Hà Nội hỗ trợ phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ: Sớm giải quyết các bất cập
Hà Nội là địa phương có nhiều cơ chế, chính sách trong việc hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ. Đến nay, thành phố đứng đầu cả nước về số lượng doanh nghiệp khoa học và công nghệ.
Tuy nhiên, nếu xét tỷ lệ doanh nghiệp khoa học và công nghệ trên tổng số doanh nghiệp của Hà Nội thì con số này còn thấp (giá trị điểm số là 0,8 - xếp thứ 48/63 tỉnh, thành phố), đòi hỏi cần có những giải pháp tháo gỡ các vướng mắc, bất cập.
Chưa xứng với tiềm năng
Thời gian qua, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nghiên cứu, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực hấp thụ công nghệ; quan tâm kết nối các doanh nghiệp, cá nhân với các nhà khoa học, chuyên gia, tổ chức khoa học và công nghệ; hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thiện công nghệ, phát triển sản phẩm mới làm cơ sở thành lập doanh nghiệp khoa học và công nghệ... Tính đến nay, Hà Nội đang đứng đầu toàn quốc về số lượng doanh nghiệp khoa học và công nghệ trên địa bàn với 168/800 doanh nghiệp khoa học và công nghệ của cả nước (chiếm 21%).
Các doanh nghiệp khoa học và công nghệ của Hà Nội đa phần là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Số doanh nghiệp có doanh thu trên 100 tỷ đồng còn khiêm tốn. Nhiều doanh nghiệp khoa học và công nghệ liên tục nghiên cứu, phát triển công nghệ, bổ sung danh mục sản phẩm hàng hóa, nhưng cũng nhiều doanh nghiệp sau chứng nhận lần đầu không bổ sung được danh mục sản phẩm hàng hóa, không phát triển được sản phẩm mới. Điều đó cho thấy sự phát triển không đồng đều của các doanh nghiệp khoa học và công nghệ trên địa bàn.
“Trong các kết quả khoa học và công nghệ hình thành nên doanh nghiệp khoa học và công nghệ, thì chỉ có khoảng 1/4 doanh nghiệp khoa học và công nghệ có sản phẩm từ bằng sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp. Số tài sản trí tuệ được thương mại hóa này chưa tương xứng với tiềm năng các tài sản trí tuệ của Hà Nội trong cơ sở dữ liệu của Cục Sở hữu trí tuệ. Đến nay, Hà Nội vẫn chưa có doanh nghiệp khoa học và công nghệ nào được hình thành các cơ sở ươm tạo công nghệ, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp hoặc vườn ươm của các trường đại học, cao đẳng”, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Quản lý công nghệ (Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội) Đỗ Hoàng Tú cho biết.
Phấn đấu hoàn thành mục tiêu
Theo báo cáo của Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội, số doanh nghiệp được hỗ trợ thông qua nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước còn khá khiêm tốn so với tổng số doanh nghiệp có hoạt động khoa học và công nghệ trên địa bàn và so với tổng số nhiệm vụ khoa học và công nghệ được phê duyệt hằng năm (năm 2023, có 4/41 nhiệm vụ do doanh nghiệp chủ trì, chiếm tỷ lệ 9,7%).
Nguồn kinh phí ươm tạo công nghệ của các doanh nghiệp khoa học và công nghệ chủ yếu (trên 90%) là kinh phí của doanh nghiệp, chỉ có 7,2% kết quả khoa học và công nghệ của doanh nghiệp là có sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước. Cơ chế, chính sách thu hút doanh nghiệp hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, thương mại hóa nghiên cứu còn thiếu và chưa đồng bộ. Thời gian để thực hiện các thủ tục để tuyển chọn, phê duyệt triển khai cũng như giao quyền sở hữu, sử dụng cho doanh nghiệp chiếm thời gian lớn trong vòng đời của sản phẩm. Trong khi đó, các doanh nghiệp cũng rất khó tiếp cận với các chính sách vay vốn tín dụng tại các quỹ đầu tư. Cơ chế cho vay của một số quỹ cũng chưa thu hút được doanh nghiệp.
“Số lượng doanh nghiệp được hưởng các chính sách ưu đãi so với tổng số doanh nghiệp khoa học và công nghệ của Hà Nội chiếm tỷ lệ chưa lớn. Hiện có 2 chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ đã triển khai được là về thuế thu nhập doanh nghiệp và về đất đai. Còn các chính sách ưu đãi về tín dụng, thuê đất, thuê mặt nước, chính sách ưu đãi về giá cho thuê đất tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, chính sách ưu tiên các trang thiết bị của phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia và các chính sách hỗ trợ dành cho hoạt động nghiên cứu và phát triển khác quy định trong Nghị định số 13/2019/NĐ-CP của Chính phủ về doanh nghiệp khoa học và công nghệ còn chung chung, chưa có hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục nhận ưu đãi và hậu kiểm ưu đãi để doanh nghiệp và cơ quan liên quan áp dụng, thực hiện chính sách”, ông Đỗ Hoàng Tú thông tin.
Để đạt được mục tiêu đến năm 2025 có 200 doanh nghiệp khoa học và công nghệ như Kế hoạch số 49/KH-UBND ngày 28-2-2020 của UBND thành phố Hà Nội về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ trên địa bàn thành phố đến năm 2025 đề ra, theo Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Quốc Hà, các sở, ngành, đơn vị liên quan cần quyết liệt triển khai các công việc đã được giao. Về phía mình, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục tìm kiếm và phát hiện các doanh nghiệp cần hỗ trợ; cập nhật cơ sở dữ liệu về doanh nghiệp khoa học và công nghệ; tổng hợp các khó khăn của doanh nghiệp khoa học và công nghệ báo cáo Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn tháo gỡ trong quá trình triển khai.