Tỷ phú Musk và ông Trump sẽ làm gì với Bộ Hiệu quả Chính phủ Mỹ mới thành lập?

Theo hãng tin AFP, ngày 12-11, ông Trump cho biết Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX, ông Elon Musk sẽ cùng doanh nhân người Mỹ Vivek Ramaswamy lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ.

Trong một tuyên bố, ông Trump nói: "Cùng nhau, hai người Mỹ tuyệt vời này sẽ mở đường cho chính quyền của tôi phá bỏ bộ máy chính phủ quan liêu, cắt giảm các quy định dư thừa, cắt giảm chi tiêu lãng phí và tái cấu trúc các cơ quan liên bang - điều thiết yếu cho 'phong trào Cứu nước Mỹ'".

Sau khi được bổ nhiệm, ông Musk đã tuyên bố trong một bài đăng trên mạng xã hội X: "Tất cả hành động của Bộ Hiệu quả Chính phủ sẽ được đăng trực tuyến để đảm bảo minh bạch tối đa. Khi nào người dân nghĩ rằng chúng tôi đang cắt giảm một điều gì quan trọng hoặc không cắt giảm một khoản chi tiêu lãng phí, hãy cho chúng tôi biết! Chúng tôi cũng sẽ có bảng xếp hạng cho các khoản chi tiêu vô lý nhất từ tiền thuế của các bạn".

Video bài đăng của ông Musk trên X (Nguồn: Reuters):

Theo tờ The Hill ngày 12-11, các hành động sau đây là những việc mà chương trình hiệu quả của ông Trump và ông Musk nên ưu tiên trong 100 ngày đầu.

Thứ nhất, chỉ đạo các cơ quan liên bang thực hiện ngay khuyến nghị của các cơ quan giám sát độc lập để tiết kiệm lên đến 208 tỷ USD. Hiện nay, Văn phòng Kiểm toán Chính phủ (GAO) cho biết có hơn 5.200 khuyến nghị dành cho các cơ quan liên bang nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động của chính phủ. Vào tháng 7, GAO ước tính người nộp thuế có thể tiết kiệm được từ 106 tỷ đến 208 tỷ USD nếu tất cả các khuyến nghị này được thực hiện.

Thanh tra Chính phủ cũng có 14.000 khuyến nghị nữa về hiệu quả chính phủ, có thể tiết kiệm thêm nếu được thực hiện. Chỉ đạo các lãnh đạo cơ quan liên bang xem xét và thực hiện tất cả các khuyến nghị liên quan đến hiệu quả có thể tiết kiệm hàng trăm tỷ USD.

Thứ hai, đệ trình một gói cải cách pháp lý lên Quốc hội nhằm thực thi các khuyến nghị giám sát đối với nhánh lập pháp. Không phải khuyến nghị nào của GAO mà nhánh hàng pháp cũng có thể thực hiện được. Một số cần thay đổi trong luật. Hiện tại, hơn 200 khuyến nghị của GAO dành cho Quốc hội vẫn còn đang để ngỏ. Nhiều khuyến nghị trong số này đề xuất các cơ hội tiết kiệm cho người nộp thuế, như cải cách mức thanh toán của chương trình Medicare có thể tiết kiệm 141 tỷ USD trong vòng một thập kỷ. Tổng cộng, thực thi các khuyến nghị của GAO dành cho Quốc hội có thể tiết kiệm gần 200 tỷ USD. Chính quyền ông Trump cũng có thể sẽ đệ trình lên Quốc hội một gói cải cách luật pháp để thực thi tất cả các biện pháp tiết kiệm chi phí này.

Thứ ba, khởi động một sáng kiến trên toàn chính phủ để giảm bớt ngay các quy định, hài hòa hóa và đơn giản hóa các thủ tục. Ông Trump có thể sẽ ban hành một sắc lệnh khôi phục chính sách “một vào, hai ra” trong nhiệm kỳ đầu nhằm ngăn số lượng quy định liên bang ngày càng nhiều. Tức là mỗi khi định ban hành một quy định mới thì phải loại bỏ hai quy định cũ nhằm giảm bớt tính phức tạp và cồng kềnh trong hệ thống quy định liên bang. Theo tờ The Hill, đây là một bước đi đúng đắn, nhưng Nhà Trắng có thể làm nhiều hơn nữa. Nhà Trắng nên theo đuổi các sáng kiến hài hòa hóa và tinh gọn quy định, tiếp tục một số chính sách tốt của chính quyền Tổng thống Joe Biden trong lĩnh vực này.

Ví dụ, chính quyền của ông Biden đã thực hiện một dự án để hài hòa hóa các quy định an ninh mạng liên bang nhằm giảm chi phí tuân thủ và thúc đẩy kết quả bảo mật tốt hơn. Dự án này, được Quốc hội ủng hộ, có thể là mô hình cho các nỗ lực hài hòa hóa quy định trong các lĩnh vực khác, như ngành năng lượng. Mô hình này có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo cơ hội thông qua duy trì lợi ích công cộng của các quy định trong khi giảm chi phí tuân thủ. Chính quyền của ông Trump cũng nên mở rộng sáng kiến “Dọn dẹp Quy định” của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, khởi đầu từ năm 2020, trong đó sử dụng trí tuệ nhân tạo để xem xét luật liên bang và hướng dẫn chính sách nhằm tìm ra các lĩnh vực có thể đơn giản hóa quy định.

Thứ tư, ban hành một sắc lệnh yêu cầu các cơ quan liên bang xác định khả năng sử dụng trí tuệ nhân tạo để đơn giản hóa bộ máy, bao gồm giảm lực lượng lao động liên bang ở các vị trí có thể tự động hóa. Trí tuệ nhân tạo có thể mang lại hiệu quả đáng kể cho lực lượng lao động. Phân tích gần đây của Accenture chỉ ra rằng khu vực công có tiềm năng thay đổi lớn, có 39% số giờ làm việc có khả năng tự động hóa hoặc tăng cường cao hơn. Nhà Trắng có thể chỉ đạo các cơ quan liên bang bắt đầu lên kế hoạch áp dụng AI trong lực lượng lao động, bao gồm cả việc xác định các rào cản trong sử dụng AI của các cơ quan liên bang. Đánh giá này nên bao gồm một dự báo về cắt giảm dịch vụ công có thể đạt được thông qua ứng dụng AI.

Thứ năm, bắt đầu một cuộc rà soát toàn diện ngân sách liên bang để xác định các chương trình trùng lặp hoặc lỗi thời.

Theo tờ The Hill, bốn điều đầu tiên có thể được thực hiện ngay lập tức để tăng cường các khoản tiết kiệm chi phí trong ngắn hạn và dài hạn. Trong thời gian dài hơn, chương trình hiệu quả của ông Trump nên thực hiện công việc khó khăn là xem xét tất cả các chương trình và hoạt động liên bang để xác định các chương trình trùng lặp, lỗi thời hoặc không cần thiết. Ví dụ, GAO đã tiết kiệm hơn 660 tỷ USD cho người nộp thuế bằng cách chỉ ra các chương trình trùng lặp trong 13 năm qua.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội gần đây cho biết Quốc hội đã phân bổ hơn 500 tỷ USD vào năm ngoái cho các chương trình đã hết hạn theo luật liên bang. Việc thực hiện một cuộc rà soát toàn diện để xác định các chương trình lãng phí hoặc lỗi thời có thể mang lại các khoản tiết kiệm hoặc thúc đẩy hành động của Quốc hội để cập nhật các chương trình nhằm phục vụ người dân Mỹ tốt hơn.

Ông Trump và Musk chắc chắn sẽ có một tầm nhìn táo bạo về những gì mà Bộ Hiệu quả Chính phủ có thể đạt được, bao gồm các cải cách rộng lớn, tổ chức lại và cắt giảm ngân sách liên bang. Tuy nhiên, các hành động đơn giản này trong 100 ngày đầu có thể tiết kiệm hàng trăm tỷ USD trong ngắn hạn và tạo đà quan trọng cho một dự án bốn năm nhằm thay đổi chính phủ liên bang.