Nhanh chóng đưa Luật Thủ đô (sửa đổi) vào cuộc sống
Tại hội nghị giao ban công tác quý II-2024 giữa Thường trực HĐND thành phố với Thường trực HĐND các quận, huyện, thị xã sáng 2-8, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Phạm Quí Tiên đã quán triệt các nội dung về Luật Thủ đô, các luật, nghị quyết thông qua tại kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khóa XV; đồng thời, triển khai kế hoạch của Thường trực HĐND thành phố về thi hành Luật Thủ đô 2024.
Luật Thủ đô sửa đổi được thông qua gồm 7 chương, 54 điều (tăng 3 chương, 27 điều so với Luật Thủ đô 2012). Luật Thủ đô (sửa đổi) quy định vị trí, vai trò của Thủ đô; chính sách, trách nhiệm xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô.
Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phạm Quí Tiên nhấn mạnh, Luật Thủ đô (sửa đổi) có 1 điều riêng về nguyên tắc áp dụng Luật Thủ đô, trong đó xác định ưu tiên áp dụng Luật Thủ đô trong trường hợp có quy định khác về cùng một vấn đề với luật, nghị quyết khác. Luật, nghị quyết ban hành sau ngày Luật Thủ đô (sửa đổi) có hiệu lực, có quy định khác về cùng một vấn đề với Luật Thủ đô (sửa đổi), thì phải quy định cụ thể việc áp dụng pháp luật trong luật, nghị quyết đó; nếu không quy định nhưng xét thấy cần thiết thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định trên cơ sở đề nghị của Chính phủ và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Luật cũng quy định tổ chức chính quyền ở Hà Nội được tổ chức theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Theo đó, chính quyền địa phương ở thành phố Hà Nội, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố, xã, thị trấn là cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND; chính quyền địa phương ở phường tại Hà Nội là UBND phường.
Luật quy định HĐND thành phố được bầu 125 đại biểu (tăng 30 đại biểu so với hiện tại), trong đó có ít nhất 25% hoạt động chuyên trách. Thường trực HĐND thành phố Hà Nội hoạt động chuyên trách có không quá 11 thành viên, gồm chủ tịch, không quá 3 phó chủ tịch (tăng 1 phó chủ tịch và 4 thành viên thường trực HĐND thành phố); các ban của HĐND thành phố được thành lập không quá 6 ban (tăng tối đa 2 ban so với nhiệm kỳ này).
HĐND quận, thị xã có 2 phó chủ tịch (tăng 1); tổng số đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách không quá 9 người do HĐND quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố quyết định (tăng 3 người so với số tối đa theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương); được thành lập không quá 3 ban để tham mưu về các lĩnh vực cụ thể (tăng 1). Ban có thể có Ủy viên hoạt động chuyên trách do HĐND quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố quyết định (hiện nay chưa có quy định này).
Phó Chủ tịch HĐND quận Bắc Từ Liêm Nguyễn Thị Thủy cho biết, từ ngày Luật Thủ đô sửa đổi được thông qua, cán bộ và nhân dân quận Bắc Từ Liêm mong chờ luật được hiện thực hóa và tạo ra những đặc thù để đáp ứng yêu cầu quản lý đô thị đặc thù. Để Luật sớm phát huy hiệu quả, các cơ quan, đơn vị mong muốn sớm cụ thể hóa các quy định của luật (Khoản 6, Điều 14; Điều 15, 17, 18, 19).
Đặc biệt khi không còn HĐND phường, chức năng giám sát của HĐND phường do HĐND quận thực hiện. Việc tăng lượng cán bộ chuyên trách (thêm 1 phó chủ tịch và 2 ủy viên ban HĐND) là điều rất phù hợp với mong mỏi của HĐND các quận. “Thường trực HĐND quận mong muốn sớm có hướng dẫn nội dung này vì nhu cầu công việc hiện nay rất lớn, nếu hiện thực hóa được quy định này sớm sẽ giúp thực hiện nhiệm vụ của HĐND thuận lợi, hiệu quả hơn”, đồng chí Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh.
Bí thư Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Tây Hồ Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh: "Luật Thủ đô 2024 được ban hành, điểm phấn khởi là việc đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền. Đặc biệt, Luật Thủ đô đã giao HĐND thành phố cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực trong thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền, để tránh lạm dụng ủy quyền tràn lan".
Đồng chí Lê Thị Thu Hằng cho rằng, Luật có nêu về tăng số lượng đại biểu chuyên trách các cấp HĐND thành phố, quận, huyện. Để Luật đi vào đời sống, mong muốn kịp thời có hướng dẫn thực hiện bố trí cán bộ, biên chế, vị trí việc làm cũng như định hướng nhân sự tham gia cấp ủy trong nhiệm kỳ tới.
Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Ba Đình Nguyễn Công Thành cho rằng, để triển khai Luật Thủ đô một cách chất lượng, hiệu quả, thành phố sớm ban hành kế hoạch và hướng dẫn cho các quận, thị xã về mô hình tổ chức; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung Luật Thủ đô; rà soát từng lĩnh vực để xác định các nhiệm vụ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và quy định theo thẩm quyền được giao trong Luật Thủ đô. Các hướng dẫn triển khai kế hoạch cần phải chặt chẽ, đồng bộ, đảm bảo tính khả thi cao, đặc biệt là các chính sách liên quan đến công tác cán bộ, phát triển đô thị, đầu tư công, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.