Từ ngày 1-7, chính thức số hóa hoạt động chi trả an sinh xã hội: Công khai, minh bạch, thông suốt, an toàn

Bảo đảm dữ liệu sống, sạch

Với vai trò là đơn vị triển khai thường trực Đề án 06, Thiếu tá Đào Đình Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân, Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư (C06) cho hay, sau hơn 2 năm triển khai đề án, các bộ, ngành đã triển khai rất tích cực và đạt được những kết quả rất khả quan, qua việc số hóa hoạt động chi trả an sinh xã hội. Trước tiên là sẽ an toàn hơn, nhanh chóng hơn, tránh xảy ra việc chi trả tiền trợ cấp nhầm, bảo đảm sẽ đến được tận tay người hưởng. Thứ hai, các cơ quan chức năng có quy trình số hóa cho phép khâu kiểm tra, kiểm soát, giám sát được thực hiện thông suốt, minh bạch và an toàn. Các tổ chức cung cấp dịch vụ cũng được hưởng lợi từ các lớp khách hàng được gia tăng.

Cụ thể, theo ông Đào Đình Nam, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã phối hợp tạo dựng được dữ liệu sạch về an sinh xã hội, đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đây chính là điều kiện quan trọng nhất để thực hiện việc chi trả đúng người, đúng đối tượng và không bị gian lận trong quá trình chi trả; hoàn thiện tính năng an sinh xã hội nhằm xây dựng nền tảng thanh toán chi trả an sinh xã hội trên ứng dụng VNeID. Theo hướng đi này, nếu ngày mai, người nào đó trở thành đối tượng được chi trả an sinh xã hội thì hoàn toàn có thể thụ hưởng ngay, có thể theo dõi quá trình, kết quả chi trả vì toàn bộ quy trình chi trả được cập nhật liên tục, đảm bảo thuận tiện, công khai, minh bạch, đúng người, đối tượng.

Để quy trình thanh toán triển khai thuận tiện, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước chia sẻ, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thường xuyên nâng cấp hệ thống, tiện ích để cung ứng các nền tảng thanh toán liên thông, cho phép xử lý tức thời và vận hành 24/7 để đáp ứng nhu cầu của người dân. Một khía cạnh nữa, đặc biệt là các ngân hàng thương mại, các tổ chức thanh toán đã phát triển hệ sinh thái số, cụ thể ở đây là các tài khoản thanh toán, ví điện tử, tài khoản mobile banking đáp ứng cho người dân có nhu cầu chi trả an sinh xã hội, tiếp nhận và sử dụng nguồn tiền nhận được. Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia - NAPAS là đơn vị đứng ra cung cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật để kết nối giữa hệ thống ngân hàng để chia sẻ dữ liệu và cho phép người dân khách hàng thông qua ứng dụng VNeID để đăng ký số tài khoản ngân hàng và số tài khoản mobile money dùng để nhận chi trả an sinh xã hội và đã thí điểm thành công.

Từ ngày 1-7 tới, chính thức chi trả an sinh xã hội qua tài khoản thanh toán

Trong chương trình, các đại diện đến từ cơ quan công an, ngân hàng, NAPAS đều có chung nhận định, kết quả triển khai thí điểm thực hiện chi trả an sinh xã hội cho người dân thông qua việc chuyển khoản vào số tài khoản an sinh được người dân đăng ký trên ứng dụng VNeID cơ bản suôn sẻ. Dù vậy, theo ông Nguyễn Hoàng Long, Phó Tổng Giám đốc NAPAS, đây là dịch vụ chưa có tiền lệ nên đã phát sinh một số vướng mắc. “Trong quá trình làm việc, NAPAS và Ngân hàng Nhà nước, C06 phải họp bàn rất nhiều không chỉ giải quyết những vấn đề kỹ thuật, mà còn cả quy trình nghiệp vụ, pháp lý”, ông Nguyễn Hoàng Long nói.

Về góc độ pháp lý, hiện nay, việc chi trả an sinh xã hội qua tài khoản thanh toán vẫn đang thí điểm, dự kiến sau ngày 1-7-2024 sẽ hoàn thiện và chính thức triển khai. Vì vậy, Thiếu tá Đào Đình Nam nhấn mạnh, vai trò then chốt ở đây là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng với Bộ Công an luôn luôn phải làm sạch, cập nhật dữ liệu về an sinh xã hội, từ đó đồng bộ với tài khoản thanh toán của ngành ngân hàng và tất cả mọi dữ liệu đều phải khớp. Quan trọng hơn nữa là Kho bạc Nhà nước phải rút ngắn quy trình để kết hợp với Bộ Công an, Kho bạc Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội toàn trình trong quá trình chi trả từ Kho bạc Nhà nước đến người dân trên một hệ thống thì dịch vụ này mới thực sự đem lại tiện ích cho người dân và ngày càng được nhiều người đón nhận.

Ở góc nhìn khác, ông Nguyễn Thế Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Kiểm soát chi (Kho bạc Nhà nước) nêu quan điểm, mặc dù tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt nói chung đã tương đối cao so với mấy năm trước đây, tuy nhiên, để đẩy nhanh được công tác số hóa chi trả an sinh xã hội nói chung, cũng như thanh toán qua tài khoản đối với các đối tượng an sinh xã hội nói riêng, thì điều kiện tiên quyết là người thụ hưởng phải có tài khoản thanh toán. Do đó, bên cạnh cải cách hành chính để có thủ tục thuận tiện nhất, tất cả các cơ quan liên quan phải có sự phối hợp chặt chẽ, thông tin, tuyên truyền đến tất cả người dân nói chung cũng như đối tượng an sinh xã hội nói riêng về những lợi ích mà việc số hóa công tác chi trả an sinh xã hội mang lại.

Nhất trí với các đề xuất trên, bà Vũ Thị Thanh Hà, Chánh Văn phòng Trung tâm Công nghệ thông tin, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phấn đấu hết năm 2024, tỷ lệ đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội có tài khoản đạt tối thiểu 30% trên tổng số đối tượng thuộc địa phương quản lý. Trường hợp đối tượng hưởng chính sách không đủ điều kiện mở tài khoản theo quy định và không có người ủy quyền nhận thay thì thực hiện chi trả trực tiếp qua tổ chức dịch vụ chi trả hoặc phương thức khác theo quy định.