Gia tăng bệnh nhân bị nấm đen, đối tượng nào có nguy cơ nhiễm bệnh?

Ngày 27-11, theo tin từ Bệnh viện Bạch Mai, từ sau đại dịch Covid-19, bệnh viện bắt đầu phát hiện và điều trị cho nhiều bệnh nhân bị nhiễm nấm đen. Số lượng bệnh nhân có chiều hướng gia tăng với bệnh cảnh cũng hết sức phức tạp.

Cụ thể, năm 2022 có 20 ca, đến năm 2023 tăng lên 30 ca. Tính đến hết quý III năm 2024, bệnh viện đã tiếp nhận gần 40 ca. Điều đáng nói là việc phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh còn nhiều khó khăn, thách thức.

Có người bệnh đi khám và điều trị tới hơn chục bệnh viện, đến Bệnh viện Bạch Mai mới phát hiện bị nhiễm nấm đen. Di chứng và hậu quả của bệnh để lại hết sức nghiêm trọng, việc điều trị cũng gian nan, tốn kém.

Điển hình là trường hợp bệnh nhân N.Q.T (69 tuổi, quê Hải Dương) có tiền sử bệnh đái tháo đường, huyết áp cao... Khi phát hiện nhiễm nấm đen, người bệnh liên tục sốt cao, đau nhức mặt, hàm, đau đầu. Bệnh nhân đã đi khám và điều trị các chuyên khoa răng hàm mặt, tai mũi họng, thần kinh tại nhiều bệnh viện lớn.

Sau hơn 3 tháng kể từ khi xuất hiện triệu chứng, chỉ khi đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), người bệnh mới được xác định bị nhiễm nấm đen gây tổn thương nghiêm trọng và hoại tử một phần não và vùng xoang mặt.

Sau khi đưa ra hội chẩn toàn viện, người bệnh đã được các bác sĩ phẫu thuật thần kinh và phẫu thuật tai mũi họng kết hợp mổ để cắt bỏ phần mô hoại tử ở não và xoang. Hiện nay, bệnh nhân vẫn đang được theo dõi và tiếp tục điều trị tích cực tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới.

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bệnh nấm đen (black fungus) hay Mucormycosis là một nhiễm trùng nặng do nấm xâm nhập vào các mô sâu trong cơ thể. Nấm đen thường phát triển vào mùa hè-thu, tạo ra hàng triệu bào tử bay lơ lửng trong không khí và phát triển trong môi trường ẩm thấp, yếm khí, cây cối mục nát, môi trường có phân gia súc. Nấm đen đặc biệt nguy hiểm ở bệnh nhân mắc đái tháo đường, đặc biệt là khi bệnh nhân không được điều trị đầy đủ.

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, nấm lây truyền vào cơ thể người qua 2 con đường: Qua đường thở, hít phải các bào tử nấm đen và qua đường tiếp xúc vết thương hở như vết đứt tay, vết xước sâu, vết cào, các vết thương khác... Nấm đen không lây truyền từ người sang người.

Nấm đen có thể thâm nhập vào phổi, vào các xoang hàm mặt và lây lan lên mắt, não, hoặc thâm nhập vào niêm mạc đường tiêu hóa. Nghiêm trọng hơn, nấm đen còn thâm nhập vào đường máu, ảnh hưởng đến các cơ quan đích như não, tim, lách. Các cơ quan bị nấm đen thâm nhập có khả năng bị tắc mạch hoại tử và bị phá hủy nhanh chóng.

Những đối tượng nguy cơ cao dễ mắc bệnh là những người bệnh có hệ miễn dịch yếu như: Người bệnh đái tháo đường typ 2, nhiễm toan Ceton khi nấm đen vào cơ thể sẽ khó chống đỡ. Hơn nữa, nấm đen ưa môi trường đường, phát triển mạnh từ đường, nên những ai có đường huyết cao, nấm dễ sinh sôi phát triển.

Ngoài ra, người nhiễm HIV hoặc từng bị Covid-19 có biến chứng; người bệnh ung thư, ghép tạng, ghép tế bào gốc; người bị chấn thương, phẫu thuật, bỏng; trẻ sinh non, suy dinh dưỡng, nhẹ cân; người bệnh giảm bạch cầu trung tính; người tiêm chích ma túy… dễ bị nhiễm nấm và các bệnh truyền nhiễm khác hơn là những người khỏe mạnh bình thường.

Để phòng bệnh, PGS.TS Đỗ Duy Cường khuyến cáo, nên đeo khẩu trang, đi ủng, đeo găng tay, mặc quần áo bảo hộ… ở nơi công cộng, công trường, nông trường, nông trại hay khi tham gia vệ sinh những nơi bão lũ, thiên tai, những nơi có phân gia súc, hoa màu, cây cối bị mục…

Ngoài ra, cần vệ sinh nhà cửa và thân thể sạch sẽ. Môi trường sống và làm việc cần thông thoáng, tránh tù hãm, tối tăm, ẩm thấp. Khi thấy một trong những dấu hiệu của bệnh cần đi kiểm tra tại các bệnh viện lớn có đủ năng lực chẩn đoán và điều trị.