Thí điểm sinh hoạt Đảng ở khu chung cư, đô thị mới: Khẳng định vị thế trước "cơn lốc" đô thị hóa Bài 4: Dân số trẻ… nhưng chi bộ già!

Đó là tình trạng dân số trẻ, nhưng đa phần đảng viên cao tuổi và được miễn sinh hoạt; thiếu địa điểm sinh hoạt khiến nhiều cấp ủy loay hoay giải quyết.

Bất cập với mô hình tổ chức Đảng đô thị ở nông thôn

Chi bộ số 4 (xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì) được thành lập từ tháng 6-2023 trên cơ sở tách ra từ Chi bộ thôn Văn Điển với gần 150 đảng viên sinh hoạt. Bí thư Chi bộ số 4 Hoàng Văn Đặng chia sẻ, một trong những khó khăn đang phải đối mặt là tìm người tham gia cấp ủy. Thực tế cho thấy, đa phần những đảng viên đang sinh sống tại đây là người cao tuổi, trong khi người trẻ tuổi lại đi làm ăn xa, công việc có nhiều biến động, nên việc tìm nguồn kết nạp đảng viên mới không đơn giản.

Bí thư Chi bộ Hoàng Văn Đặng cho biết, chỉ có 12 đảng viên nhưng chi bộ đang đảm nhiệm vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị của 3 tòa nhà với hơn 420 hộ dân nên khối lượng công việc rất lớn. Việc sinh hoạt chi bộ hằng tháng cũng phải lựa chọn thời gian phù hợp với đối tượng đảng viên cao tuổi, thường là từ 20h của ngày cố định đầu tháng. Trong các buổi sinh hoạt, các đảng viên trẻ thường ngại phát biểu nên để duy trì thời gian sinh hoạt theo quy định đòi hỏi Bí thư Chi bộ phải nỗ lực nhiều trong việc xây dựng đề cương, chủ đề.

“Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là do chi bộ và ban quản trị nhà chung cư chưa xây dựng được quy chế phối hợp do vướng mắc các nội dung liên quan đến Quy ước, Hương ước của địa phương. Cùng với đó là những bất đồng liên quan đến kết dư Quỹ bảo trì nhà chung cư không thể đưa vào chi cho hoạt động của tổ dân phố”, Bí thư Chi bộ Hoàng Văn Đặng nêu thực tế.

Đến nay, huyện Thanh Trì đã thành lập 11 tổ chức Đảng với trên 500 đảng viên đang sinh sống tại các nhà chung cư cao tầng của 3 xã Tứ Hiệp, Tân Triều và Tả Thanh Oai. Trong đó, chỉ có 1 chi bộ của xã Tứ Hiệp có thành viên ban quản trị tòa nhà tại các chung cư này tham gia tổ trưởng tổ dân phố; Chi hội trưởng Phụ nữ, Bí thư Chi đoàn tham gia ban quản trị tòa nhà.

Phó Trưởng ban Tổ chức Huyện ủy Thanh Trì Nguyễn Thị Minh Bích cho biết, việc xây dựng, hình thành các khu chung cư trải qua nhiều giai đoạn phát triển theo quy định của pháp luật, thì quy định đối với các tiện ích phục vụ cư dân ở mỗi giai đoạn lại khác nhau dẫn đến việc thực hiện các quy định hiện hành còn nhiều bất cập. Cụ thể, ban quản trị nhà chung cư không quản lý về cư trú mà chỉ quản lý về vận hành tòa nhà. Hệ thống quản lý vận hành các nhà chung cư hiện còn tương đối độc lập, chưa gắn kết, phối hợp chặt chẽ với tổ dân phố và hệ thống chính trị cơ sở.

Đảng bộ xã Đa Tốn (huyện Gia Lâm) có 15 chi bộ với 611 đảng viên. Trong đó, Chi bộ thôn Lê Xá có 147 đảng viên, được chia thành hai tổ đảng. Trong đó, tổ 1 bao gồm các đảng viên trong khu dân cư của thôn Lê Xá với 57 đồng chí; còn tổ 2 bao gồm các đảng viên sống tại Khu đô thị Vinhomes Ocean Park với 90 đồng chí.

Chia sẻ những khó khăn từ thực tiễn với mô hình tổ chức Đảng ở chung cư nhưng lại nằm trên địa bàn ở nông thôn, Bí thư Đảng ủy xã Đa Tốn Nguyễn Xuân Thường cho biết, chi bộ có số lượng đảng viên đông do chuyển từ nhiều địa phương đến, khu vực rộng, sinh sống không tập trung, nhiều đảng viên trẻ đi làm xa. Vì thế, việc ban hành nghị quyết, giao nhiệm vụ cho các đảng viên trong tổ 2 không gắn liền với nhiều nhiệm vụ trọng tâm của thôn Lê Xá.

Khu đô thị Vinhomes Ocean Park trên địa bàn huyện Gia Lâm theo thiết kế có khoảng 90.000 người, hiện tại ước tính đã có trên 50.000 người từ khắp mọi miền đã về sinh sống và làm việc. Hiện nay, xã chưa thành lập được tổ dân phố nên việc quản lý nhà nước gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, việc tổ chức sinh hoạt chi bộ theo hình thức tổ đảng chỉ thực hiện 3 lần trong năm, các lần sinh hoạt có biểu quyết đánh giá chất lượng chung thì vẫn phải sinh hoạt chung.

“Việc tổ chức sinh hoạt của chi bộ khó phù hợp với đặc điểm tình hình đảng viên ở đơn vị khác nhau, chất lượng sinh hoạt không cao, đây chỉ là giải pháp tạm thời khi chưa có đơn vị hành chính. Vì thế, chúng tôi kiến nghị các cấp sớm thành lập tổ dân phố, chi bộ, các tổ chức chính trị - xã hội trong Khu đô thị Vinhomes Ocean Park để thuận lợi cho công tác quản lý”, Bí thư Đảng ủy xã Đa Tốn Nguyễn Xuân Thường nêu ý kiến.

Quan tâm gỡ khó từ cơ sở

Bí thư Chi bộ 17 (Đảng bộ phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng) Lê Huy Khôi cho rằng, việc quản lý “siêu chi bộ” tại khu đô thị không đơn giản vì ban quản trị nhà chung cư không nằm trong hệ thống chính trị mà hoạt động theo các quy định pháp luật. Hiện tại Chi bộ 17 có 394 đảng viên, nhưng đại bộ phận là cán bộ hưu trí và một số ít làm ăn tự do, trong khi số đông đảng viên có tâm lý được xả hơi nên tính chiến đấu của một tỷ lệ khá lớn số đảng viên có nhiều biểu hiện giảm sút.

Theo Bí thư Chi bộ Lê Huy Khôi, trên địa bàn không có hội trường nào có diện tích đủ họp chi bộ. Nhà sinh hoạt cộng đồng bố trí thêm bàn ghế ngoài hành lang cũng chỉ ngồi được trên 200 đồng chí. Thời gian họp chi bộ dài lắm cũng chỉ vài tiếng đồng hồ, số ý kiến phát biểu không được nhiều, hạn chế đến việc phát huy dân chủ trong Đảng. Vì thế, việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cán bộ và đảng viên thông qua sinh hoạt chi bộ gặp nhiều khó khăn.

“Chi bộ lãnh đạo phong trào tại 11 tòa nhà chung cư. Tuy nhiên, tại tầng hầm có hệ thống siêu thị rộng lớn, hàng vạn khách vãng lai và phương tiện cơ giới ra vào hằng ngày, liên quan đến bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn, an toàn cháy nổ. Nếu xảy ra sự cố thì ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, tài sản và đời sống của cư dân nhưng không có cơ chế gì phối hợp các lực lượng trên địa bàn. Trong khi đó, trách nhiệm của chi bộ đối với các tình huống đó thì không có quy định, hướng dẫn”, Bí thư Chi bộ Lê Huy Khôi nêu khó khăn.

Để các chi bộ Đảng ở chung cư, khu đô thị mới hoạt động hiệu quả hơn nữa, Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Hai Bà Trưng Trần Quyết Thắng cho rằng, cần nâng cao hiệu quả phối hợp của các cấp chính quyền và các ngành trong công tác quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư. Trong đó, lãnh đạo, chỉ đạo các phường vận động, bố trí cán bộ, đảng viên tham gia vào ban quản trị tại các nhà chung cư, không để những người có động cơ vụ lợi, không đủ năng lực, đạo đức ứng cử vào ban quản trị gây mất đoàn kết nội bộ.

“Cần tiếp tục chỉ đạo thành lập chi bộ đảng, ban công tác mặt trận, chi hội đoàn thể gắn với các nhà chung cư theo quy định. Trong đó, chủ động lựa chọn những cán bộ, đảng viên, cư dân có năng lực, trình độ, kinh nghiệm, uy tín, trách nhiệm cao tham gia quản lý, vận hành nhà chung cư”, đồng chí Trần Quyết Thắng đề xuất.

Theo Phó Trưởng ban Tổ chức Huyện ủy Thanh Trì Nguyễn Thị Minh Bích, để nâng cao chất lượng tổ chức Đảng ở các chung cư, khu đô thị cần thực hiện có hiệu quả công tác phối hợp của các cấp chính quyền và các ngành trong công tác quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư. Trong đó, cần tập trung xây dựng hệ thống chính trị ở chung cư và vận động, bố trí cán bộ, đảng viên tham gia vào ban quản trị tại các nhà chung cư. Đặc biệt là tuyên truyền, làm tốt công tác phát triển đảng viên, đoàn viên, hội viên trong các khu chung cư...

Qua khảo sát của phóng viên, nhiều chi bộ đảng ở chung cư kiến nghị có điểm sinh hoạt cố định để thuận tiện cho các đảng viên sinh hoạt hằng tháng; đối với những “siêu chi bộ” cần có cơ chế, chế độ phụ cấp cho các tổ trưởng tổ đảng…

Ngoài ra, theo Phó Bí thư Thường trực Quận ủy Long Biên Ngô Mạnh Điềm, cần tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền phổ biến quán triệt quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng nhà chung cư, trong đó chú trọng đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến phù hợp với đặc thù của từng loại hình chung cư trên địa bàn. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành, thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng nhà chung cư trên địa bàn. Qua đó kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh; kiến nghị, đề xuất của cư dân. Đặc biệt là kiên quyết xử lý các vi phạm của tổ chức, cá nhân; quan tâm công tác tập huấn cho thành viên các ban quản trị nhà chung cư.

(Còn nữa)