Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez: Liệu có vượt qua cuộc “sát hạch” tại Catalonia?

Tuy nhiên, sự chia rẽ giữa liên minh cầm quyền cánh tả với phe cánh hữu đối lập vẫn được coi là nguy cơ có thể làm lung lay chính phủ do liên minh cầm quyền chỉ chiếm thiểu số trong quốc hội. Cuộc bầu cử địa phương tại Catalonia được cho là chìa khóa giúp ông Pedro Sánchez giải quyết được tình thế khó khăn này.

Mới đây, một tòa án ở thủ đô Madrid đã cáo cuộc bà Begona Gomez - phu nhân Thủ tướng Pedro Sánchez lợi dụng ảnh hưởng để đổi lấy lợi ích và tham nhũng trong hoạt động kinh doanh. Theo báo chí địa phương, các nhà điều tra đang xem xét quan hệ của bà Begona Gomez với một số công ty tư nhân nhận được tiền hoặc hợp đồng từ chính phủ, trong đó có Tập đoàn Du lịch Tây Ban Nha Globalia, công ty sở hữu hãng hàng không Air Europa. Phu nhân thủ tướng được cho là đã gặp riêng giám đốc điều hành Globalia năm 2020, khi tập đoàn này đang đàm phán gói cứu trợ hàng triệu USD với chính phủ giữa đại dịch Covid-19. Chính phủ của Thủ tướng Pedro Sánchez sau đó tuyên bố thành lập quỹ trị giá 10 tỷ euro để hỗ trợ các công ty chiến lược bị ảnh hưởng nặng nề nhất do đại dịch. Tháng 11-2020, nội các Tây Ban Nha phê duyệt khoản cứu trợ 475 triệu euro cho Air Europa, công ty lớn đầu tiên của nước này nhận được tiền hỗ trợ.

Những lùm xùm xung quanh vụ việc nói trên có thể là nguyên nhân gây ảnh hưởng tới kết quả cuộc bầu cử hội đồng địa phương tại Catalonia vào ngày 12-5 tới. Đây là khu vực tự trị giàu có mà đảng Công nhân Xã hội Tây Ban Nha (PSOE) của Thủ tướng Pedro Sánchez kỳ vọng giành được nhiều phiếu bầu để cải thiện thế thiểu số trong quốc hội và nâng cao quyền lực trên toàn quốc. Nếu số phiếu bầu không đạt được như mong muốn, kết quả này có thể tác động theo chiều hướng tiêu cực tới liên minh chính phủ cầm quyền đang ở thế mong manh.

Cụ thể, PSOE cần giành được ít nhất 68 ghế để chiếm đa số trong hội đồng vùng Catalonia mới có thể không phải dựa vào liên minh với các đảng khác để tự thành lập chính quyền. Kết quả thăm dò dư luận hiện nay vẫn cho thấy xu hướng có lợi đối với PSOE khi ứng cử viên của đảng này là Salvador Illa đang dẫn đầu. Trong khi đó, ứng cử viên của đảng Esquerra Republica de Catalunya (ERC) và đảng Junts đang bám đuổi nhau ở vị trí thứ hai.

Theo các nhà phân tích, sở dĩ kết quả cuộc bầu cử địa phương sắp tới có ý nghĩa quan trọng với Thủ tướng Pedro Sánchez bởi hiện liên minh cầm quyền PSOE - Sumar chỉ nắm giữ 152/350 ghế trong quốc hội. Để thông qua những chính sách điều hành đất nước, chính phủ cần phải đàm phán để giành được sự ủng hộ của 6 đảng nhỏ khác gồm: ERC và Junts từ Catalonia; PNV và EH Bilu từ xứ Basque; BNG từ Galicia; Coalicion Canaria từ quần đảo Canary. Điều gây tranh cãi là để đạt được 14 phiếu ủng hộ của 2 đảng ERC và Junts, Thủ tướng Pedro Sánchez đã phải chấp nhận ký một thỏa thuận ân xá đối với hàng trăm nhà hoạt động theo chủ nghĩa ly khai hàng đầu ở Catalonia vốn đang gặp rắc rối pháp lý sau cuộc trưng cầu dân ý trái phép đòi độc lập năm 2017. Vụ việc này đã gây ra cuộc khủng hoảng lớn nhất ở Tây Ban Nha trong nhiều thập kỷ. Danh sách những nhân vật đáng chú ý có cựu Thủ hiến Catalonia Carles Puigdemont, người dẫn đầu phong trào ly khai, bị kết án vắng mặt 13 năm tù, đang sống lưu vong ở Bỉ.

Đây là “điểm yếu” mà đảng Nhân dân (PP) và đảng cực hữu Vox đối lập thường xuyên nhằm vào để hạ thấp uy tín của PSOE bất chấp trong thời kỳ Thủ tướng Pedro Sánchez nắm quyền 5 năm qua, Tây Ban Nha đã gặt hái được nhiều thành tựu đáng kể. Họ cáo buộc Thủ tướng Pedro Sánchez bỏ qua lợi ích của đất nước để duy trì quyền lực. Đặc biệt, các cơ quan tư pháp và Hiệp hội Luật sư lo ngại động thái của Thủ tướng Pedro Sánchez sẽ làm xói mòn tính nghiêm minh của luật pháp ở Tây Ban Nha.

Chiến thắng cho PSOE sẽ giúp chứng minh tính đúng đắn của chính sách hòa giải với các đảng đòi Catalonia ly khai, vốn gây tranh cãi mạnh mẽ trong nội bộ Tây Ban Nha gần một năm qua. Nó cũng giúp củng cố vị trí của Thủ tướng Pedro Sánchez và khiến ông cảm thấy yên tâm hơn về xu hướng ủng hộ của các đảng nhỏ tại khu vực này.