Lao động có tay nghề, chuyên môn cao chỉ chiếm 11,67%

Theo Báo cáo Tổng chỉ số nguồn nhân lực năm 2022 của Tập đoàn ManpowerGroup, Việt Nam hiện có một lực lượng lao động dồi dào với khoảng 50,74 triệu người trong độ tuổi lao động.

Một chỉ số đáng lưu ý khác của lao động Việt Nam là tỷ lệ lao động phi chính thức chiếm đến 55% tổng lực lượng lao động. Lực lượng này thường không có hợp đồng lao động và khả năng được bảo hiểm xã hội rất hạn chế. Theo Tổng cục Thống kê, năm 2020 và 2021, đã chứng kiến tỷ lệ lao động phi chính thức tăng cao. Việc chuyển đổi sang chính thức để giúp nhóm lao động này bảo đảm an sinh việc làm và khai thác hết tiềm năng sẽ là một thách thức lớn đối với Chính phủ. 

Trình độ kỹ năng là một trong những điểm lao động Việt Nam cần khắc phục để vươn lên sánh ngang với các thị trường khác. Mặc dù có tỷ lệ phổ cập giáo dục cao (khoảng 88%), số người lao động có trình độ tay nghề hay chuyên môn cao chỉ chiếm khoảng 11,67%, gần như không đổi so với ba năm trước. 

Các kỹ năng mềm, trong đó có khả năng ngoại ngữ đang ngày càng đóng vai trò quan trọng ở hầu hết các ngành nghề, bên cạnh tiếng Anh là một số ngoại ngữ khác như tiếng Trung, tiếng Nhật, tiếng Hàn. Tuy nhiên, theo Báo cáo Tổng chỉ số nguồn nhân lực Việt Nam năm 2022, tỷ lệ lao động Việt Nam đủ trình độ tiếng Anh để làm việc chỉ chiếm 5% lực lượng lao động. Tỷ lệ này là khá thấp so với các quốc gia không nói tiếng Anh khác trong khu vực như Indonesia (10%), Malaysia (21%), Thái Lan (27%). 

Điểm sáng là các quy định hiện hành của luật pháp Việt Nam về việc quản lý và sử dụng lao động tương đối linh hoạt. Chính phủ Việt Nam đang ngày càng tạo điều kiện cho các hoạt động giao thương quốc tế, thông qua việc đẩy mạnh các chính sách mở cửa. Hiện nay, Việt Nam đang miễn thị thực khi nhập cảnh cho 63 quốc gia, tăng thêm 15 nước so với năm 2021. Chính sách này tạo điều kiện lớn cho các doanh nghiệp nước ngoài có dự định hoạt động tại Việt Nam, cũng như những công ty trong nước muốn mời chuyên gia ngoại quốc về làm việc.

Báo cáo của ManpowerGroup cũng tiết lộ mức thu nhập trung bình tháng của người lao động Việt Nam hiện là 275 USD, tương đương với 6.545.000 đồng. Đây là mức chi phí lao động tương đối hấp dẫn và đem lại nhiều lợi ích cho người sử dụng lao động, góp phần thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.