi đối với nền văn học, nghệ thuật cách mạng Việt Nam; phân tích, làm rõ những yếu tố tạo nên giá trị to lớn, sức sống trường tồn các tác phẩm của ông; làm sáng tỏ thêm những đóng góp của Nguyễn Đình Thi trên lĩnh vực lý luận, phê bình và công tác quản lý văn hóa, văn nghệ.

Cũng tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận, đánh giá về hành trình tiếp nhận, lan tỏa di sản văn hóa, văn nghệ của Nguyễn Đình Thi ở trong và nước ngoài; phân tích, lý giải về sự nghiệp, những cống hiến, những giá trị di sản văn hóa, văn nghệ lớn lao mà Nguyễn Đình Thi để lại cho hôm nay và mai sau, trong tiến trình tiếp tục đổi mới, phát triển, hội nhập của văn học, nghệ thuật nước nhà.

543-202412121723544.jpg
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa tham quan trưng bày sách bên lề hội thảo. Ảnh: Viết Thành
543-202412121723545.jpg
Biểu diễn tác phẩm của tác giả Nguyễn Đình Thi tại hội thảo. Ảnh: Viết Thành

Nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, nhà văn hóa Nguyễn Đình Thi (1924-2003), nguyên quán Hà Nội. Ông tham gia Hội Văn hóa cứu quốc từ năm 1943, trực tiếp phụ trách Báo Độc lập. Ông được cử tham dự Quốc dân Đại hội ở Tân Trào và được bầu vào Ủy ban Giải phóng dân tộc Việt Nam tháng 7-1945.

Sau Cách mạng Tháng Tám, Nguyễn Đình Thi được bầu là đại biểu Quốc hội các khóa I, II, III. Ông từng là Tổng Thư ký Hội Văn hóa cứu quốc, Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam.

Ông được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996) về văn học, nghệ thuật...