Nhiều chuyển biến tích cực trong khắc phục thẻ vàng thủy sản IUU ở Bình Định và Bà Rịa – Vũng Tàu

Những tín hiệu vui

Trong lần kiểm tra IUU thứ 4 hồi cuối tháng 10-2023, đoàn thanh tra EC đã khuyến nghị 3 nội dung mà Việt Nam cần khắc phục gồm: Tăng cường kiểm soát, không để tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; không để tàu mất kết nối trên 10 ngày; không để tàu "3 không" hoạt động (không đăng kiểm, không đăng ký, không giấy phép); tăng cường xử phạt vi phạm.

Về tăng cường kiểm soát, không để tàu thuyền đánh bắt cá trái phép ở vùng biển nước ngoài, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định thông tin, tỉnh đã huy động cả 3 lực lượng gồm Chi cục Thủy sản, Ban quản lý các cảng cá, Bộ đội Biên phòng phối hợp chặt chẽ trong quản lý tàu cá. Vì vậy, từ đầu năm 2024 đến nay, có 9 lượt tàu cá vượt ranh giới trên biển đã được phát hiện kịp thời, yêu cầu quay về vùng biển Việt Nam an toàn.

"Hiện 100% số tàu cá dài từ 15m trở lên của tỉnh Bình Định đã được lắp giám sát hành trình. Với 25 tàu đang nằm bờ, tỉnh sẽ cho xả bản (hủy tàu) tàu cũ hỏng và tính chuyển đổi sinh kế cho bà con ngư dân ngay trong tháng 5-2024", Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định Trần Văn Phúc cho biết.

Còn Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Nguyễn Công Vinh thông tin, tỉnh có 9 lực lượng tham gia kiểm soát đánh bắt cá trên biển, nòng cốt là Hải quân, Cảnh sát biển và Kiểm ngư. Từ tháng 8-2022 đến nay, tỉnh không có trường hợp tàu cá nào vi phạm vùng biển nước ngoài. Hiện tỉnh đã lắp thiết bị giám sát hành trình cho gần 97% số tàu cá dài từ 15m trở lên và hoàn thành 100% trong tháng 4-2024.

Về yêu cầu không để tàu mất kết nối 10 ngày; không để tàu "3 không" hoạt động, tính đến ngày 31-3-2024, toàn tỉnh Bình Định có 5.311 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên được đăng ký. Số tàu được cấp giấy phép khai thác thủy sản đạt 94,20%, tăng thêm 3,91% so với thời điểm cuối năm 2023. Với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cơ quan chức năng đã xử lý 185 trường hợp tàu cá mất kết nối trên 10 ngày trên biển. Đối với 1.081 tàu “3 không”, tỉnh đã triển khai cấp số tạm để quản lý, phấn đấu hoàn thành trong tháng 4-2024.

Với yêu cầu xử phạt nghiêm các vi phạm, từ đầu năm 2023 đến nay, tỉnh Bình Định đã xử phạt 115 trường hợp vi phạm với tổng số tiền là 3,37 tỷ đồng. Đặc biệt, đã xử phạt 1,8 tỷ đồng với 2 tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài trong năm 2023.

Còn với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, từ cuối năm 2023 đến nay, tỉnh đã xử phạt 55 vụ/59 đối tượng vi phạm Luật Thủy sản với hơn 1,3 tỷ đồng; xử phạt hơn 1,3 tỷ đồng đối với 1 trường hợp tàu cá không có giấy phép khai thác, mất kết nối hành trình...

Nâng tầm quản lý nghề cá

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), việc tuân thủ các quy định của EC về chống đánh bắt cá trái phép không chỉ phục vụ mục tiêu gỡ thẻ vàng IUU, mà còn nâng cao hơn nữa chất lượng quản lý nghề cá tại Việt Nam theo hướng phát triển bền vững.

Thực hiện mục tiêu trên, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn cho biết, từ nay đến tháng 5-2024, tỉnh sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện các vấn đề trong quản lý tàu cá; phấn đấu chấm dứt hoàn toàn và xử phạt nghiêm việc tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài (Quý I-2024, tỉnh có 1 tàu cá với 6 ngư dân xuất bến từ tỉnh khác vi phạm đánh bắt ở vùng biển nước ngoài bị bắt giữ).

Tỉnh cũng đề nghị Bộ NN&PTNT cho áp dụng việc gắn thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá dài từ 12 đến dưới 15m. Xem xét quy trách nhiệm của cảng cá để xảy ra việc tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài theo phương thức 50/50 (chủ tàu vi phạm đóng 50% tiền phạt; cảng cá cho tàu xuất bến phải nộp 50% tiền phạt).

Còn tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, được tuyên truyền sâu rộng, ngư dân cũng đã thay đổi nhận thức về đánh bắt cá. Là một chủ tàu cá tại phường 12 thành phố Vũng Tàu, ông Nguyễn Đình Ngọc chia sẻ: "Ngư dân và chủ tàu sẽ là những người chịu thiệt đầu tiên khi bị hạn chế xuất khẩu thủy sản sang EU. Chúng tôi tự thấy cần tuân thủ nghiêm các quy định để có sinh kế lâu dài".

Để tiếp tục giữ vững và nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác này, Đại tá Lê Bá Quân, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân và Đại tá Bùi Văn Thảo, Giám đốc Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cùng đề xuất cần có quy định truy tố hình sự cá nhân cố tình vi phạm đánh bắt vùng biển nước ngoài thay vì phạt hành chính như hiện tại, nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng, chống đánh bắt cá trái phép.