Các di tích lịch sử - văn hóa ở Hà Nội thu 672 tỷ đồng tiền công đức, tài trợ
7 tỉnh, thành phố có số thu trên 200 tỷ đồng, gồm: Hà Nội 672 tỷ đồng, Hải Dương 278 tỷ đồng, An Giang 277 tỷ đồng, Bắc Ninh 269 tỷ đồng.
Số liệu trên được đưa ra tại báo cáo kết quả kiểm tra tổng thể việc quản lý tiền công đức, tài trợ tại các di tích lịch sử - văn hóa trên phạm vi toàn quốc năm 2023, do Bộ Tài chính công bố ngày 26-6.
Theo báo cáo của các địa phương, cả nước hiện có 31.211 di tích lịch sử - văn hóa (tổng cộng 31.581 di tích thành phần), trong đó có 206 di tích quốc gia đặc biệt, 3.875 di tích quốc gia, 10.963 di tích cấp tỉnh và 16.167 di tích được đưa vào danh mục kiểm kê của địa phương. Về cơ bản, các di tích đều có người đại diện hoặc ban quản lý chịu trách nhiệm về hoạt động tại di tích.
Về thu, chi tiền công đức, tài trợ năm 2023, trong tổng số 31.581 di tích thành phần, có 15.324 di tích (49%) có số liệu thu, chi tiền công đức, tài trợ. Số còn lại không báo cáo, chủ yếu là di tích tư nhân, nhà thờ dòng họ, di tích đặc thù không có công đức, tài trợ...
Tổng số tiền thực thu trong năm 2023 là 4.100 tỷ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng; tiền công đức, tài trợ cho hoạt động tôn giáo). Trong đó, số thu tại các di tích là cơ sở tín ngưỡng 3.062 tỷ đồng (75%).
Có 63 di tích thu trên 5 tỷ đồng, trong đó có 28 di tích thu trên 10 tỷ đồng, cao nhất là 7 di tích thu trên 25 tỷ đồng, gồm: Miếu Bà Chúa Xứ ở Châu Đốc, An Giang 220 tỷ đồng; đền Bảo Hà ở Bảo Yên, Lào Cai thu 71 tỷ đồng; Khu di tích lịch sử Nhà tù Côn Đảo ở Bà Rịa -Vũng Tàu thu 34 tỷ đồng; đền Sòng Sơn ở Bỉm Sơn, Thanh Hóa thu 28 tỷ đồng; Đền Hùng ở Phú Thọ thu 26 tỷ đồng; đình La Khê ở Hà Đông, Hà Nội thu 28 tỷ đồng và đền trình Ngũ Nhạc, chùa Hương, ở Mỹ Đức, Hà Nội thu 33 tỷ đồng.
Số thu tại các di tích là cơ sở tôn giáo đạt 1.038 tỷ đồng (25%). Có 15 di tích thu trên 5 tỷ đồng, trong đó chỉ có 4 di tích thu trên 10 tỷ đồng.
7 tỉnh, thành phố có số thu trên 200 tỷ đồng, gồm: Hà Nội 672 tỷ đồng, Hải Dương 278 tỷ đồng, An Giang 277 tỷ đồng, Bắc Ninh 269 tỷ đồng, Hưng Yên 242 tỷ đồng, Nam Định 215 tỷ đồng. Tỉnh Quảng Ninh được giao thực hiện thí điểm việc kiểm tra, số thu 4 tháng đầu năm 2023 trên 67 tỷ đồng (đã bổ sung số thu tại chùa Ba Vàng và một số di tích), ước thu cả năm trên 200 tỷ đồng.
9 tỉnh, thành phố có số thu trên 100 tỷ đồng đến dưới 200 tỷ đồng.
Tổng số chi trong năm 2023 là 3.612 tỷ đồng (một số địa phương có số chi cao hơn số thu do sử dụng số dư năm 2022 chuyển sang). Số tiền còn dư đến cuối năm 2023, được chuyển sang năm 2024 để tiếp tục sử dụng cho việc bảo vệ, phát huy giá trị di tích và tổ chức lễ hội.
Theo đánh giá, trong điều kiện cân đối ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn, chi ngân sách dành cho lĩnh vực văn hóa hằng năm còn khiêm tốn, tiền công đức, tài trợ tại các di tích lịch sử - văn hóa là nguồn tài chính rất quan trọng, đóng góp tích cực cho việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Việc quản lý tiền công đức, tài trợ tại các di tích đã và đang có sự chuyển biến tích cực theo hướng công khai, minh bạch kể từ khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 04/2023/TT-BTC ngày 19-1-2023.