Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng nguồn lao động

Phát biểu thảo luận tại phiên họp, các đại biểu ghi nhận tình hình lao động, việc làm đã có nhiều chuyển biến tích cực.

9 tháng qua, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên là 52,5 triệu người, tăng hơn 210.000 người so với cùng kỳ năm 2023.

Lao động có việc làm là 51,4 triệu người, tăng 212.000 người, thu nhập bình quân tháng của người lao động tăng 519 nghìn đồng.

Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng, với quy mô dân số trong độ tuổi lao động dồi dào và tăng hằng năm. Tỷ lệ lao động Việt Nam có bằng, chứng chỉ đạt 28,1%, tăng 1,3 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.

Chỉ tiêu về tỷ lệ lao động qua đào tạo năm 2024 đạt 69%, có bằng cấp ước đạt trên 28%...

Tỷ lệ lao động tham gia bảo hiểm xã hội tăng 3,46% và tham gia bảo hiểm tự nguyện tăng 2,66%. Đặc biệt, lần đầu tiên trong những năm gần đây, tốc độ tăng năng suất lao động đạt 5,56%, vượt chỉ tiêu đề ra.

Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Đoàn Vĩnh Phúc), chất lượng cung lao động vẫn còn bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu; thị trường lao động chưa có sự cải thiện nhiều về chất lượng…

Từ thực tiễn trên, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh kiến nghị, Quốc hội và Chính phủ 4 giải pháp. Một là, nâng cao năng lực phân tích, dự báo, chú trọng tháo gỡ khó khăn trong tiếp cận tín dụng, tập trung cho sản xuất, kinh doanh và các lĩnh vực ưu tiên, có kế hoạch, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, định hướng tìm kiếm thị trường để giải quyết việc làm.

Hai là, tăng cường thông tin, tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp, hỗ trợ tạo việc làm cho thanh niên; gắn đào tạo nghề nghiệp với nhu cầu việc làm của doanh nghiệp và xã hội; chú trọng xã hội hóa dạy nghề, khuyến khích doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề; đổi mới nội dung, chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.

Ba là, đề nghị Chính phủ đánh giá việc thực hiện Quyết định số 522/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Đề án "Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025"; có giải pháp phân luồng triệt để 45% học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông được đào tạo nghề.

Bốn là, tăng cường hỗ trợ tín dụng cho thanh niên khởi nghiệp để tạo thêm việc làm, hoàn thiện chính sách hỗ trợ tín dụng cho thanh niên để tìm và tự tạo việc làm…

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn Bình Dương) cho rằng, cần tháo gỡ vướng mắc trong quy định về đào tạo nghề.

Hiện, tỷ lệ doanh nghiệp đào tạo nghề cho người lao động chỉ 36%. Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo nghề cho lao động còn phức tạp về thủ tục. Việc đặt hàng đào tạo chưa thu hút được doanh nghiệp khi còn có những rào cản về chi phí, trang thiết bị giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp…

Do vậy, đại biểu đề nghị, Chính phủ nghiên cứu, có chính sách cụ thể trong đào tạo nghề gắn với thực tiễn chất lượng nguồn lao động, thị trường lao động, cũng như đặc thù kinh tế - xã hội của từng địa phương.

Bên cạnh đó, cần đầu tư thiết bị máy móc hiện đại phục vụ cho giảng dạy ở các trường nghề để bảo đảm phù hợp với thực tế, xu hướng phát triển của xã hội, của doanh nghiệp, hạn chế lãng phí ở các cơ sở đào tạo. Đồng thời, tăng mức hỗ trợ học nghề đối với đối tượng lao động thất nghiệp.

Đại biểu Vương Quốc Thắng (Đoàn Quảng Nam) đề xuất, cần đầu tư cho khoa học, công nghệ từ nguồn ngân sách nhà nước. Trong đó, ưu tiên tối đa cho khu vực tập trung đội ngũ cán bộ nghiên cứu, đội ngũ tri thức và sản phẩm sáng tạo phục vụ cho đất nước.

Bên cạnh đó, xây dựng các cơ chế thuận lợi để thu hút nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước phục vụ cho nghiên cứu khoa học và đào tạo nhân lực chất lượng cao. Xây dựng các cơ chế, chính sách thúc đẩy nguồn thu bền vững ngoài học phí cho các cơ sở giáo dục đại học, giảm dần sự phụ thuộc vào học phí…