Phát triển thương mại điện tử - đang thiếu một môi trường pháp lý hoàn thiện
Kinh tế - Ngày đăng : 22:53, 25/07/2005
(HNMĐT) – Trong “Kế hoạch tổng thế phát triển thương mại điện tử Việt Nam giai đoạn 2006 -2010”do Vụ Thương mại điện tử - Bộ Thương mại chủ trì xây dựng có mục tiêu: 70% doanh nghiệp lớn ứng dụng TMĐT, 90% doanh nghiệp vừa và nhỏ biết đến lợi ích của TMĐT và 15% hộ gia đình, cá nhân có thói quen mua sắm qua mạng… Nhưng trên thực tế, TMĐT vẫn ở giai đoạn chập chững và đang rất cần môi trường pháp lý thuận lợi để phát triển.
Những người đi trước, nhìn xa
Nhận thấy tầm quan trọng ngày càng cao của TMĐT trong kinh doanh quốc tế và hiểu được nhu cầu của các doanh nghiệp về những dịch vụ hỗ trợ chất lượng cao, công ty công nghệ B2B đã cho ra đời cổng giao dịch thương mại điện tử tại www.worldtradeb2b.com . Đây là một sàn giao dịch TMĐT mang tính toàn cầu với 27 danh mục hàng hóa chính và hơn 1.500 danh mục hàng hóa phụ. Khách hàng có thể dễ dàng tìm được sản phẩm mình cần mua cũng như gởi hàng chào bán. Bước đầu hình thành nên TMĐT hiện nay là hệ thống bán hàng trực tuyến. Hiện có hơn 10 siêu thị trên mạng, trong đó hai siêu thị ảo lớn nhất là GOLMART (www.golmart.com.vn) của Công ty Uy Tín - GOL và VDC siêu thị (vdcsieuthi.vnn.vn) của Công ty Điện toán và Truyền số liệu. Ngoài ra còn có siêu thị www.vietnamshop.com của công ty Rồng Thái Bình Dương, www.bancanbiet.com của công ty Sài Gòn Liên Phương, www.sieuthitainha.com.vn của công ty TNHH dịch vụ và siêu thị tại nhà, www.camnangmuasam.com.vn của công ty tư vấn và đầu tư P.H.I, www.thienhoaelectric.com của trung tâm điện máy và nội thất Thiên Hòa … Hiện VDC siêu thị đã có quan hệ hợp tác chặt chẽ với gần 100 nhà cung cấp hàng hóa trên thị trường, phân phối chính thức các sản phẩm điện tử: LG, Electrolux, Sony, Panasonic, Sanyo; mỹ phẩm Pupa; Londa, Averin… GOLMART cung cấp vật tư, máy móc trang thiết bị văn phòng phẩm, hàng tiêu dùng và các dịch vụ tặng quà theo yêu cầu.
Các siêu thị điện tử đều chấp nhận nhiều phương thức thanh toán khác nhau, khách hàng có thể chuyển tiền qua bưu điện, chuyển khoản, thẻ tín dụng… Thậm chí, đã có đơn vị chấp nhận phương thức chuyển khoản bằng thẻ ATM như Golmart (Golmart đã mở tài khoản trong Ngân hàng Vietcombank nên việc giao dịch bằng thẻ ATM Connect 24/24 rất dễ dàng). Thực ra www.golmart.com.vn chỉ là một phần của Công ty TNHH TM-DV Công nghệ thông tin G.O.L, Công ty này vừa có khả năng xây dựng, cung cấp các giải pháp kinh doanh TMĐT vừa ứng dụng thành công các giải pháp đó vào vào kinh doanh thực tiễn, như trung tâm xúc tiến thương mại quốc tế (www.goodsonlines.com) hay dịch vụ vận tải quốc tế trực tuyến (www.weixin.com.vn)... Có thể nói đây là những doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư phát triển TMĐT trong bối cảnh Việt
Thực trạng phát triển TMĐT trong doanh nghiệp
Hiện nay có khoảng 175.000 website của các doanh nghiệp Việt
Theo Bộ Thương mại, nhận thức của các doanh nghiệp về TMĐT thay đổi nhanh. Nếu như năm 2002 xấp xỉ 800 doanh nghiệp có website, đến năm 2004 có hơn 3.000 doanh nghiệp. Bước sang năm 2005, khuynh hướng giao dịch thương mại B2B (giao dịch TMĐT giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp) đã có những đợt mua bán, trao đổi cụ thể. Tuy nhiên, ứng dụng TMĐT của phần đông doanh nghiệp chỉ ở mức sơ khai, phần lớn các website cung cấp thông tin về doanh nghiệp và sản phẩm, chưa thực sự là công cụ tương tác phục vụ cho TMĐT.
Ông Trần Thanh Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Thương mại điện tử (Bộ Thương mại) cho biết: “Các doanh nghiệp ngày càng đánh giá cao ý nghĩa của ứng dụng công nghệ thông tin trong nâng cao năng suất và mở rộng thị trường, được thể hiện qua số doanh nghiệp có cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin tăng nhanh. Bên cạnh đó, một số trường đại học về kinh tế, thương mại trong nước đã tiến hành giảng dạy về TMĐT như một phần trong chương trình đào tạo”. Ngoài ra, nhiều ngân hàng đã hội đủ điều kiện hạ tầng kỹ thuật để cung cấp cho khách hàng các giao dịch điện tử tiện ích như Internet Banking, Internet Home Banking… nhưng chưa thể triển khai như một dịch vụ hoàn chỉnh vì chưa có Luật Giao dịch điện tử. Tuy Thống đốc Ngân hàng nhà nước đã ký văn bản chấp thuận sử dụng văn bản điện tử trong nội bộ ngành ngân hàng, nhưng theo Luật Kế toán thống kê, ngân hàng vẫn phải in ra giấy, đóng dấu và ký tên vào các loại chứng từ giao dịch để đảm bảo tính pháp lý của chứng từ. Ngoài ra các điều kiện về hạ tầng viễn thông, mạng internet, các thiết bị tin học và các phần mềm ứng dụng… cũng có ảnh hưởng đến sự phát triển của TMĐT.
Làm thế nào để đạt những mục tiêu năm 2010?
Tiềm năng cho TMĐT ở các nước đang phát triển rất lớn do tỷ lệ kết nối Internet tăng nhanh, kinh tế tăng trưởng khá ổn định và nhận thức ngày càng rõ các cơ hội do MTĐT mang lại. Phương thức kinh doanh B2B tiếp tục chiếm ưu thế so với B2C (giao dịch TMĐT giữa cá nhân với doanh nghiệp) trong các giao dịch thương mại toàn cầu. Trong phương thức B2C, loại hình bán lẻ tổng hợp (siêu thị TMĐT) dù chiếm tỷ lệ không cao trong tổng số cửa hàng bán lẻ trực tuyến nhưng lại nắm giữ phần lớn giá trị giao dịch B2C trên thị trường ảo. Việc kết hợp cửa hàng bán lẻ trực tuyến với các kênh phân phối truyền thống vẫn là phương thức kinh doanh được nhiều doanh nghiệp chọn lựa. Ông Lê Danh Vĩnh - thứ trưởng Bộ Thương mại cho rằng, Việt Nam đặt ra mục tiêu phát triển kinh tế cao trong giai đoạn 2006 - 2010 và xem phát triển thương mại, đặc biệt xuất khẩu và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu sắc và toàn diện khi gia nhập WTO vào cuối năm 2005 hoặc trong năm 2006… là những điều kiện để TMĐT phát triển. Quốc hội và Chính phủ cũng quyết tâm xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi cho TMĐT, nên giai đoạn 2006 - 2010 sẽ chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT.
Cũng theo ông Trần Thanh Hải, để tạo điều kiện cho TMĐT phát triển, cần có những biện pháp sau: công bố rộng rãi kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT, tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi cho TMĐT, thay đổi một số chính sách phù hợp với tình hình thực tiễn, cung cấp các dịch vụ công trực tuyến, phát triển nguồn nhân lực, hỗ trợ nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, đầu tư cho TMĐT, kinh doanh điện tử và TMĐT…
Lan Hương