16 loại cây dược liệu nào được Hà Nội ưu tiên phát triển?

Trên địa bàn huyện Ba Vì hiện có hơn 500 loài dược liệu quý và đặc hữu, như: Tam thất, diệp hạ châu… Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội Đông y Việt Nam Đỗ Thế Lộc, Ba Vì là huyện miền núi của Thủ đô có nguồn tài nguyên hết sức phong phú. Những cây thuốc của đồng bào dân tộc rất quý, đã được minh chứng trong chữa bệnh.

Còn theo ông Đặng Văn Yên, xã Xuân Giang (huyện Sóc Sơn), gia đình ông có 7ha trồng cây dược liệu. Cây dược liệu của gia đình ông được trồng dưới sự giám sát của Hợp tác xã Bảo tồn và Phát triển dược liệu Sóc Sơn. Hợp tác xã không chỉ hỗ trợ về giống, mà còn hướng dẫn kỹ thuật và thu mua toàn bộ sản phẩm. Chính vì vậy, cây dược liệu đã mang lại giá trị kinh tế cao, đạt 420 triệu đồng/ha/năm trở lên, gấp 3 lần cây trồng khác.

Hiện tại, Hợp tác xã Bảo tồn và Phát triển dược liệu Sóc Sơn đã mở rộng và xây dựng thành công mô hình trồng cây dược liệu hữu cơ. Nhiều sản phẩm chế biến của hợp tác xã còn xuất khẩu sang Nhật Bản, được thị trường Nhật Bản đánh giá cao. Giám đốc Hợp tác xã Bảo tồn và Phát triển dược liệu Sóc Sơn Nguyễn Thị Tuyền cho biết, không chỉ trồng các cây dược liệu truyền thống, huyện Sóc Sơn còn mạnh dạn đưa giống cây dược liệu mới vào trồng, như cây ngưu bàng có xuất xứ từ Nhật Bản. Củ ngưu bàng được thu mua để làm xì dầu và thực phẩm, với giá 90.000 đồng/kg. Với năng suất bình quân 400kg/sào, trừ chi phí sản xuất, lợi nhuận thu được khoảng 20 triệu đồng/sào. So với canh tác lúa và một số cây trồng truyền thống khác, giá trị cao gấp hàng chục lần.

Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp công nghệ cao Phúc Lâm (thị xã Sơn Tây) Uông Thị Tuyết Nhung thông tin, năm 2023, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đã hỗ trợ hợp tác xã xây dựng mô hình sản xuất cây dược liệu gắn với tiêu thụ sản phẩm quy mô 3ha. Theo đó, hợp tác xã được hỗ trợ 50% cây giống với định mức 400.000 cây/ha; hỗ trợ 50% khối lượng vật tư, phân bón... Kết quả canh tác đạt năng suất 8,5 tấn sản phẩm tươi/ha (tương đương 1,2 tấn khô/ha), với giá bán 600 triệu đồng/tấn khô, trừ chi phí cho lợi nhuận khoảng 225 triệu đồng/ha.

Theo thống kê của ngành Nông nghiệp Hà Nội, toàn thành phố có khoảng 250ha trồng cây dược liệu, tập trung chủ yếu tại các huyện, thị xã: Sóc Sơn, Phú Xuyên, Đông Anh, Sơn Tây, Quốc Oai, Chương Mỹ, Ba Vì. Các chủng loại cây dược liệu tương đối đa dạng, như: Cà gai leo, kim ngân hoa, đinh lăng, chè hoa vàng, hoa nhài... Đặc biệt, nguồn gen dược liệu được trồng trên địa bàn Hà Nội khá đa dạng, với hơn 170 nguồn gen, được gieo trồng tập trung ở huyện Sóc Sơn và huyện Ba Vì. Đây là hai huyện có rừng, điều kiện khí hậu thích hợp cho sự phát triển của các loại cây dược liệu. Tuy nhiên, việc phát triển cây dược liệu của Hà Nội còn manh mún, tự phát, chưa đúng với thế mạnh, tiềm năng. Phát triển cây dược liệu của Hà Nội chưa gắn với chế biến, sản xuất, chủ yếu bán thô nên hiệu quả chưa cao.

Về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết, Hà Nội sẽ hỗ trợ xây dựng các mô hình cây dược liệu gắn với tiêu thụ sản phẩm; đặc biệt là hỗ trợ hình thành các vùng chuyên canh tập trung để trồng cây dược liệu đạt tiêu chuẩn GACP-WHO tại các vùng có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp, với quy mô 400ha vào năm 2025 và 1.000ha vào năm 2030. Để bảo tồn và phát triển bền vững các giống cây dược liệu, thành phố vừa ban hành Kế hoạch phát triển cây dược liệu trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2024-2025. Thành phố Hà Nội ưu tiên phát triển 16 loại cây dược liệu, gồm: Trà hoa vàng, kim ngân hoa, đinh lăng, cà gai leo, xạ đen, râu mèo, sâm bố chính, hương nhu, cỏ ngọt, thanh hao, húng quế, bạc hà, cúc chi, nghệ vàng, gừng, đông trùng hạ thảo.

“Thành phố Hà Nội đang chỉ đạo rà soát, xây dựng chi tiết vùng sản xuất chuyên canh tập trung cho từng loài dược liệu ở từng địa bàn xã, gắn với xây dựng hệ thống thu mua, bảo quản, sơ chế, chế biến và tiêu thụ sản phẩm dược liệu trên cơ sở khai thác lợi thế về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên. Đồng thời, chuyển đổi diện tích cây trồng kém hiệu quả ở những nơi có điều kiện phù hợp sang trồng dược liệu theo chuỗi giá trị, chế biến sâu, tạo ra những thương phẩm dược liệu có giá trị gia tăng lớn gắn với phát triển du lịch và xây dựng nông thôn mới...”, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương thông tin.