Cô gái Việt nâng tầm nghệ thuật macrame

Những sản phẩm macrame do Huyền và nhóm thợ sáng tạo rất thân thiện với môi trường, được khách hàng ở các nước châu Âu và Ả Rập ưa chuộng.

Vượt qua “nút thắt”

Xưởng sản xuất của Trương Thị Huyền nằm trong hẻm nhỏ trên đường Hồ Đắc Di, thành phố Huế. Khác với vẻ khiêm tốn của xưởng, các sản phẩm ghế, võng, túi sách, đồng hồ, mành... đan thắt dây thủ công từ chất liệu tự nhiên ở đây lại mang một ý nghĩa lớn lao khi mở ra cơ hội việc làm cho nhiều phụ nữ ở thành phố Huế thoát nghèo bền vững. Đặc biệt, từ góc nhìn thương mại, từng sản phẩm hoa văn trang trí theo kỹ thuật tạo hình do Huyền và những người thợ miệt mài sáng tạo còn được thị trường thế giới đánh giá cao.

“Làm sản phẩm trang trí theo nghệ thuật macrame là quá trình sáng tạo nghệ thuật, từ khi lên mẫu thiết kế cho đến khi đan thắt dây thành sản phẩm hoàn thiện. Trong đó, việc siết nút thắt chặt hay lỏng sợi dây, từng đường nét uốn lượn đều mang dấu ấn, tâm lý của mỗi người, trong từng thời điểm. Đó là giá trị nghệ thuật, điểm độc đáo trong mỗi sản phẩm macrame bởi nó luôn chứa đựng công sức, tâm trí và sự độc nhất vì đặc tính làm hoàn toàn bằng tay của macrame” - Trương Thị Huyền mở đầu câu chuyện.

Nói về nghệ thuật macrame, Huyền chia sẻ, đó chính là những sản phẩm làm từ các loại dây với sự sáng tạo của con người. Người ta dùng các sợi dây, kết hợp kỹ thuật tạo hình để tạo thành hoa văn cho các sản phẩm. Đến nay vẫn chưa có dây chuyền máy móc nào hỗ trợ việc sản xuất macrame, tất cả đều được làm bằng đôi tay tỉ mỉ, cẩn thận của người thợ.

“Qua YouTube rồi sách báo, các trang mạng xã hội, mình kiên nhẫn học hỏi và bắt đầu những ngày dài đan sợi cotton. Năm lần bảy lượt phải tháo sợi vì các chi tiết quá phức tạp, dễ bị rối. Nhưng rồi, vượt qua những nút thắt cơ bản của bộ môn nghệ thuật macrame như nút thầm lặng, nút vuông, nút vặn xoắn, nút tạo viền, nút thắt dây... mình tự tin tạo ra những sản phẩm dễ thương, không kém phần tinh tế và mang phong cách riêng, được mọi người đánh giá cao” - Huyền nhớ lại.

Chinh phục thị trường quốc tế

Sau nhiều trắc trở, cuối cùng các sản phẩm làm ra theo kỹ thuật macrame của Trương Thị Huyền đã được thị trường Thái Lan, Pháp, Mỹ, Hàn Quốc và các nước Ả Rập chấp nhận, từ đó có nhiều đối tác đặt hàng với số lượng lớn. Quan trọng hơn, sau mỗi đơn hàng xuất đi nước ngoài, Huyền lại nhận được những bài học cho bản thân. Đó là sự khắt khe, chuẩn xác của khách hàng nước ngoài, nhất là yêu cầu mà các nước châu Âu và Mỹ đặt ra đối với từng sản phẩm.

“Một trong nhiều tiêu chí là mỗi sản phẩm làm ra, từ khâu bảo quản nguyên liệu sợi cotton đến thực hiện thành sản phẩm, đóng gói... đều phải đáp ứng tiêu chuẩn bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng và bảo vệ môi trường” - Huyền kể.

Cũng từ đây, Huyền tham gia Cuộc thi “Phụ nữ kinh doanh tài ba” do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức và dự án Nghệ thuật đan dây thủ công macrame của Huyền được Ban giám khảo đánh giá cao, trao giải Nhì.

Tiếp đó, Huyền tổ chức nhiều buổi đào tạo, trao đổi kiến thức giữa các chuyên gia về kỹ thuật đan thắt dây macrame để giới thiệu bộ môn nghệ thuật này đến mọi người. Đồng thời, cô tích cực tham gia các hội chợ trong và ngoài nước để tham khảo thị hiếu khách hàng, tìm kiếm chất liệu mới cũng như giới thiệu sản phẩm trước khi thành lập doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm macrame với tên gọi: HTM Macrame Factory Trade Production LTD.

Huyền thật thà chia sẻ: “Nói là công ty nghe có vẻ to tát nhưng khổ nỗi không có quyết định thành lập doanh nghiệp thì không ký kết được hợp đồng mua các mặt hàng nội thất từ nghệ thuật macrame của đối tác nước ngoài. Thế rồi làm liều, sản xuất từ từ, vừa làm vừa quảng bá thương hiệu. Lúc mới khởi nghiệp, vay mượn khắp nơi được 50 triệu đồng... Nhưng may mắn, sau 6 tháng thành lập, công ty đã có tổng doanh thu khoảng 800 triệu đồng, trừ mọi chi phí thì lợi nhuận khoảng 15% và hiện tiếp tục duy trì ổn định”.

Ngoài 20 người thợ tuổi từ 20 đến 60 tuổi làm việc tại Công ty với thu nhập ổn định, Trương Thị Huyền còn tổ chức các lớp đào tạo kỹ nghệ trang trí dựa theo kỹ thuật tạo hình, học từ nghệ thuật macrame của người Ả Rập cho những phụ nữ không có việc làm ổn định tại thành phố Huế.

Chị Lê Thị Thùy Tiên (21 tuổi) và Võ Thạch Hương Giang (30 tuổi) đang làm việc trực tiếp tại xưởng của Trương Thị Huyền. Theo Thùy Tiên, để đan thành một chiếc túi hoàn chỉnh theo nghệ thuật macrame, cần dùng khoảng 300g sợi cotton. Mỗi ngày, người thợ thường đan thắt được 4 - 5 chiếc túi. Sau đó, việc may lớp vải lót bên trong sẽ do Trương Thị Huyền trực tiếp hoàn thiện.

“Muốn chuyển hóa những nút thắt đơn giản trong nghệ thuật macrame thành họa tiết trang trí, sản phẩm nội thất không hề đơn giản. Người thợ thủ công phải kiên nhẫn học nghề. Với những bạn gái có “tài lẻ”, có khả năng cảm thụ nghệ thuật thì mất 3 - 4 ngày mới học được các nút thắt đơn giản, và gần 2 tháng sau khi học việc thì mới có thể tạo ra những chiếc mành trang trí đơn giản” - Thùy Tiên cho biết.

Còn theo Võ Thạch Hương Giang, Trương Thị Huyền không những tận tình truyền nghề mà còn tạo điều kiện cho chị em mới lập gia đình vừa làm sản phẩm vừa có thời gian chăm lo việc gia đình bằng việc nhận, thực hiện các sản phẩm ký gửi tại nhà. Trung bình, mỗi chị em ở cơ sở sản xuất của Huyền có thu nhập từ 4 - 6 triệu đồng/tháng; còn những chị em nhận sản phẩm về nhà làm có thu nhập bình quân 3 - 4 triệu đồng/tháng. Đây là mức thu nhập ổn định đối với những phụ nữ làm việc thời vụ tại thành phố Huế.

“Do phụ thuộc nhu cầu từng khách hàng mà mỗi sản phẩm đan thắt cần quy cách đan khác nhau. Với những mẫu mã mới, chị Huyền hỗ trợ mọi người trong việc tạo nút thắt đúng hướng, giảm bớt việc sửa chữa sai sót. Ai cũng rất vui vì tự mình tạo ra những sản phẩm thân thiện với môi trường, được nhiều người biết đến qua câu chuyện của nghệ thuật macrame, còn du khách quốc tế lại biết được câu chuyện macrame vốn của nước ngoài nhưng hiện tại được phát triển ngay tại cố đô Huế” - Hương Giang bày tỏ.

Trương Thị Huyền mong muốn các sản phẩm macrame do những người phụ nữ Huế sáng tạo ra được nâng tầm, vươn xa ra thị trường quốc tế và cả trong nước.

“Những hình ảnh, câu chuyện văn hóa đặc trưng xứ Huế như tà áo dài, những công trình di tích, cuộc sống vùng quê... được lồng ghép vào từng sản phẩm macrame để xuất khẩu ra thế giới ngày một nhiều, qua đó góp phần giới thiệu, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam với bạn bè thế giới” - Huyền chia sẻ.