Thông qua Đề án giao thông thông minh trên địa bàn Hà Nội

Trình bày Tờ trình, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho biết, theo quy hoạch định hướng phát triển Thủ đô trong thời gian tới, đến năm 2030, Hà Nội có quy mô dân số 12 triệu người, diện tích đất xây dựng đô thị 90.000ha; đến năm 2045 dân số 14,6 triệu người; diện tích đất xây dựng đô thị 120.000ha.

Trong nhiều năm qua, với sự quan tâm của Chính phủ cũng như những nỗ lực vượt bậc của nhân dân, các cấp chính quyền thành phố, Hà Nội bước đầu đã xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông vận tải theo quy hoạch ứng dụng công nghệ thông tin 2 trong công tác quản lý, điều hành giao thông.

Tuy nhiên, công tác đầu tư xây dựng và quản lý hệ thống giao thông vận tải hiện chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng lớn của người dân. Tình trạng ùn tắc giao thông, mất an toàn giao thông, ô nhiễm môi trường… là những thách thức lớn với các cơ quan quản lý giao thông thành phố.

Giải pháp hiệu quả cho những bài toán đó là ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào công tác quản lý, điều hành giao thông.

Qua kinh nghiệm thực tiễn triển khai trên thế giới cho thấy việc hình thành phát triển hệ thống giao thông thông minh (ITS) giữ vai trò quan trọng, có tính nền tảng và là một trong các trụ cột chính của Thành phố thông minh (không thể có được thành phố thông minh nếu không phát triển được hệ thống giao thông thông minh).

Vì vậy, việc triển khai đề án sẽ giải quyết các tồn tại, hạn chế hiện nay; hình thành hệ thống giao thông thông minh của thành phố theo các giai đoạn, thực hiện mục tiêu đến năm 2030 Hà Nội sẽ cơ bản trở thành Thành phố thông minh, hiện đại, từng bước kết nối với mạng lưới đô thị thông minh trong khu vực và thế giới; là công cụ quan trọng của cơ quan quản lý nhà nước trong công tác quản lý, điều hành giao thông. Do vậy, việc ban hành Nghị quyết thông qua Đề án “Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội” là hết sức cần thiết.

Mục tiêu định hướng phương án hình thành hệ thống giao thông thông minh cho thành phố Hà Nội theo từng giai đoạn cụ thể, trong đó có việc hình thành Trung tâm Quản lý điều hành giao thông chung của thành phố vào năm 2025; xác định được khung kiến trúc chung cho hệ thống giao thông thông minh và các chức năng chính cơ bản của hệ thống giao thông thông minh; định hướng các cơ chế, chính sách trong quản lý, đầu tư, khai thác, vận hành hệ thống; phân công trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện.

Nguyên tắc xây dựng đề án bảo đảm phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành, bảo đảm tính khoa học và thực tế; bảo đảm tính khả thi khi triển khai thực hiện; các ứng dụng của hệ thống giao thông thông minh thành phố phải có tính mở, cho phép người sử dụng có khả năng lựa chọn, ra quyết định, đồng thời bảo đảm sẵn sàng chia sẻ, phát triển.

Tuân thủ kiến trúc chính phủ điện tử, các nền tảng số quốc gia, kiến trúc tham chiếu cho hệ thống ITS trong nước TCVN 12836-1:2020 của Bộ Khoa học và Công nghệ, các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của Bộ Giao thông Vận tải, khung kiến trúc của thành phố thông minh.

Việc phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin theo đề án phải bảo đảm an toàn, an ninh thông tin của ngành, của các cá nhân, tổ chức, không để lộ lọt thông tin thuộc phạm vi bí mật nhà nước.

Huy động được đa dạng nguồn lực trong đầu tư hạ tầng giao thông thông minh; gắn kết hệ thống hạ tầng hiện hữu và hạ tầng đầu tư trong tương lai; đi trước đón đầu, ứng dụng các công nghệ khoa học mới, hiện đại; thuận tiện trong quản lý, khai thác, vận hành.

Nghị quyết cũng thông qua khung kiến trúc chung của hệ thống giao thông thông minh với một số nội dung như: Thu thập thông tin các nguồn dữ liệu về hệ thống giao thông thành phố; chia sẻ thông tin cho các cơ quan, tổ chức; xử lý, phân tích dữ liệu; bảo mật thông tin; giám sát giao thông; cung cấp thông tin giao thông; điều khiển giao thông; hỗ trợ xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông...

Về định hướng phát triển theo các giai đoạn, thành phố đề xuất lộ trình phát triển theo 3 giai đoạn, cụ thể như sau: Giai đoạn 1 từ năm 2025-2027, giai đoạn 2 từ năm 2028-2030, giai đoạn 3 sau năm 2030. Với mỗi giai đoạn đều đưa ra các phương án về nguồn vốn.

Trên cơ sở phân tích ưu, nhược điểm của các phương án, đề xuất giai đoạn 1 thực hiện theo hình thức thuê dịch vụ công nghệ thông tin, các giai đoạn tiếp theo khi hệ thống đã quen thuộc, công nghệ đã ổn định đề xuất phương án kết hợp đầu tư hạ tầng phần cứng kết hợp thuê hệ thống phần mềm và dịch vụ bảo hành, bảo trì hệ thống.