Thi tốt nghiệp THPT năm 2024: Hạn chế văn mẫu và ghi nhớ máy móc

Đề thi tăng cường nội dung vận dụng thực tiễn

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) năm 2024 dự kiến diễn ra vào tháng 6-2024. Để định hướng rõ hơn cho các nhà trường trong việc tổ chức giảng dạy, ôn tập cho học sinh, sáng nay, 22-3, Bộ đã công bố 15 đề thi tham khảo của kỳ thi.

Về cơ bản, dạng thức câu hỏi của các đề thi vẫn ổn định như năm trước, trong đó môn ngữ văn thi theo hình thức tự luận, các môn còn lại thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan.

Đề thi có 4 cấp độ nhận thức nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Tuy nhiên, điểm mới năm nay là sẽ tăng cường nội dung vận dụng kiến thức đã học, trong các đề thi có những câu hỏi nhằm giải quyết các vấn đề thực tế cuộc sống, xã hội. Còn đề thi môn ngữ văn được xây dựng theo hướng khuyến khích học sinh phát huy tính sáng tạo, hạn chế văn mẫu.

Theo nhận định của các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục, năm 2024 là năm cuối cùng thực hiện dạy học và thi theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2006, việc bảo đảm ổn định về cấu trúc là cần thiết. Với việc tăng cường hợp lý một số nội dung vận dụng thực tiễn, thể hiện ở các câu hỏi ở mức độ vận dụng và vận dụng cao cũng là cần thiết. Việc này sẽ khắc phục dần hiện tượng học tủ, học vẹt, ghi nhớ máy móc mà không hiểu bản chất của một bộ phận học sinh hiện nay.

Sự điều chỉnh này cũng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và thực tế, dù học theo chương trình nào thì thước đo hiệu quả vẫn là việc học sinh biết ứng dụng kiến thức hay không.

Em Nguyễn Khánh Chi, học sinh Trường THPT Nguyễn Trãi (quận Ba Đình) cho biết: “Chúng em rất mong chờ bộ đề thi này để định hình rõ hơn về cấu trúc đề thi tốt nghiệp năm nay. Về cơ bản, cấu trúc đề thi không khiến chúng em có nhiều xáo trộn trong kế hoạch ôn tập, tuy nhiên, với sự điều chỉnh mới trong cách ra đề thi theo hướng tăng cường câu hỏi thực tiễn, em thấy mình cần lưu ý điều chỉnh ngay trong cách học. Trong đó với môn ngữ văn sẽ cần quan tâm hơn đến việc diễn đạt, trình bày quan điểm, chính kiến về các vấn đề xã hội đang được quan tâm. Với các môn còn lại thì dành nhiều thời gian cho việc củng cố, tổng hợp kiến thức liên môn để vận dụng vào thực tiễn”.

Dẫn hướng cho việc dạy, học

Ghi nhận thực tế tại các trường THPT trên địa bàn thành phố, ngay khi đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp được ban hành, một số học sinh bày tỏ lo lắng về việc liệu rằng trong đề thi các môn trắc nghiệm năm nay có đưa vào các dạng thức trắc nghiệm mới chưa?

Thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, đề thi năm nay vẫn duy trì dạng thức trắc nghiệm khách quan như các năm trước, cụ thể là dạng thức trắc nghiệm với 4 lựa chọn A hoặc B, C, D. Đây là dạng thức truyền thống đã được sử dụng trong các kỳ thi trước đây và cũng là dạng thức rất quen thuộc với học sinh. Học sinh yên tâm tập dượt với dạng thức này.

Xác định ý nghĩa quan trọng của đề thi tham khảo vừa ban hành, các trường học trên địa bàn Hà Nội đã khẩn trương chuyển tới các tổ nhóm chuyên môn để giáo viên có căn cứ tham khảo, vận dụng trong quá trình xây dựng câu hỏi kiểm tra, đánh giá học sinh.

Ông Vũ Đình Hà, Hiệu trưởng Trường THPT Trần Hưng Đạo - Thanh Xuân (quận Thanh Xuân) cho biết, năm học 2023-2024, trường có 635 học sinh lớp 12. Nhà trường đang tập trung vừa thực hiện chương trình năm học, vừa tổ chức ôn tập để chuẩn bị cho kỳ khảo sát lớp 12 toàn thành phố sẽ diễn ra trong tháng 4-2024.

Đối với đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 do Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố, ông Vũ Đình Hà cho biết, nhà trường đã có kế hoạch tổ chức ôn thi cho học sinh khối 12 trên cơ sở bám sát ma trận của đề thi, lấy đó làm căn cứ để các tổ chuyên môn rà soát, xây dựng và triển khai ngân hàng câu hỏi phục vụ việc tổ chức ôn thi.

“Nhà trường xây dựng riêng một bộ đề ôn tập cho học sinh với mục tiêu vừa bảo đảm chất lượng, vừa phù hợp với điều kiện thực tiễn. Học sinh khối 12 ôn luyện theo bộ đề này với sự hướng dẫn, hỗ trợ của giáo viên và các tổ nhóm chuyên môn. Theo định kỳ, nhà trường tổ chức rà soát, phân loại và hỗ trợ các học sinh còn yếu, chưa nắm vững kiến thức giúp các em tự tin bước vào kỳ thi tốt nghiệp sắp tới”, ông Vũ Đình Hà chia sẻ.

Còn ông Nguyễn Hồng Quang, Hiệu trưởng Trường THPT Thanh Oai A (huyện Thanh Oai) cho biết, nhà trường hiện có 12 lớp với hơn 600 học sinh. Với đặc thù điểm tuyển sinh còn thấp so với nhiều trường, nhà trường đặc biệt ưu tiên các giải pháp để hỗ trợ học sinh có học lực từ trung bình trở xuống. Đề thi tham khảo vừa ban hành là căn cứ quan trọng để các tổ nhóm chuyên môn định hình rõ hơn về cấu trúc và định hướng nội dung đề thi chính thức, từ đó xây dựng ngân hàng câu hỏi kiểm tra, đánh giá theo hướng tăng kỹ năng vận dụng kiến thức, giảm việc ghi nhớ máy móc, học thuộc lòng. Ngân hàng câu hỏi này được sử dụng trong cả quá trình đánh giá thường xuyên và định kỳ, bảo đảm để học sinh thường xuyên được tập dượt, tiếp cận tốt nhất với định hướng mới của đề thi năm nay.

Trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới, ông Lê Hồng Vũ, Phó Trưởng phòng Giáo dục trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho biết, từ đầu năm học, Sở đã có văn bản yêu cầu các nhà trường quan tâm xây dựng kế hoạch ôn tập cho học sinh lớp 12 cụ thể, sát với yêu cầu thực tế của đơn vị, trong đó việc xây dựng kế hoạch ôn tập, kiểm tra, khảo sát, đánh giá chất lượng học sinh gắn với việc xây dựng ma trận đề theo định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo cần được chú trọng.