Dấu mốc lịch sử cho Mexico

Bà Claudia Sheinbaum, 62 tuổi, chính thức nhậm chức Tổng thống Mexico sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống mới rồi, kế nhiệm Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador. Nhiệm kỳ của tổng thống Mexico kéo dài 6 năm và tổng thống đương nhiệm không được tái ứng cử tổng thống.

Ở Mexico, ai cũng biết bà Sheinbaum là người được ông Obrador gây dựng làm người kế nhiệm. Và một phần lý do thắng cử của bà Sheinbaum trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua có nguyên do quyết định ở mức độ tín nhiệm rất cao, tới 80%, của ông Obrador trong dân chúng Mexico. Mexico có hơn 130 triệu dân và là nền kinh tế lớn thứ 12 trên thế giới, có đường biên giới dài với Mỹ.

Trong 6 năm cầm quyền vừa qua ở Mexico, ông Obrador đã thành công trong việc giúp đất nước này công bằng hơn về xã hội và chính trị nội bộ, đã thực hiện nhiều chương trình phúc lợi xã hội, tăng mức lương tối thiểu, áp dụng lương hưu cơ bản cho người cao tuổi...

Bà Sheinbaum được lợi nhiều từ sự tín nhiệm và mến mộ của dân chúng dành cho ông Obrador. Cũng chính vì thế mà không khó hiểu khi ngay trong những phát biểu đầu tiên sau khi chính thức nhậm chức Tổng thống Mexico, bà Sheinbaum đã quả quyết sẽ tiếp tục chính sách cầm quyền của ông Obrador. Những chính sách này mang nội dung và dấu ấn đặc trưng của hệ quan điểm cánh tả ở Mexico và khu vực Mỹ Latinh.

Trong chương trình cầm quyền bao gồm 100 điểm được bà Sheinbaum công bố sau nghi lễ nhậm chức cũng toát lên chủ định này. Sự khác biệt đáng kể lớn nhất so với người tiền nhiệm hiện tại xem ra mới chỉ có trên lĩnh vực chống biến đổi khí hậu. Bà Sheinbaum chủ trương thúc đẩy mạnh mẽ, sâu rộng và triệt để việc sử dụng năng lượng sạch và năng lượng tái tạo, đưa ra chương trình chế tạo một loại xe ô tô điện nhỏ.

Người phụ nữ này giờ phải kế thừa không ít vấn đề nan giải, phức tạp và nhạy cảm về chính trị - xã hội nội bộ ở Mexico mà người tiền nhiệm vẫn chưa giải quyết ổn thỏa và dứt điểm hoặc vẫn chưa giải quyết được. Trong số những vấn đề ấy, nghiêm trọng nhất và nhiều rủi ro nhất đối với thành công của người kế nhiệm trong nhiệm kỳ tổng thống 6 năm tới là tình trạng tội phạm vẫn trầm trọng và đang gia tăng; là những cuộc chiến giữa các băng đảng tội phạm và buôn bán ma túy ở Mexico, xử lý những khúc mắc trong mối quan hệ giữa Mexico và Mỹ.

Hiện nay, chủ đề nội dung về người tị nạn, di cư và nhập cư vào Mỹ đi qua biên giới giữa Mỹ và Mexico đặc biệt nổi cộm trong cuộc vận động tranh cử tổng thống ở nước Mỹ. Nếu cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại cầm quyền, dự báo bà Sheinbaum sẽ gặp nhiều khó khăn và khó xử với ông Trump. Phó Tổng thống Mỹ đương nhiệm Kamala Harris mà đắc cử tổng thống thì Mỹ cũng sẽ chặt chẽ và hành động cứng rắn hơn trong việc ngăn chặn dòng người tị nạn, di cư vượt qua biên giới giữa Mỹ và Mexico để nhập cảnh vào Mỹ. Cho nên, xử lý quan hệ của Mỹ với Mexico trong thời gian tới sẽ là thách thức đối ngoại lớn nhất đối với bà Sheinbaum.

Bà Sheinbaum đã tạo nên dấu mốc lịch sử mới cho Mexico nhưng không dễ kiến tạo nên thời kỳ lịch sử mới cho Mexico. Với bà Sheinbaum trên cương vị tổng thống, Mexico trước mắt chưa có điều chỉnh đáng kể về đối nội cũng như đối ngoại. Cánh tả tiếp tục thắng thế ở Mexico và điều này sẽ tác động mạnh mẽ hơn trước tới cục diện chính trị ở khu vực Trung và Nam Mỹ.