Nghiên cứu đề xuất lưu trữ tài liệu của Đảng ủy cấp xã
Sáng 22-2, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 30, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi).
Xem xét quy định về Ngày Lưu trữ Việt Nam
Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi) tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm có 8 chương với 61 điều.
Về thẩm quyền quản lý tài liệu lưu trữ, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị quy định tài liệu lưu trữ vĩnh viễn của cấp xã thuộc nguồn nộp vào lưu trữ lịch sử của Nhà nước ở cấp tỉnh. Về thời hạn nộp tài liệu vào lưu trữ lịch sử, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật chỉnh lý quy định về thời hạn nộp tài liệu vào lưu trữ lịch sử tối đa là 5 năm, nhưng tính từ năm tài liệu được nộp vào lưu trữ hiện hành và áp dụng thống nhất cho cả tài liệu giấy và tài liệu số.
Về lưu trữ tài liệu điện tử, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng để phù hợp với thực tế công tác lưu trữ, nhất là khả năng đáp ứng của nguồn lực, bảo đảm tính khả thi, dự thảo Luật được thiết kế theo hướng quy định việc lưu trữ tài liệu giấy song song với lưu trữ tài liệu số và việc chuyển đổi từ lưu trữ tài liệu giấy sang lưu trữ tài liệu số được thực hiện theo lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử và định hướng Chính phủ số, chính quyền số.
Về lưu trữ tư, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị tiếp thu, bổ sung các quy định nhằm khuyến khích sự tham gia của tổ chức, cá nhân vào lưu trữ tài liệu. Đồng thời bổ sung quy định về ký gửi tài liệu lưu trữ tư vào lưu trữ lịch sử; bổ sung quy định về tặng cho tài liệu lưu trữ tư; chỉnh lý quy định về chính sách hỗ trợ của Nhà nước, về ký gửi, tặng cho, mua bán và việc mang tài liệu lưu trữ tư có giá trị đặc biệt ra nước ngoài.
Về hoạt động dịch vụ lưu trữ, Thường trực Ủy ban Pháp luật và cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị cho giữ quy định hoạt động dịch vụ lưu trữ là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện như Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ sáu.
Về quy định “Ngày lưu trữ Việt Nam” trong dự thảo Luật, ông Hoàng Thanh Tùng cho biết, Hội Văn thư Lưu trữ Việt Nam có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị xem xét đưa quy định về Ngày Lưu trữ Việt Nam (ngày 3-1 hằng năm) vào dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi). Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho phép đưa quy định về Ngày Lưu trữ Việt Nam vào dự thảo Luật.
Cần quan tâm đến lưu trữ Đảng
Thảo luận tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, hiện dự thảo Luật chỉ quy định hoạt động lưu trữ đối với tài liệu của HĐND và UBND mà không có quy định đối với Đảng ủy cấp xã thì chưa thỏa đáng, vì các tài liệu của Đảng ủy là những chủ trương để lãnh đạo rồi mới thể chế ở HĐND và quy định ở UBND. “Đề nghị nguồn tài liệu phải đủ ở cả 3 nguồn lưu trữ đối với cấp Đảng ủy, HĐND và UBND”, ông Bùi Văn Cường nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, mặc dù Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng đã làm việc với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tuy nhiên vẫn còn một số vấn đề chưa được giải quyết triệt để. Cụ thể, hiện vật được chia làm 3 loại: Di vật, cổ vật và bảo vật quốc gia, nhưng trong dự án Luật Lưu trữ (sửa đổi) mới chỉ quy định 2 loại tài liệu lưu trữ (tài liệu lưu trữ và tài liệu lưu trữ đặc biệt). Do vậy cần phải làm rõ hơn về thẩm quyền xác định tài liệu lưu trữ; quyền sở hữu, mua bán, thừa kế, chuyển nhượng… tài liệu lưu trữ.
Phát biểu thảo luận, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, cần rà soát tính đồng bộ của hệ thống pháp luật và sự tương thích giữa luật sửa đổi với các công ước quốc tế. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, từ nay đến khi trình Quốc hội xem xét, thông qua và cho tới trước khi ký chứng thực, các cơ quan hữu quan cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, đặc biệt về các vấn đề như chuyển đổi số, lưu trữ số, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.
Về quản lý tài liệu lưu trữ và cơ sở dữ liệu, tài liệu, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, phân cấp, phân quyền là chủ trương đúng đắn, nhưng cần bảo đảm tính tập trung thống nhất trong hoạt động lưu trữ. Vì vậy, các cơ quan hữu quan cần tiếp tục rà soát nội dung liên quan đến vấn đề trách nhiệm cung cấp thông tin, kết nối, chia sẻ dữ liệu liên quan đến các lưu trữ Đảng, lưu trữ lịch sử của các ngành quốc phòng, công an, ngoại giao từ trung ương đến địa phương. Cần có các quy định về việc các cơ quan này định kỳ báo cao về cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực lưu trữ, kịp thời chia sẻ kết nối thông tin, dữ liệu về cho cơ quản lý nhà nước, để làm gia tăng giá trị tài liệu lưu trữ cũng như tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống lưu trữ quốc gia.
Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết sẽ tiếp thu tối đa và phối hợp với Ủy ban Pháp luật hoàn thiện dự thảo Luật để trình Quốc hội trong thời gian tới. Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, đối với tài liệu lưu trữ cấp xã hiện nay, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, xem xét quy định thêm tài liệu lưu trữ của khối Đảng.