Tìm bản sắc cho kiến trúc đô thị Hà Nội: Thành phố Bath (Anh): Nơi quá khứ hòa quyện cùng nhịp sống hiện đại
Bath, viên ngọc quý ẩn mình giữa những ngọn đồi thoai thoải ở Somerset phía tây nam nước Anh, là một thành phố cổ kính.
Nét kiến trúc đậm chất La Mã đan xen với sự sang trọng của phong cách kiến trúc Georgian cùng những viên đá màu mật ong, được gọi là đá Bath, đặc trưng nơi đây, đã tạo nên một thành phố tuyệt đẹp. Là di sản thế giới được UNESCO công nhận, Bath hướng tới tương lai bằng những quy định bảo tồn kiến trúc một cách nghiêm ngặt.
Bath có bề dày lịch sử hàng nghìn năm, nổi tiếng với nguồn nước khoáng nóng tự nhiên đã được người La Mã phát hiện và sử dụng để thư giãn, chăm sóc sức khỏe. Ngày nay, bể tắm khoáng La Mã ở Bath là điểm đến ưa thích của hàng triệu người mỗi năm. Tuy nhiên, còn một điều khiến Bath trở nên đặc biệt, đó là lối kiến trúc độc đáo đã được bảo tồn và phát huy giá trị qua nhiều thế kỷ.
Đá Bath là một loại đá vôi đẹp, tông màu ấm; vào khoảng thế kỷ XVIII, một số kiến trúc sư có tầm nhìn, trong đó có kiến trúc sư nổi tiếng John Wood đã khiến loại đá này trở thành vật liệu xây dựng đặc trưng ở đây. Những dãy nhà lớn, từ hình lưỡi liềm đến hình vuông đã được xây dựng theo kiến trúc Georgian, tất cả đều được chế tác tỉ mỉ từ đá Bath. Sự nhất quán về chất liệu và phong cách kiến trúc đã giúp cảnh quan thành phố rõ tính liên kết, gây ấn tượng về mặt thị giác.
Không như nhiều thành phố ẩn chứa xung đột giữa nét hiện đại với các kho tàng lịch sử, Bath áp dụng cách tiếp cận chủ động để giữ gìn vẻ đẹp cổ kính. Thành phố thực thi các quy định về quy hoạch nghiêm ngặt để đảm bảo các công trình mới tôn trọng và bổ sung cho kiến trúc Georgian hiện có. Những quy định này như lời cam kết bảo tồn linh hồn của thành phố thông qua kiến trúc.
Nền tảng của các quy định tập trung vào việc tiếp tục sử dụng đá Bath như một vật liệu mang tính bắt buộc. Các tòa nhà mới phải kết hợp sử dụng loại đá vôi vàng này để đảm bảo bảng màu đặc trưng của thành phố được thống nhất.
Các công trình hiện đại nổi bật như những tòa nhà trọc trời, những biệt thự lộng lẫy không được hoan nghênh ở thành phố này. Thay vào đó, công trình hiện đại phải trở thành một thể gắn kết với thành phố, giúp màu sắc ấm áp của những viên đá được bảo tồn và phát triển, trở thành một phần của truyền thống xây dựng nơi đây. Chiều cao của tòa nhà, kiểu dáng cửa sổ và tỷ lệ tổng thể được xem xét cẩn thận để thể hiện nét thẩm mỹ của phong cách Georgian.
Hãy tưởng tượng về một tòa nhà hiện đại được trang trí bằng cửa sổ trượt lên xuống lớn tương tự như cửa sổ của những ngôi nhà phố trang nhã đã được xây dựng cách nay nhiều thế kỷ. Đó không phải là sự bắt chước, mà là sự hòa hợp giữa quá khứ và hiện tại.
Các quy định quy hoạch của thành phố cũng xem xét kết cấu đô thị hiện có. Các dự án phát triển mới phải tích hợp liền mạch với bố cục đường phố và quảng trường đã được thiết lập. Một tòa nhà mới có thể được thiết kế uốn lượn duyên dáng theo hình lưỡi liềm, lặp lại nhịp điệu của kiến trúc xung quanh, đảm bảo sự hài hòa cho dòng chảy cảnh quan thành phố. Sự chú ý tỉ mỉ đến từng chi tiết đảm bảo rằng ngay cả những bổ sung hiện đại cũng góp phần tạo nên nét độc đáo của thành phố.
Bằng cách thực hiện các biện pháp nói trên, Bath không trở thành một bảo tàng bị đóng băng theo thời gian. Thay vào đó, thành phố phát triển mạnh như một không gian sôi động, tôn trọng di sản đồng thời cởi mở đón nhận tương lai. Các tiện nghi và hoạt động kinh doanh hiện đại tìm thấy vị trí của mình trong khuôn khổ kiến trúc Georgian, các quán cà phê dọc các quảng trường, phòng trưng bày nghệ thuật đương đại ẩn mình trong các tòa nhà lịch sử, tất cả đều chứng minh rằng Bath là một thành phố lịch sử nhưng vẫn phù hợp với nhịp sống toàn cầu.
Tiến sĩ Jane Wacher, một chuyên gia về kiến trúc Georgian tại Đại học Bath, cho biết: “Sự độc đáo của Bath nằm ở tính nhất quán. Việc sử dụng đá Bath khắp thành phố tạo ra hiệu ứng thống nhất, trong khi việc quy hoạch tỉ mỉ các đường phố và quảng trường đảm bảo cảm giác trật tự và hài hòa. Đó là minh chứng cho tầm nhìn của các kiến trúc sư đã định hình nên thành phố và đó là điều vẫn tiếp tục được trân trọng ngày hôm nay”.
Tóm lại, Bath là một thành phố vượt thời gian. Sự hiện diện của Nhà tắm La Mã, một minh chứng cho nguồn gốc xa xưa của thành phố, hoàn toàn trái ngược với hình lưỡi liềm mang phong cách Georgian. Tất cả cùng tồn tại một cách hòa bình, mỗi thời đại thì thầm câu chuyện của mình qua ngôn ngữ kiến trúc độc đáo. Tu viện Gothic Bath tráng lệ bổ sung thêm một lớp nữa cho tấm thảm kiến trúc của thành phố, thể hiện sự phát triển của phong cách kiến trúc theo thời gian.
Những phong cách kiến trúc khác nhau được đặt cạnh nhau, không bất hòa mà như một cuộc đối thoại hấp dẫn, một minh chứng cho lịch sử phong phú của thành phố. Đó là nơi mà lịch sử hiện hữu trên từng viên đá màu vàng, một minh chứng cho cam kết vững chắc của thành phố đối với sự hài hòa về kiến trúc. Tính hiện đại hòa cùng quá khứ tạo nên một không gian sôi động vượt thời gian và không ngừng phát triển.