Thị trường ô tô trong nước: Nhiều kỳ vọng giữa khó khăn

Chặng đường gập ghềnh

Hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, các thành viên chỉ bán được 11.633 xe trong tháng 2-2024, giảm 40% so với tháng trước đó và giảm 50% so với cùng kỳ năm 2023. Như vậy, tháng 2-2024 ghi nhận mức tiêu thụ ô tô thấp kỷ lục trong vòng 5 năm qua. Cũng theo VAMA, tổng dung lượng thị trường ô tô Việt Nam lũy kế 2 tháng đầu năm nay đạt 30.876 chiếc, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2023.

Diễn biến tương tự cũng ghi nhận được ở những nhà sản xuất lớn không thuộc VAMA. Thông tin từ Công ty Cổ phần liên doanh ô tô Hyundai Thành Công Việt Nam (TC motor), lượng xe của hãng bán ra thị trường Việt Nam trong tháng 2-2024 chỉ đạt 2.033 chiếc, thấp hơn đáng kể so với con số 3.569 xe của tháng 1-2024 và cách xa con số 5.467 xe của tháng 2-2023.

Đại diện một số hãng ô tô nhận định, doanh số lao dốc kỷ lục đến từ nhiều nguyên nhân. Trước hết, đó là việc người dân đã tập trung mua xe trong các tháng cuối năm 2023 để chạy đua tận dụng ưu đãi lệ phí trước bạ. Thứ hai, đợt nghỉ Tết nối tiếp nhau khiến thời gian bán hàng bị rút ngắn, sức mua suy giảm. Thứ ba, nhu cầu mua ô tô từ phía người tiêu dùng còn yếu, do tình hình kinh tế chưa thật sự ổn định. Thứ tư, lãi suất ngân hàng tuy có chiều hướng giảm nhưng còn khá cao, khiến nhiều người trì hoãn quyết định mua xe trả góp.

Ngoài ra, áp lực hàng tồn và việc một số doanh nghiệp lớn trong ngành ô tô đang trong giai đoạn tái cơ cấu nguồn cung dịp đầu năm cũng góp phần bó hẹp khả năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng, ảnh hưởng lớn tới doanh số.

Trông chờ khởi sắc từ quý II

Tuy khởi đầu chưa được như mong đợi, song năm 2024 lại là thời điểm các nhà sản xuất ô tô kỳ vọng có thể tạo bước ngoặt, khởi đầu giai đoạn “lội ngược dòng” sau nhiều khó khăn. Theo đại diện của Toyota Việt Nam, có nhiều dấu hiệu tích cực cho thấy, hoạt động kinh doanh ô tô sẽ khởi sắc, trong đó tiền đề quan trọng nằm ở 60 mẫu xe mới đã trình làng trong suốt năm 2023.

“Nhiều sản phẩm mới đã ra mắt trong năm vừa qua, khách hàng vì thế sẽ có nhiều lựa chọn hơn", Tổng Giám đốc Ford Việt Nam Ruchik Shah chia sẻ. Xu hướng ồ ạt tung ra các mẫu mới được dự báo sẽ tiếp tục trong năm 2024. Đây sẽ là động lực quan trọng của thị trường bên cạnh các chương trình ưu đãi.

Nhiều mẫu xe mới ra mắt đều thuộc các phân khúc ăn khách, dễ bán, như các dòng xe đa dụng (MPV), hay các xe gầm cao cỡ B, C. Sự góp mặt của các sản phẩm điện hóa, gồm cả hybrid và điện chạy pin cũng được xem là yếu tố kích thích tiêu dùng. Một thuận lợi khác là nguồn cung đang dần trở nên ổn định, cho phép người tiêu dùng có thể mua và nhận xe sớm hơn nhiều so với giai đoạn đầu năm, hạn chế gặp phải tình trạng kênh giá.

Khảo sát thực tế cho thấy, ngay từ đầu tháng 3-2024, nhiều dòng xe từng kênh giá hàng chục triệu đồng hồi cuối 2023 do khan hàng như Hyundai Palisade/ Custin, Toyota Innova Cross, Honda CR-V e:HEV… đã trở về mức giá niêm yết.

Tinh thần lạc quan và kỳ vọng của các đơn vị kinh doanh phản ánh rõ nét ở sự gia tăng lượng xe nhập khẩu. Theo Tổng cục Hải quan, cả nước trong nửa đầu tháng 3-2024 đã nhập khẩu 9.371 ô tô nguyên chiếc, tương đương giá trị 179,36 triệu USD. So với nửa cuối tháng 2-2024, lượng xe ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3 này tăng tới 63,7% (tương đương tăng 3.647 xe), trong khi giá trị tăng 41,22%.

Tính chung từ đầu năm đến ngày 15-3, Việt Nam nhập khẩu 25.783 ô tô nguyên chiếc, tương đương giá trị 524,62 triệu USD. Cùng với những điều chỉnh sản lượng xe sản xuất tại chỗ, sự gia tăng xe nhập khẩu chắc chắn đóng góp không nhỏ trong việc sẵn sàng nguồn cung.

Để tăng tốc tiến trình vượt đáy, các nhà sản xuất ô tô tiếp tục tung các chương trình giảm giá, khuyến mại. Vừa qua, nhiều mẫu xe giảm giá, thậm chí gây bất ngờ ngay cả giới chuyên môn. Cùng với đó, lượng xe xuất xưởng năm 2023 còn tồn nhiều trong chuỗi đại lý cũng giảm giá hàng trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng. Cá biệt, Audi A8 L xuất xưởng năm 2022 đang bán với giá chỉ hơn 4 tỷ đồng, thấp hơn tới 2 tỷ đồng so với thời điểm ra mắt. Ở nhóm bình dân, nhiều mẫu xe chuẩn bị có phiên bản mới cũng dồn dập giảm giá, như KIA Seltos, Mitsubishi Triton, Ford Explorer hay Hyundai Creta.

Các chuyên gia cho rằng, việc giảm giá sẽ được duy trì trong suốt năm 2024. Mặc dù cách làm này chắc chắn sẽ tạo áp lực không nhỏ lên thị trường xe cũ và các mẫu xe mới sắp ra mắt, nhưng lại là cách nhanh nhất để vực dậy doanh số, tạo nền tảng cần thiết cho các bước phát triển tiếp theo.